โซเดียมไซยาไนด์

โซเดียมไซยาไนด์

Sodium cyanide bonding Sodium cyanide space filling
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	143-33-9^Y
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ
ChEMBL	ChEMBL1644697^N
เคมสไปเดอร์	8587^Y
ECHA InfoCard	100.005.091
EC Number	205-599-4
ผับเคม CID	8929
RTECS number	VZ7525000
UN number	1689
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID4024309
InChI InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1^Y Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYSA-N^Y InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1 Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYAG
SMILES [C-]#N.[Na+]
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	NaCN
มวลโมเลกุล	49.0072 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ	ของแข็งสีขาว
กลิ่น	จาง ๆ คล้ายอัลมอนด์
ความหนาแน่น	1.5955 g/cm^3
จุดหลอมเหลว	563.7 องศาเซลเซียส (1,046.7 องศาฟาเรนไฮต์; 836.9 เคลวิน)
จุดเดือด	1,496 องศาเซลเซียส (2,725 องศาฟาเรนไฮต์; 1,769 เคลวิน)
ละลายในน้ำ	48.15 g/100 mL (10 °C) 63.7 g/100 mL (25 °C)
ความสามารถละลายได้	ละลายในแอมโมเนีย, เมทานอล, เอทานอล ละลายได้บ้างในไดเมทิลฟอร์มาไมด์, SO2 ไม่ละลายในไดเมทิลซัลฟอไซด์
ดัชนีหักเหแสง (nD)	1.452
อุณหเคมี
ความจุความร้อน (C)	70.4 J/mol K
Std molar entropy (S^⦵298)	115.7 J/mol K
Std enthalpy of formation (ΔfH^⦵298)	-91 kJ/mol
ความอันตราย
NFPA 704 (fire diamond)	4 0 0
จุดวาบไฟ	ไม่ติดไฟ
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LD50 (median dose)	6.44 mg/kg (หนู, ทางปาก) 4 mg/kg (แกะ, ทางปาก) 15 mg/kg (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, ทางปาก) 8 mg/kg (หนู, ทางปาก)[2]
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)	TWA 5 mg/m^3[1]
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)	ICSC 1118
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แคทไอออนอื่น ๆ	โพแทสเซียมไซยาไนด์
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง	ไฮโดรเจนไซยาไนด์
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

โซเดียมไซยาไนด์ (อังกฤษ: sodium cyanide) มีสูตรเคมีคือ NaCN มีลักษณะเป็นของแข็งสีขาว ละลายน้ำได้ นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ทอง โซเดียมไซยาไนด์มีความเป็นพิษสูงมาก มีกลิ่นจาง ๆ คล้ายอัลมอนด์ แต่การได้กลิ่นนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรม[5] เมื่อผสมกับกรดจะได้แก๊สพิษ ไฮโดรเจนไซยาไนด์

NaCN + H₂SO₄ → HCN + NaHSO₄

การผลิต

เดิมโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการกระบวนการแคสต์เนอร์–เคลล์เนอร์ ซึ่งเป็นการทำปฏิกิริยาระหว่างโซเดียมเอไมด์กับคาร์บอน:

NaNH₂ + C → NaCN + H₂

ต่อมา การผลิตโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการทำปฏิกิริยาระหว่างไฮโดรเจนไซยาไนด์กับโซเดียมไฮดรอกไซด์:[6]

HCN + NaOH → NaCN + H₂O

ในปี ค.ศ. 2006 มีการประมาณการว่าทั่วโลกผลิตโซเดียมไซยาไนด์จำนวนกว่า 500,000 ตัน

ความเป็นพิษ

บทความหลัก: การเป็นพิษจากไซยาไนด์

โซเดียมไซยาไนด์เป็นสารยับยั้งการหายใจระดับเซลล์ โดยมีผลต่อเอนไซม์ไซโตโครม ซี ออกซิเดสในไมโตคอนเดรีย ทำให้เซลล์ไม่สมารถใช้ออกซิเจนในการหายใจได้ เกิดภาวะเลือดเป็นกรดแล็กติก ทำให้กล้ามเนื้อล้า หายใจตื้น หมดสติและเสียชีวิต ขนาดของโซเดียมไซยาไนด์ที่ทำให้เสียชีวิตอยู่ที่ 200–300 มิลลิกรัม[7]

โซเดียมไซยาไนด์สามารถขจัดความเป็นพิษได้ด้วยไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ (H₂O₂) โดยจะได้โซเดียมไซยาเนตและน้ำเป็นผลิตภัณฑ์:[6]

NaCN + H₂O₂ → NaOCN + H₂O

ดูเพิ่ม

• ไซยาไนด์
• โพแทสเซียมไซยาไนด์

อ้างอิง

1. Sodium cyanide (as CN) - CDC
2. Cyanides (as CN) - CDC
3. Oxford MSDS
4. http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4477
5. Online 'Mendelian Inheritance in Man' (OMIM) 304300
6. Andreas Rubo, Raf Kellens, Jay Reddy, Norbert Steier, Wolfgang Hasenpusch "Alkali Metal Cyanides" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley-VCH, Weinheim, Germany. doi:10.1002/14356007.i01_i01
7. "SODIUM CYANIDE: PROPERTIES, TOXICITY, USES AND ENVIRONMENTAL IMPACTS" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-10. สืบค้นเมื่อ 2016-07-04.

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โซเดียมไซยาไนด์
• "Sodium cyanide - MSDS". Science Lab.

เกลือและอนุพันธ์โคเวเลนต์ของไซยาไนด์ไอออน
HCN																	He
LiCN	Be(CN)2											B	C	NH4CN	OCN^−, -NCO	FCN	Ne
NaCN	Mg(CN)2											Al(CN)3	SiCN	P(CN)3	SCN^−, -NCS, (SCN)2, S(CN)2	ClCN	Ar
KCN	Ca(CN)2	Sc(CN)3	Ti(CN)4	VO(CN)3	Cr(CN)3	Mn(CN)2	Fe(CN)3, Fe(CN)6^4+, Fe(CN)6^3+	Co(CN)2, Co(CN)3	Ni(CN)2 Ni(CN)4^2−	CuCN	Zn(CN)2	Ga(CN)3	Ge	As(CN)3	SeCN^− (SeCN)2 Se(CN)2	BrCN	Kr
RbCN	Sr(CN)2	Y(CN)3	Zr(CN)4	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd(CN)2	AgCN	Cd(CN)2	In(CN)3	Sn	Sb	Te(CN)2, Te(CN)4	ICN	XeCN
CsCN	Ba(CN)2		Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg2(CN)2, Hg(CN)2	TlCN	Pb(CN)2	Bi(CN)3	Po	At	Rn
Fr	Ra		Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og
		↓
		La	Ce(CN)3, Ce(CN)4	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd(CN)3	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu
		Ac	Th	Pa	UO2(CN)2	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr