|
วิกิพีเดีย:ประพฤติเยี่ยงอารยชน
อารยธรรม เป็นส่วนหนึ่งของจรรณยาบรรณของวิกิพีเดีย และเป็นหนึ่งในห้าเสาหลักของโครงการ นโยบายอารยธรรมอธิบายมาตรฐานที่คาดหมายผู้ใช้และกำหนดวิถีที่เหมาะสมในการจัดการกับปัญหาเมื่อเกิดปัญหาขึ้น กล่าวง่าย ๆ คือ ผู้เขียนควรปฏิบัติต่อผู้อื่นโดยคิดถึงและเคารพต่อกันเสมอ มุ่งพัฒนาสารานุกรมขณะที่ธำรงบรรยากาศการแก้ไขที่น่าพึงพอใจโดยปฏิบัติตนสุภาพ ใจเย็นและมีเหตุผล แม้ระหว่างการถกเถียงที่ดุเดือด ความคาดหมายด้านอารยธรรมของวิกิพีเดียใช้กับผู้เขียนทุกคนในทุกการกระทำในวิกิพีเดีย ซึ่งรวมถึงการอภิปรายในหน้าคุยกับผู้ใช้และหน้าพูดคุยของบทความ ในความย่อการแก้ไขและการอภิปรายอื่นใดกับหรือที่พาดพิงถึงชาววิกิพีเดียด้วยกัน การร่วมมือและอารยธรรมความเห็นไม่ลงรอยกันเป็นสิ่งเลี่ยงไม่ได้ในโครงการที่ต้องอาศัยความร่วมมือ เมื่ออภิปรายความแตกต่างนี้ ผู้เขียนบางคนอาจดูแข็งกร้าวโดยไม่จำเป็น แม้ว่ากำลังพยายามตรงไปตรงมา ผู้เขียนอื่นอาจดูอ่อนไหวเกินเมื่อมุมมองของเขาถูกท้าทาย ถ้อยคำเขียนแบบไม่เผชิญหน้ากันในหน้าพูดคุยและในความย่อการแก้ไขไม่ถ่ายทอดความแตกต่างเล็กน้อยของการสนทนาวาจาอย่างเต็มที่ จนบางครั้งนำไปสู่การตีความความเห็นของผู้เขียนอย่างผิด ๆ ข้อสังเกตอนารยะสามารถยกการอภิปรายที่ส่งเสริมเป็นการเถียงกันส่วนบุคคลซึ่งไม่มุ่งไปยังปัญหาที่มีอยู่อย่างอัตวิสัยอีกต่อไป การเถียงกันไปมานี้เปลืองความพยายามของเรา และบั่นทอนบรรยากาศการทำงานเชิงบวกและอย่างสร้างสรรค์ของเรา การระงับความเห็นไม่ลงรอยผ่านการอภิปรายอารยะ การไม่เห็นด้วยโดยไม่ถึงกับไม่ปรองดอง การอภิปรายผู้เขียนอื่นควรจำกัดอยู่เฉพาะการอภิปรายอย่างสุภาพเกี่ยวกับการกระทำของเขาเท่านั้น คาดหมายให้ผู้เขียนร่วมมือกันอย่างมีเหตุผล ละเว้นจากการโจมตีตัวบุคคล ทำงานภายในขอบเขตของนโยบาย และสนองต่อคำถามที่สุจริตใจ พยายามปฏิบัติต่อผู้เขียนด้วยกันเสมือนเพื่อนร่วมงานที่เคารพที่คุณกำลังทำงานด้วยในโครงการสำคัญ และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ยินดีต้อนรับและอดทนต่อผู้ใช้ใหม่ซึ่งมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ แต่ห้ามปรามผู้มาใหม่ที่ไม่สร้างสรรค์อย่างสุภาพ สิ่งที่ควรทำและอย่าทำในความย่อการแก้ไขทบทวนความย่อการแก้ไขของคุณก่อนบันทึกการแก้ไข ระลึกว่าคุณไม่สามารถย้อนกลับไปเปลี่ยนได้
ความอนารยะความอนารยะประกอบด้วยการโจมตีตัวบุคคล ความหยาบคายและความเห็นที่ไม่เคารพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกระทำอย่างก้าวร้าว การกระทำเช่นนี้มักก่อความเป็นปรปักษ์กับผู้เขียนและรบกวนโครงการผ่านสิ่งกระตุ้นความเครียดและความขัดแย้งที่ไม่สร้างสรรค์ แม้ว่าเหตุการณ์ความอนารยะเล็ก ๆ น้อย ๆ ไม่กี่ครั้งซึ่งไม่มีใครบ่นอาจไม่ใช่ปัญหาน่ากังวล แต่รูปแบบความอนารยะต่อเนื่องนั้นรับไม่ได้ ในกรณีการก่อกวนและการโจมตีบุคคลอย่างเลวซ้ำ ๆ เช่นนั้นผู้ทำผิดอาจถูกบล็อก การแสดงความอนารยะรุนแรงเพียงครั้งเดียวอาจส่งผลให้ถูกบล็อกได้ เช่น การละเมิดทางวาจาสุดขั้วหรือกักขฬะครั้งเดียวต่อผู้เขียนอื่น หรือการข่มขู่บุคคลอื่น โดยทั่วไป ทำความเข้าใจและไม่ตอบโต้ในการรับมือกับความอนารยะ หากผู้อื่นอนารยะ อย่าสนองอย่างเดียวกัน พิจารณาเพิกเฉยต่อตัวอย่างความอนารยะเดี่ยว ๆ และเพียงแต่เดินหน้าต่อเรื่องปัญหาเนื้อหา หากจำเป็น ให้ชี้อย่างสุภาพว่าคุณคิดว่าความเห็นนั้นอาจถือว่าอนารยะ และแสดงให้ชัดเจนว่าคุณต้องการเดินหน้าต่อและมุ่งไปยังปัญหาเนื้อหา ระลึกว่าผู้เขียนนั้นอาจไม่คิดว่าตัวกำลังอนารยะ เพราะวิกิพีเดียมีคนจากพื้นเพหลากหลาย และมีมาตรฐานต่างกัน ดำเนินการระงับข้อพิพาท (ดูด้านล่าง) เฉพาะเมื่อมีปัญหาเรื้อรังที่คุณระงับไม่ได้ นโยบายนี้มิใช่อาวุธที่จะใช้ต่อผู้เขียนอื่น การยืนกรานให้ผู้เขียนถูกลงโทษสำหรับเหตุการณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ แยกกัน การหยิบยกความอนารยะในอดีตหลังบุคคลเปลี่ยนแนวทางของเขาแล้ว หรือการปฏิบัติต่อการวิจารณ์อย่างสร้างสรรค์ว่าเป็นการโจมตี อาจถือว่าเป็นการรบกวนในตัวมันเอง และอาจส่งผลให้ถูกเตือนหรือถูกบล็อกได้หากทำซ้ำ ๆ อย่าว่าร้ายผู้อื่นผู้ใช้วิกิพีเดียถูกคาดหวังว่าจะสามารถหลีกเลี่ยงการว่าร้ายผู้อื่น ซึ่งนโยบายดังกล่าวมีผลบังคับต่อผู้ใช้วิกิพีเดียทุกคนอย่างเสมอกัน การว่าร้ายผูอื่นนั้นเป็นสิ่งที่ไม่อาจยอมรับได้ เพราะวิกิพีเดียสนับสนุนให้เป็นประชาคมออนไลน์ในด้านบวก ระลึกไว้เสมอว่า ทุกคนสามารถผิดพลาดได้ แต่พวกเขาจะสามารถเรียนรู้และเปลี่ยนแปลงแนวทางดำเนินงานของตน การว่าร้ายผู้อื่นเป็นการปฏิบัติอันตรงกันข้ามกับหลักการดังกล่าวนี้ ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อการสร้างสารานุกรม และอาจลงเอยด้วยการบล็อกผู้ใช้ การระบุความอนารยะบางครั้งการตัดสินว่าอะไรอนารยะหรือไม่อย่างหนักแน่นรวดเร็วนั้นเป็นเรื่องยาก ผู้เขียนควรนำปัจจัยต่าง ๆ มาพิจารณา เช่น (1) ความรุนแรงและบริบทของภาษา/พฤติกรรม (2) พฤติกรรมนั้นเกิดในโอกาสเดียว หรือเกิดบ่อยครั้งหรือเป็นประจำ (3) มีการขอให้หยุดพฤติกรรมนั้นหรือไม่ และคำขอนั้นเพิ่งมีเมื่อเร็ว ๆ นี้หรือไม่ (4) พฤติกรรมนั้นถูกยั่วยุหรือไม่ และ (5) ขอบเขตซึ่งจำเป็นต้องปฏิบัติต่อพฤติกรรมของผู้อื่นในขณะเดียวกัน พฤติกรรมต่อไปนี้อาจประกอบสิ่งแวดล้อมอนารยะ ได้แก่ 1. ความหยาบคายโดยตรง
2. พฤติกรรมอนารยะอื่น
สันนิษฐานว่าคนอื่นสุจริตใจนอกเหนือจากว่าคุณมีหลักฐานที่หนักแน่นและชัดเจน ให้คุณตั้งสมมุติฐานไว้เสมอว่า บุคคลทั้งหลายที่เข้ามาในวิกิพีเดียมีความต้องการที่จะปรับปรุงวิกิพีเดีย ไม่ใช่ทำลายมันลง ผู้ใช้ทุกคนสามารถทำผิดพลาดได้ และส่วนใหญ่แล้ว การตักเตือนกันตามปกติก็จะสามารถแก้ไขความผิดพลาดนั้นได้ แต่เมื่อเกิดความไม่เห็นด้วยที่เต็มไปด้วยความยุ่งยาก คุณก็ควรที่จะเชื่อว่าไม่มีใครไม่สุจริตใจอยู่เช่นกัน ความพยายามที่จะเชื่อในส่วนที่ดีของชาววิกิพีเดียจะเป็นการกำจัดปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น เนื่องจากชาววิกิพีเดียทั้งหมดสื่อสารกันผ่านทางตัวอักษร โดยที่ไม่ได้ยินเสียงหรือสามารถมองเห็นได้ด้วยสายตา ในการพูดคุยกันต่อหน้า การจัดการกับความอนารยะการลบความเห็นอนารยะเมื่อการแก้ไขของคุณได้รับการพิจารณาว่าไม่เป็นอารยะ คุณสามารถลดผลกระทบของมันลงได้โดย:
ส่วนในกรณีที่เป็นความหยาบคาย หรือความไม่สุภาพในส่วนที่เป็นของผู้ใช้คนอื่น โดยปกติแล้ว การพูดคุยกับผู้ใช้คนนั้นในประเด็นเกี่ยวกับการใช้คำเป็นการกระทำที่เหมาะสม และขอให้ผู้ใช้คนนั้นเปลี่ยนแปลงคำของตน สำหรับบางส่วน การเอาใจใส่เป็นสิ่งที่จำเป็น แต่ทว่าในความพยายามที่จะไม่ให้สถานการณ์บานปลายไปมากกว่านี้ คุณอาจจะแก้ไขหรือลบการแก้ไขของผู้ใช้คนนั้น แต่ไม่ใช่การกระทำที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งนัก ยกเว้นแต่ว่าเป็นการย้อนการก่อกวนที่เห็นได้ชัดเจน หรือเมื่อความเห็นนั้นปรากฏอยู่ในหน้าพูดคุยของคุณเอง การกล่าวขอโทษข้อพิพาท หรือแม้กระทั่งความไม่เข้าใจระหว่างกัน สามารถนำไปสู่สถานการณ์ซึ่งเกิดความบาดหมางระหว่างกัน การกล่าวขอโทษเป็นหนึ่งในรูปแบบของการคืนดีกันระหว่างคู่กรณี สำหรับคนบางกลุ่มแล้ว มันอาจเป็นสิ่งสำคัญที่จะได้รับคำขอโทษจากผู้ที่รุกรานก่อน ความต้องการคำขอโทษนี้เกือบจะไม่มีประโยชน์และมักจะขยายสถานการณ์ให้ลุกลามบานปลายออกไปหลายครั้ง ถึงแม้ว่าการร้องขอความสุภาพ และเจตนาที่ดีในการกล่าวขอโทษนี้จะเป็นสิ่งที่สามารถยอมรับได้ก็ตาม การเสนอคำขอโทษเป็นสิ่งที่ดีกว่า และสามารถเป็นหัวใจหลักของการแก้ไขปัญหาข้อขัดแย้งได้ คำขอโทษเป็นการมอบโอกาสให้กับการเริ่มต้นใหม่ และทำลายบรรยากาศอันไม่ดีในวิกิพีเดียไปเสีย การบล็อกเหตุอนารยะการบล็อกเหตุอนารยะสามารถกระทำได้เมื่อการกระทำดังกล่าวเป็นการรบกวนการสร้างสารานุกรม อย่างไรก็ดีนโยบายเกี่ยวกับการประพฤติเยี่ยงอารยชนไม่มีความประสงค์จะให้เป็นผลร้าย และการบล็อกโดยอาศัยเหตุอนารยะไม่ควรเป็นสิ่งแรกที่พึงกระทำ เว้นแต่ในบางกรณี ทั้งนี้โดยคำนึงถึงประเด็นต่อไปนี้
ข้อที่กล่าวมาทั้งหมดนี้มิได้หมายความว่าการบล็อกเหตุอนารยะไม่ควรเกิดขึ้นหรือไม่สามารถเกิดขึ้นได้เลย แต่การบล็อกโดยทันทีจะใช้ในกรณีซึ่งอนารยะอย่างชัดแจ้ง ทำให้เกิดการรบกวนการสร้างสารานุกรมอย่างชัดเจน การให้ร้ายผู้อื่น หรือก่อให้เกิดความรำคาญ อนึ่ง เช่นเดียวกับการบล็อกประเภทอื่น การบล็อกโดยเหตุดังกล่าวนี้ควรเป็นการบล็อกเพื่อการป้องกันความเสียหาย มิใช่บล็อกเพื่อลงโทษ ดูเพิ่ม
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
