หฺวาหยางกั๋วจื้อ หรือ พงศาวดารหฺวาหยาง (จีนตัวเต็ม: 華陽國志; จีนตัวย่อ: 华阳国志; แปลตรงตัว: "บันทึกแห่งดินแดนทางใต้ของเขาหฺวา") เป็นอักขรานุกรมภูมิศาสตร์เกี่ยวกับภูมิภาคของจีนที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังหลงเหลืออยู่ รวบรวมโดยฉาง ฉฺวี (常璩) ในยุคราชวงศ์จิ้น ประกอบด้วยตัวอักษรประมาณ 110,000 ตัว เนื้อหาประกอบด้วยประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ และชีวประวัติบุคคลในภูมิภาคเสฉวน[1] เผย์ ซงจือ (裴松之) นักประวัติศาสตร์ในยุคราชวงศ์หลิวซ่งได้นำเนื้อหาในหฺวาหยางกั้วจื้อมาใช้ในอรรถาธิบายของสามก๊กจี่ หลี่ เสียน (李賢) เจ้าชายในยุคราชวงศ์ถังก็นำเนื้อหามาใช้ในการเขียนคำวิจารณ์ของโฮ่วฮั่นชู
หง เลี่ยงจี๋ (洪亮吉) กล่าวว่าหฺวาหยางกั๋วจื้อเป็นหนึ่งในอักขรานุกรมภูมิศาสตร์จีนที่เก่าแก่ที่สุดร่วมกับเยฺว่เจฺว๋ชู [zh]
เนื้อหา
หฺวาหยางกั้วจื้อมีเนื้อหา 12 บท สี่บทแรกเกี่ยวประวัติศาสตร์และคำอธิบายเรื่องการเมืองโบราณของภูมิภาค ส่วนบทถัด ๆ ไปเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ตามลำดับเวลาของภูมิภาคตั้งแต่ยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออกจนถึงยุคเฉิง-ฮั่น โดยบทท้าย ๆ มีเนื้อหาครอบคลุมชีวประวัติของบุรุษและสตรีที่มีชื่อเสียงในพื้นที่
| # |
หัวข้อ |
คำแปล |
หมายเหตุ
|
| เล่มที่ 1 |
巴志 |
บันทึกเกี่ยวกับรัฐปา (巴) |
|
| เล่มที่ 2 |
漢中志 |
บันทึกเกี่ยวกับฮันต๋ง (漢中 ฮั่นจง) |
|
| เล่มที่ 3 |
蜀志 |
บันทึกเกี่ยวกับรัฐจ๊ก (蜀 ฉู่) |
|
| เล่มที่ 4 |
南中志 |
บันทึกเกี่ยวกับหนานจง (南中) |
หนานจงเรียกได้อีกชื่อว่าหนิงโจว (寧州) หรือมณฑลหนิง
|
| เล่มที่ 5 |
公孫劉二牧志 |
ชีวประวัติกองซุน (公孫 กงซุน) และสองเจ้ามณฑลสกุลเล่า (劉 หลิว) |
กองซุนสุด (公孫述 กงซุน ชู่), เล่าเอี๋ยน (劉焉 หลิว เยียน), เล่าเจี้ยง (劉璋 หลิว จาง)
|
| เล่มที่ 6 |
劉先主志 |
ชีวประวัติเจ้านายสกุลเล่าองค์แรก |
เล่าปี่ (劉備 หลิว เป้ย์)
|
| เล่มที่ 7 |
劉後主志 |
ชีวประวัติเจ้านายสกุลเล่าองค์หลัง |
เล่าเสี้ยน (劉禪 หลิว ฉาน)
|
| เล่มที่ 8 |
大同志 |
บันทึกเกี่ยวกับเอกภาพอันยิ่งใหญ่ |
บันทึกเหตุการณ์ในช่วงปลายยุคสามก๊กและต้นยุคราชวงศ์จิ้น
|
| เล่มที่ 9 |
李特雄期壽勢志 |
ชีวประวัติหลี่ เท่อ, หลี่ สฺยง, หลี่ ชี, หลี่ โช่ว และหลี่ ชื่อ |
หลี่ เท่อ (李特), หลี่ สฺยง (李雄), หลี่ ชี (李期), หลี่ โช่ว (李壽), หลี่ ชื่อ (李勢)
|
| เล่มที่ 10 |
先賢士女總讚論 |
อภิปรายโดยภาพรวมเกี่ยวกับบุรุษสตรีตัวอย่างผู้ทรงคุณค่าในสมัยก่อน |
บุคคลที่มีชื่อเสียงบางคนที่มีชีวิตก่อนยุคราชวงศ์จิ้น
|
| เล่มที่ 11 |
後賢志 |
ชีวประวัติผู้ทรงคุณค่าในสมัยหลัง |
บุคคลที่มีชื่อเสียงบางคนที่มีชีวิตในยุคราชวงศ์จิ้น
|
| เล่มที่ 12 |
序志 |
ภาคผนวก |
บุรุษและสตรีที่มีชื่อเสียงบางคนจากมณฑลเอ๊กจิ๋ว (益州 อี้โจว), เลียงจิ๋ว (涼州 เหลียงโจว) และหนิงโจว ที่มีชีวิตในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันตก
|
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikisource
