Муруганның алты сыену урыны

Истәлекле урыннар
Урнашу урыны	Тамилнад

Муруганның алты сыену урыны (Тамил телендә: Āṟupadai veedu) Көньяк Һиндстанда Тамил Наду штатында урнашкан алты гыйбадәтханә. Ходай төрле гыйбадәтханәләрдә төрле исемнәр астында мәгълүм, мәсәлән, Картикейя, Канда, Вадивела һәм Муруган. Муруганның алты иң изге сыену урыны Тамил сангам әдәбиятында искә алынган, Наккеерар тарафыннан язылган "Тһирумуругатрупадаи"да һәм Арунагирантһар тарафыннан язылган "Тһируппугаж"та. Алты сыену урыны булып Тһирупаранкундрам, Тиручендур, Палани, Свамималаи, Тһирутһани һәм Пажамудирчолаи тора.

Муруган

Ходай Муруганның хикәясе Сканда Пуранада тасвирланган. Риваять буенча борынгы заманда Ходай Вишну һәм Ходай Брахмага зарланырга барган Дэваларны Сурападман шәйтаны газаплаган. Илаһлар Камадэваны Ходай Шиваны аскезасыннан уятырга билгеләгәннәр һәм Шива соңрак Картикейяга тормыш биргән. Картикейя Сурападманны үтергән һәм Дэваларны коткарган. Муруга мәхәббәт һәм сугыш Ходае буларак тасвирланган. Картикейя мәхәббәт буенча Валлига өйләнгән һәм Тиручендурда сугышта җиңеп Деиваянаига өйләнгән. Тамил әдәбиятендә биш тип җир аңлатыла. Алар Куринҗи (таулы төбәк), Муллаи (урман төбәге), Марутһам (авыл хуҗалыгы төбәге), Неитһал (яр буе төбәге) һәм Палаи (чүл төбәге). Бу җир төрләре өчен аерым Ходайлар турында Сангам әдәбиятында аңлатып сөйләнә. Әдәбият буенча Ходай Муруга Куринҗи әдәбиятының җитәкчесе булып тора.

Дини әһәмияте

15-енче гасыр Тамил шагыйре Арунагиринатһар Тируваннамалаида туган булган. Ул яшь чагын фетнә ясап һәм хатын-кызлар вәсвәсә итеп уздырган. Сәламәтлеген хәрабә иткәч, ул Аннамалияр Гыйбадәтханәсенең төньяк манарасыннан ташланып үзенә кул салып караган, әмма Ходай Муруган мәрхәмәте буенча ул коткарылган булган.[1] Ул нык тугъры булып киткән һәм Муруганга дан җырлана торган Тамил гимннарын инша иткән, иң билгелесе булып Тһирупугаж тора. Арунагиринатһар төрле Муруган гыйбадәтханәләренә зиярәт кылган һәм Тируваннамалаига кайткан юлында Паланига зиярәт кылган һәм Сваминатһасвами турында дан җырлаган.[2] Тирупарамкундрам алты сыену урынының беренчесе дип таныла. Бу Ходай Муруган урынына абһишекам Велга башкарыла торган бердәнбер гыйбадәтханә булып тора.[3] Палани Ходай Муруганың иң мәшһүр сыену урыннары дип таныла.[4]

Традицияләр

Алты гыйбадәтханәләрнең төп традицияләрнең берсе булып Палани илаһына охшатып чәченнән баш тарткан тугърыларның чәчен кыру тора. Тагын берсе булып баш Ходай потына гыйбадәтханә көн өчен ябылганда кичен сандал пастасы ягу тора. Төн буе торган паста медицина хасиятләренә ия була дип әйтелә һәм раккала чанданам буларак тугърыларга өләшелә.[5] Тугърылар чәчәкләр, глазурьлы кәгазь, мишура белән бизәлгән кавади атлану корылмасын алып баралар һәм киң таралган башкарыла торган табыну практикасы булып охра төстә киемнәрне кию булып тора.[6]

Исемлек

Гыйбадәтханә	Иң элек атамасы	Урнашуы	Сурәт	Тасвирлама
Арулмигу Субраманийя Свами Гыйбадәтханәсе, Тһирупаракундрам	திருப்பரங்குன்றம்	Тһирупаранкундрам, Мадураи районы		Мадураи шәһәр янында Картикейян Индраның кызы Деиванаига өйләнгән калкулыкта урнашкан. Наккирар бу гыйбадәтханәдә Муруганга табынган һәм биредә Парангиринатһар буларак Ходай Шивага табынган дип әйтелә. Бу Арупадаивидуларның беренчесе.
Арулмигу Субраманийя Свами Гыйбадәтханәсе, Тиручендур	திருச்சீரலைவாய்	Тиручендур, Тһуткуди районы		Гандһамадана Парватам калдыклары яки Сантһамалаи (Сандал Тавы) арасында Тһутһукуди янында диңгез яр буенда урнашкан. Гыйбадәтханә Муруган Ходай Шивага табынып Сурападман шәйтаны өстеннән чишүче җиңү истәлеге булып тора.
Арулмигу Дһандаютһапани Свами Гыйбадәтханәсе, Палани	திருவாவினன்குடி	Палани, Диндигул районы		Диндигул районында, 'Тһируаавинанкуди' дип аталган Палани калкулык астында (Малаи Адиварам) урнашкан, биредә Илаһ 'Кужантһаи Велайютһасвами' буларак мәгълүм һәм Лакшми Алиһәсе тарафыннан табылган булган (Тамил телендә 'Тһиру' ), сыерлар хуҗасы (Тамил телендә 'Аавинан'), яшәү урыны (Тамил телендә 'куди'). Шулай ук Палани калкулыгы өстендә Муруган гыйбадәтханәсе бар, биредә төп Ходай медитация хәлендә 'Дһандайютһапани', ул кулларында ('пани') сугыш коралы ('айютһа') буларак озын таякны ('данда') тота. Биредә Ходай Муруган илаһи җимеш өчен көрәштән соң гаиләсе белән торган.
Арулмигу Сваминатһа Свами Гыйбадәтханәсе, Свамималаи	திருவேரகம்	Свамималаи, Тһанджавур районы		Кумбаконамнан 5 км да урнашып, гыйбадәтханә ясалма калкулыкта төзелгән. Гыйбадәтханә Муруга "Ом" пранава мантраның асылын әтисе Шивага аңлаткан вакыйганың истәлеге булып тора.
Арулмигу Солаималаи Муруган Гыйбадәтханәсе, Пажамудирчолай	பழமுதிர்சோலை	Пажамудирчолаи, Мадураи районы		Мадураи шәһәр янында "Нупура Гангаи" изге чишмәсе булып калкулыкта урнашкан. Муруган үзенең ике хатыны Деиванаи һәм Валли белән күренә.
Арулмигу Субрамания Свами Гыйбадәтханәсе, Тируттани	குன்றுதோறாடல்	Тһируттани, Тһируваллур районы		Ченнаи янында урнашкан, Муруган Асуралар белән сугышканнан соң биредә эчке тынычлыкны игълан иткән һәм Валлига өйләнгән.

Төбәкләр Ходае

Тамил сангам әдәбияты буенча биш төр җир күренә, биредә Ходай Муруга Таулы Төбәкләрнең Ходае.

Төбәк (Тамил телендә)	Төбәк (Татар телендә)	Баш Ходай
Куринҗи	Таулы төбәк	Муруган (Ходай Картикейя)
Муллаи	Урман төбәге	Маайон (Ходай Вишну)
Марутһам	Авыл хуҗалыгы төбәге	Индиран (Индра)
Неитһал	Яр буе төбәге	Варунан (Варуна)
Палаи	Чүл төбәге	Котраваи (Кали Алиһәсе)

Искәрмәләр

1. V.K., Subramanian (2007). 101 Mystics of India. New Delhi: Abhinav Publications. p. 109. ISBN 978-81-7017-471-4. 
2. Zvelebil 1991, p. 53
3. Arupadai Veedu - Famous Murugan Temples (en).
4. Economic Reforms and Small Scale Industries. Concept Publishing Company. 2009. p. 25. ISBN 9788180694493. https://books.google.com/books?id=SIHLq5XvZMEC&q=palani+murugan+temple&pg=PA35. 
5. Clothey, Fred W. (1972). «Pilgrimage Centers in the Tamil Cultus of Murukan». Journal of the American Academy of Religion 40 (1).
6. (2003) «N.P. Mohamed in Conversation with A.J. Thomas». Indian Literature 47 (1).

Тышкы сылтамалар