Şua Şäyxov

Şua Şäyxov äzeri. Şua Şeyxov
Tuu datası	7 noyäber 1905
Tuu urını	Räsäy imperiäse, İrävan gubernası, Naxçıvan
Ülem datası	27 ğinwar 1970 (64 yäş)
Ülem urını	SSRB, Äzerbaycan SSR, Baqı
Watansaşlığı	Räsäy imperiäse ADC SSRB
Hönäre	teatr rejissör, kinorejissör
Teatr	Äzerbaycan yäş tamaşaçı teatrı Füzuli drama teatrı
Büläkläre	Äzerbaycan SSRnıñ atqazanğan artistı

Şua Şäyxov, Şua Nasrulla ulı Şäyxov (äzeri. Şua Nəsrulla oğlu Şeyxov; 1905 yılnıñ 7 noyäbre, Kavkaz namestniklığı, Naxçıvan — 1970 yılnıñ 27 ğinwarı, SSRB, Äzerbaycan SSR, Baqı) — Äzerbaycan sovet teatr rejissörı häm kinorejissörı, Äzerbaycan SSRnıñ atqazanğan artistı (1943). Äzerbaycan xalıq artistı Natavan Säidzadä-Şäyxovanıñ ätise[1].

Biografiäse

Şua Nasrulla ulı Şäyxov 1905 yılnıñ 7 noyäbrendä Naxçıvan şähärendä Äzerbaycan mäğrifätçese häm teatr eşleklese Nasrulla Asad ulı Şäyxov^[az] ğailäsendä tuğan[2]. Şua Şäyxovnıñ öç qärdäşe bulğan: Asad, Eynulla häm İzzet. 1921 yılda Şäyxovnıñ ätise İrannıñ Räşt şähärendä faciğäle räweştä häläq bulğan. Balalar änisen dä irtä yuğaltqannar. 1937 yılda yuğarı wazıyfalarda eşlägän Şua Şäyxovnıñ abıysı repressiälärgä duçar bulğan häm atıp üterelgän[2].

Mäskäwdä soñraq repressiälängän rejissör Vsevolod Meyerholdta^[ru] uqığan[1][2], şunıñ öçen ozaq yıllar ezärlekläwlärgä duçar bulğan[1]. BDKİnıñ^[ru] rejissörlıq fakultetın tämamlağan[3].

Yäş tamaşaçı teatrında häm Füzuli drama teatrında eşlägän. «Ul bulmasın, bu bulsın»[4] (1956, Xösäyen Säidzadä belän berlektä), «Külägälär ürmälilär» (1958, İsmağil Efendiev belän berlektä)[5] häm «Säyer xikäyä» (1960) näfis filmnarı rejissörı bulğaн[6]. Şulay uq dokumental’ filmnar töşergän[3][3][3].

1937 yılda Şäyxov citäkçelegendä «Çapayev» (Lenfilm, 1934) näfis filmı urıs telennän äzerbaycan telenä dubläjlanğan. Bu eştä ul waqıttağı kürenekle aktörlar qatnaşqan. Çapayev rolen aktör Mäcit Şamxalov[7], ä Petkanı Şäyxov üze tawışlandırırğan[3].

1970 yılnıñ 27 ğinwarında wafat bulğan.

Şäxsi tormışı

• Xatını — Aliä[2];
• Ulı — Nazim, kinoinjener[2];
• Qızı — Natavan, Baqı muzıka akademiäse dotsentı, Äzerbaycan xalıq artistı[2];
• Qızı — Dağmara, filolog[2];
• Ulı — Arif, kinorejisser beleme alğan[2].

İskärmälär

1. Musaqızı L. Valideyinlərimizdən xəbərsiz 20 yaşımda rəsmi nikah kəsdirdik(азәр.) // Каспий : газета. — № 82. — С. 21.
2. Quliyev M. Maarif, mədəniyyət və azadlıq mücahidləri – Naxçıvan Şeyxovları(азәр.) // 525-ci qəzet(азәр.) : газета. — С. 7.
3. Kazımzadə, 2016
4. Ежегодник кино. — М.: Искусство, 1960. — С. 230.
5. Кино, 1987
6. Xatirə təqvimi 7-9 noyabr(азәр.) // Mədəniyyət(азәр.) : газета.
7. Həbibi A.(азәр.) Azərbaycanda dublyajın 80 ili tamam olur(азәр.) // Mədəniyyət(азәр.) : газета.

Ädäbiät

• Кино : Энциклопедический словарь / гл. ред. С. И. Юткевич ; редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — М. : Советская энциклопедия, 1987. — 637, [3] с. : [96] л. ил.. — 100 000 экз.
• Kazımzadə A.(азәр.). Bizim «Azərbaycanfilm». 1923–2003-cü illər. — Б. : Mütərcim, 2004.
• Kazımzadə A.(азәр.). Kino və zaman. — Б. : Şərq-Qərb, 2016. — ISBN 978-9952-517-50-7.
• Rəhimli İ.(азәр.). Azərbaycan Teatr Ensiklopediyası(азәр.). — Б.: Azərnəşr, 2017. — Т. III. — С. 281–282.