Австро-Маҗарстан

Австро-Маҗарстан алман. Österreichisch-Ungarische Monarchie маҗар. Osztrák–Magyar Monarchia Империя
← 15 март 1867 — 12 ноябрь 1918 ↓
Австрия һәм Маҗарстан байраклары (Цислейтания һәм Транслейтания байраклары) Урта герб
Шигарь лат. Viribus Unitis шулай ук лат. Indivisibiliter ac Inseparabiliter
1908—1918 елларда Австро-Маҗарстан
Башкала	Вена һәм Будапешт
Тел(ләр)	Рәсми телләр: алман теле һәм маҗар теле Халык телләре: алман, маҗар, словак, ләх, чех, словен, хорват, босняк, серб, румын, итальян, украин, идиш телләре
Дин	католиклык, православлык, кальвинизм, иудаизм, лютеранлык һәм ислам (1908 елдан соң)[1]
Акча берәмлеге	гульден, крона (1892 елдан)
Мәйдан	676 615 км²
Халык	52 749 900 кеше
Идарә итү төре	дуалистик монархия
Нәсел	Һабсбург-Лотарингия династиясе
Тарих
- 15 март 1867	Төзү
-  1905—1906	Маҗарстан кризисы
-  1908—1909	Босния кризисы
- 28 июнь—28 июль 1914	Июль кризисы
-  1914—1918	Беренче бөтендөнья сугышы
- 31 октябрь 1918	Таркалу
Элгәр дәүләтләр: Варислар: Австрия империясе Алмания Австриясе Маҗарстан Демократик Республикасы Италия патшалыгы Беренче Чехословакия республикасы Словеннар, хорватлар һәм серблар дәүләте Ләхстан Республикасы Румыния патшалыгы Көнбатыш Украина халык республикасы Гуцул Республикасы Команча Республикасы Серб-маҗар Баранья-Байя республикасы Лемка-русин Республикасы Тарнобжег республикасы Банат республикасы Прекмурье республикасы

Австро-Маҗарстан (алман. Österreich-Ungarn; рәсми рәвештә 1868 елның 14 ноябреннән — алман. Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder und die Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone — Патшалыклар һәм Рейхсратта тәкъдим ителгән җирләр, шулай ук Изге Стефанның Маҗарстан таҗы җирләре; рәсми булмаган тулы исеме Австро-Маҗарстан монархиясе, алман. Österreichisch-Ungarische Monarchie, маҗар. Osztrák-Magyar Monarchia, рум. Monarhia Austro-Ungară, итал. Monarchia Austro-Ungarica, словак. Rakúsko-Uhorská monarchia, чех. Rakousko-Uhersko monarchia) — 1867—1918 елларда Үзәк Аурупада булган күпмилләтле дәүләт; Австрия һәм Маҗарстанның реаль униясе[2].

Элеккеге Австро-Маҗарстан территориясендә хәзерге Австрия, Бүснә-Һәрсәк, Маҗарстан, Словакия, Словения, Хорватия, Чехия дәүләтләре, шулай ук Румыния территориясенең яртысы диярлек (Трансильвания тарихи өлкәсе һәм Сучава жудецы) урнашкан; аерым өлешләре Италия (Трентино-Альто-Адидже автоном өлкәсе, Фриули-Венеция-Джулия өлкәсенең өлеше, шул исәптән Триест), Ләхстан (Кече Ләхстан һәм Субкарпат воеводлыклары), Сербия (Воеводина автоном крае, Белград өлеше), Каратау (Котор култыгы) составына керә. Украина дәүләтенең көнбатыш өлешләре шулай ук Австро-Маҗарстан составына кергән: Закарпатье (Карпат арты өлкәсе), Көнчыгыш Галиция (Ивано-Франковск, Львов, Тернополь өлкәләре) һәм Төньяк Буковина (Черновцы өлкәсе) тарихи өлкәләре. Моннан тыш, империя шулай ук Кытайның Тяньцзинь шәһәрендә концессиягә ия булган.

Искәрмәләр

1. История государства Габсбургов: Австрийское дворянство 1806—1919 гг. Декрет императора Иосифа II от 1781 г. «Право веротерпимости» (алман. Toleranzpatent). әлеге чыганактан 2020-09-27 архивланды. 2024-02-22 тикшерелгән. История государства Габсбургов: Австрийское дворянство 1806—1919 гг. Декрет императора Иосифа II от 1781 г. «Право веротерпимости» (алман. Toleranzpatent)]
2. Коркунов Н.М. Русское государственное право. Общая часть.Том I. Введение и общая часть. — 6-е изд.. — СПб.: Тип. М.М. Стасюлевича, 1909. — Т. 1. — С. 159, 161−162.

Сылтамалар

• Дмитрий Адаменко. История государства Габсбургов. әлеге чыганактан 2013-01-05 архивланды. 2012-12-30 тикшерелгән.
• статья в «Энциклопедии Гранат»