Ирина Хворова

Ирина Хворова
Туган	20 февраль (5 март) 1913[1] Красноярск, Янәсәй губернасы, Россия империясе
Үлгән	25 декабрь 2003(2003-12-25)[1] (90 яшь) Мәскәү, Россия
Ватандашлыгы	Россия империясе  Россия республикасы^[d]  РСФСР^[d]  СССР  Россия
Әлма-матер	И. М. Губкин исемендә Россия дәүләт нефть һәм газ университеты
Һөнәре	җирбелгеч, палиянтулыг
Эш бирүче	Геологический институт РАН^[d]
Җефет	Руженцев, Василий Ермолаевич^[d]
Балалар	Сергей Васильевич Руженцев^[d]
Катнашкан сугышлар/алышлар	Алман-совет сугышы
Гыйльми дәрәҗә:	геология-минералогия фәннәре докторы^[d]
Гыйльми исем:	профессор^[d]

Ирина Хворова (20 февраль (5 март), 1913 ел — 25 декабрь, 2003 ел) — галим-геолог, палеонтолог, стратиграф, литолог, РСФСР-ның атказанган фән эшлеклесе (1980), Н. С. Шатский исемендәге премия лауреаты (1988).

Биографиясе

Хворов Ирина Васильевна 1913 елның 20 февралендә Красноярск табибы һәм укытучы гаиләсендә туа[2].

1934 елда Губкин исемендәге Мәскәү нефть институтының геология-күзәтчелек факультетын тәмамлый.

Юллама буенча «Востокнефть» трестында геолог булып эшли башлый.

1937 елда Мәскәү каласына күчеп килә һәм ВИМС (аннары Бөтенсоюз геология һәм инженер гидрогеологиясе институты итеп үзгәртелә (ВСЕГИНГЕО) кармагындагы "Бюро палеозоя"да эшли.

1940-1953 елларда Палеонтология институтында палеонтолог булып эшли.

1941 елда "Ленин районы истребительләр батальоны"нда Мәскәүне обороналауда катнаша. 1941 елның азагында гыйльми хезмәткәр буларак демобилизацияләнә.

1942-1943 елларда Уфада Башкортстан нефть экспедициясендә эшли[3].

1945 елда — кандидатлык, 1951 елда докторлык диссертациясе яклый.

Аннары СССР Фәннәр академиясе Геология институтының Литология бүлегенә күчә:

• 1953 елда —өлкән гыйльми хезмәткәр
• Елда —лаборатория мөдире
• 1986 — төп гыйльми хезмәткәр
• 1987 — баш гыйльми хезмәткәр

1971 елда аңа профессор дәрәҗәсе бирелә.

1981 елда СССР Фәннәр академиясенең мөхбир-әгъзалыгына кандидат итеп тәкъдим ителә.

Утырма формацияләр һәм борынгы һәм хәзерге карбонат, кремнийлы, вулканген-утырма комплекслар турында фәнгә нигез салучыларның берсе булып тора. Аның иң зур казанышы — утырмалар туплануын вулканизм белән бәйләп өйрәнүдә[4].

«Витязь» (1970) һәм «Дмитрий Менделеев» (рейс 25, 1980) ССРБ судноларында Тын һәм Һинд океаннарын тикшерү экспедицияләрендә катнаша.

«Литология и полезные ископаемые», «Sedimentology» гыйльми журналлары редколлегиясе.

1993 елда лаеклы ялга чыга.

2003 елның 25 декабрендә Мәскәүдә вафат була.

Гаиләсе

Ире — Руженцев Василий Ермолаевич (1899-1978), 1934 елдан палеонтолог[5].

• Улы — Руженцев Сергей Васильевич (1935—2012), геолог һәм палеонтолог.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• 1944 —«Мәскәүне саклаган өчен» медале
• 1945 — «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышындагы фидакарь хезмәт өчен» медале
• Бер мең тугыз йөз алтмыш өч — «Мактаулы Билгесе» ордены
• Бер мең тугыз йөз сиксән алты — Халыклар Дуслыгы ордены
• 1980 — РСФСР-ның атказанган фән эшлеклесе
• Бер мең тугыз йөз сиксән — «Хезмәт ветераны» медале
• 1985 — «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Җиңүгә 40 ел» юбилей медале
• 1988 — Н. С. Шатский исемендәге премия (С. В. Руженцев, К. Н. Херасков белән берлектә, 1988 ел өчен)

Библиография

120-нән күчү тикшеренү, шул исәптән

• • Атлас карбонатных пород среднего и верхнего карбона Русской платформы. М., 1958
  • Флишевая и нижнемолассовая формации Южного Урала. М., 1961
  • Формации Сакмарского аллохтона (Юж. Урал). М., 1978 (автордаш.) китаптары авторы.

Искәрмәләр

1. Чешская национальная авторитетная база данных
   https://wikidata.org/wiki/Track:P691https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863
2. Автобиография в ГИН РАН.
3. Хворова Ирина Васильевна — Башкирская энциклопедия, 2011.
4. Первый циркуляр Всероссийского совещания «Фундаментальные проблемы изучения вулканогенно-осадочных, терригенных и карбонатных комплексов», посвящено памяти А. Г. Коссовской (1915—2000) и И. В. Хворовой (1913—2003). ГИН РАН. 20-23 мая, 2020.
5. Бодылевская И. В. Академик А. А. Борисяк и Палеонтологический институт в годы войны. 1941—1943 гг. Москва: ПИН РАН, 2008. C. 53.

Сылтамалар

• Хворова Ирина Васильевна РФА рәсми сайтында
• Хворов Ирина Васильевна — Башкирская энциклопедия (неопр.). башкирская-энциклопедия.рф. Дата обращения 16 марта 2017.
• Библиография 2021 елның 30 ноябрь көнендә архивланган. в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.