อำเภอคลองลาน

อำเภอคลองลาน
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khlong Lan
ตลาดคลองลาน
คำขวัญ:  คลองลานเมืองคนงาม น้ำตกสวย เต็มไปด้วยไม้สัก อนุรักษ์วัฒนธรรมมากมี ของดีเครื่องเงิน
แผนที่จังหวัดกำแพงเพชร เน้นอำเภอคลองลาน
พิกัด: 16°12′13″N 99°19′16″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กำแพงเพชร
พื้นที่
• ทั้งหมด	1,140.2 ตร.กม. (440.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	61,715 คน
• ความหนาแน่น	54.13 คน/ตร.กม. (140.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	62180
รหัสภูมิศาสตร์	6203
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอคลองลาน หมู่ที่ 21 บ้านหนองปลาไหล ตำบลคลองน้ำไหล อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร 62180
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

คลองลาน เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดกำแพงเพชร

ประวัติ

พื้นที่ของคลองลานเป็นป่าดงดิบอุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าไม้นานาชนิด อาทิ ไม้สัก ไม้ยาง ไม้มะค่า ไม้ประตู ซึ่งเป็น ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญเป็นอย่างยิ่งในด้านเศรษฐกิจ เป็นต้นกำเนิดของแหล่งน้ำและลำคลองหลายสาย ต่อมาได้กลายเป็นป่าสัมปทาน มีการให้ตักน้ำมัน ยางและทำไม้ ทำให้พื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าไม้กลายเป็นป่าโปร่ง พื้นที่เหมาะแก่การปลูกพืชไร่ทางการเกษตรในช่วงนี้ได้มีราษฎรเริ่มเข้ามาจับจอง ที่ดินทำกิน โดยอพยพมาจากที่อื่น อาทิ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางเช่น นครพนม อุบลราชธานี สุรินทร์ บุรีรัมย์ ศรีสะเกษ นครราชสีมา ร้อยเอ็ด ลำพูน ลำปาง เชียงใหม่ นครสวรรค์ ชัยนาท อุทัยธานี เป็นต้น และเป็นเวลาเดียวกันกับที่ศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขาจังหวัดกำแพงเพชรเข้ามาตั้ง และจัดพื้นที่ให้แก่ชาวเขา เช่น เผ่าเมี่ยน เผ่าม้ง เผ่ามูเซอ การอพยพของราษฎรจึงมีทั้งชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ และชาวไทยพื้นราบ จึงมีความแตกต่างใน เรื่องภาษา ประเพณี และวัฒนธรรม อีกทั้งเป็นเขตที่มีชื่อเสียงในแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อของจังหวัดกำแพงเพชร รวมทั้งยังเป็นแหล่งรวมของประเพณีของชนเผ่าต่างๆ ไว้หลายเผ่ามากมาย

ต่อมาเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2520 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตำบลคลองลาน และตำบลโป่งน้ำร้อน ออกจากการปกครองของอำเภอเมืองกำแพงเพชร รวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอคลองลาน[1] และในวันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2522 มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลคลองลาน รวมตั้งเป็นตำบลคลองลานพัฒนา[2] จนกระทั่งเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2529 จึงมีพระราชกฤษฎีกาฯ ยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอคลองลาน[3] จนถึงปัจจุบัน

• วันที่ 23 กันยายน 2484 ยุบตำบลคลองพลู ตำบลบ้านลาน และหมู่ที่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลนาบ่อคำ ตั้งเป็นตำบลโป่งน้ำร้อน[4]
• วันที่ 26 ตุลาคม 2514 ตั้งตำบลคลองลาน แยกออกจากตำบลโป่งน้ำร้อน[5]
• วันที่ 31 พฤษภาคม 2520 แยกพื้นที่ตำบลคลองลาน และตำบลโป่งน้ำร้อน อำเภอเมืองกำแพงเพชร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอคลองลาน และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร[1]
• วันที่ 2 ตุลาคม 2522 ตั้งตำบลคลองลานพัฒนา แยกออกจากตำบลคลองลาน[2]
• วันที่ 20 มีนาคม 2529 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอคลองลาน อำเภอเมืองกำแพงเพชร เป็น อำเภอคลองลาน[3]
• วันที่ 13 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลสักงาม แยกออกจากตำบลโป่งน้ำร้อน[6]
• วันที่ 17 ตุลาคม 2562 แยกหมู่บ้าน บ้านโป่งน้ำร้อน หมู่ที่ 2 ตำบลโป่งน้ำร้อน จัดตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่อีก 1 หมู่บ้าน ชื่อหมู่บ้านวุ้งกะสัง โดยตั้งเป็นหมู่ที่ 11 ตำบลโป่งน้ำร้อน[7]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอคลองลานตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอโกสัมพีนคร
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปางศิลาทอง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภออุ้มผางและอำเภอพบพระ (จังหวัดตาก)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอคลองลานแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 4 ตำบล หมู่บ้าน 69 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	คลองน้ำไหล		(Khlong Nam Lai)		28 หมู่บ้าน
2.	โป่งน้ำร้อน		(Pong Nam Ron)		10 หมู่บ้าน
3.	คลองลานพัฒนา		(Khlong Lan Phatthana)		21 หมู่บ้าน
4.	สักงาม		(Sak Ngam)		10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอคลองลานประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลคลองลานพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองลานพัฒนาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองน้ำไหล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองน้ำไหลทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโป่งน้ำร้อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโป่งน้ำร้อนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสักงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสักงามทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ตั้งเป็นกิ่งอำเภอคลองลาน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (46 ง): 2234. May 31, 1977. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-09. สืบค้นเมื่อ 2021-07-20.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชร อำเภอคลองขลุง อำเภอขาณุวรลักษบุรี อำเภอไทรงาม และกิ่งอำเภอคลองลาน อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจาบุเบกษา. 96 (171 ง): 3372–3387. October 2, 1979.
3. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอคลองลาน อำเภอสุคิริน อำเภอตะโหมด อำเภอห้วยทับทัน และอำเภอปากคาด พ.ศ. ๒๕๒๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (45 ง): (ฉบับพิเศษ) 4-6. March 20, 1986. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2021-07-20.
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 58 (0 ง): 3405–3406. September 23, 1941.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชร ขาณุวรลักษบุรี และคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (113 ง): 2954–2974. October 26, 1971.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชรและอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (145 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-8. November 13, 1992.
7. "ประกาศจังหวัดกำแพงเพชร เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 136 (79 ง): 70–86. October 17, 2019.