ภาษาเตา

ภาษาเตา/ยามี
ciciring no Tao
ประเทศที่มีการพูด	ไต้หวัน
ชาติพันธุ์	ชาวเตา
จำนวนผู้พูด	3,800  (2006)[1]
ตระกูลภาษา	ออสโตรนีเซียน มาลาโย-โพลีเนเซีย ฟิลิปปิน บาตานิก ยามี–อิตบายัต ภาษาเตา/ยามี
รหัสภาษา
ISO 639-3	tao
Linguasphere	31-CAA-a

ภาษาเตา (จีน: 達悟語) หรือภาษายามี (จีน: 雅美語) เป็นภาษากลุ่มบาตานิกพูดโดยชาวเตาในไต้หวัน เป็นภาษาเดียวในไต้หวันที่ไม่อยู่ในภาษากลุ่มเกาะฟอร์โมซา แต่มีลักษณะทางภาษาศาสตร์ร่วมกับภาษาอีวาตันที่พูดในเกาะบาตาเนส ทางตอนเหนือของฟิลิปปินส์

สัทวิทยา

ภาษาเตามี 20 พยัญชนะและ 4 สระ:[2]

สระ

	หน้า	กลาง	หลัง
ปิด	i
กึ่ง		ə	o
เปิด		a

พยัญชนะ

พยัญชนะยามี

		ริมฝีปาก	ปุ่มเหงือก	เพดานปาก	ปลายลิ้นม้วน	เพดานอ่อน	ลิ้นไก่	เส้นเสียง
นาสิก		m	n			ŋ
หยุด/ กักเสียดแทรก	ไร้เสียง	p	t	t͡ʃ		k	(q)	ʔ
	ออกเสียง	b		d͡ʒ	ɖ	ɡ
เสียดแทรก		v			ʂ		ʁ	(ɦ)
เปิด			l	j	ɻ	w
ลิ้นกระทบ			r

คำศัพท์

ความคล้ายคลึงกับภาษาฟิลิปิโน

ภาษาอังกฤษ	ภาษาเตา	ภาษาฟิลิปิโน
Person	tao	tao
Mother	ina	ina
Father	ama	ama
Head	oo	ulo
Yes	nohon	oho (opo)
Friend	kagagan	kaibigan
Who	sino	sino
They	sira	sila
Their	nira	nila
Offspring	anak	anak
I	ko	ako
You	ka	ikaw (cebuano: ka)
Day	araw	araw
Eat	kanen	kumain
Drink	inomen	uminom
And	aka	saka
Ouch	Ananay	Aray (cebuano: Araray)
Home	vahay	bahay
Pig	viik	biik (piglet)
Goat	kadling	kambing
Stone	vato	bato
One	ása	isa
Two	dóa (raroa)	dalawa (cebuano: duha)
Three	tílo (tatlo)	tatlo (cebuano: tulo)
Four	ápat	apat
Five	líma	lima
Six	ánem	anim
Seven	píto	pito
Eight	wáo	walo
Nine	síam	siyam
Ten	póo	sampo

คำยืมจากภาษาญี่ปุ่น

ภาษาอังกฤษ	ภาษาเตา	ภาษาญี่ปุ่น
Airplane	sikoki	hikouki (飛行機)
Alcohol	saki	sake (酒)
Battleship	gengkang	gunkan (軍艦)
Bible	seysio	seisho (聖書)
Christ	Kizisto	kirisuto (キリスト)
Doctor	koysang	o-isha-san? (お医者さん)
Flashlight	dingki	denki (電気)
Holy Spirit	seyzi	seirei (聖霊)
Key	kagi	kagi (鍵)
Medicine	kosozi	kusuri (薬)
Motorcycle	otobay	ootobai (オートバイ; auto bike)
Police	kisat	keisatsu (警察)
School	gako	gakkō (学校)
School bag	kabang	kaban (鞄)
Teacher	sinsi	sensei (先生)
Ticket	kipo	kippu (切符)
Truck	tozako	torakku (トラック; truck)

คำยืมจากภาษาจีน

ภาษาอังกฤษ	ภาษาเตา	ภาษาจีนกลาง
Wine	potaw cio	pútáojīu (葡萄酒)

อ้างอิง

1. Rau & Dong 2006, p. 79
2. Rau & Dong 2006, pp. 79–80

ข้อมูล

• Rau, D. Victoria; Dong, Maa-Neu (2006). 達悟語：語料、參考語法、及詞彙/ Yami Texts with Reference Grammar and Dictionary (PDF) (ภาษาจีน และ อังกฤษ). Taipei: Academia Sinica. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-10-24. สืบค้นเมื่อ 2022-01-17.
• Rau, D. Victoria 何德華; Dong, Maa-Neu 董瑪女; Chang, Ann Hui-Huan 張惠環 (2012). Dáwù yǔ cídiǎn / Yami (Tao) Dictionary 達悟語詞典 / Yami (Tao) Dictionary (ภาษาจีน และ อังกฤษ). Taibei shi: Guoli taiwan daxue chuban zhongxin. ISBN 978-986-03-2519-5.
• Rau, Der-Hwa 何德華; Dong, Maa-Neu 董瑪女 (2018). Dáwù yǔ yǔfǎ gàilùn 達悟語語法概論 [Introduction to Tao Grammar] (ภาษาจีน). Xinbei shi: Yuanzhu minzu weiyuanhui. ISBN 978-986-05-5695-7. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-11-04. สืบค้นเมื่อ 2022-01-17 – โดยทาง alilin.apc.gov.tw.

อ่านเพิ่ม

• Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2016). Acoustic Cues to Prosodic Boundaries in Yami: A First Look. Proceedings of Speech Prosody 8, May 31 – June 3, Boston, USA. doi:10.21437/SpeechProsody.2016-128.
• Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2015). What Does the Question Sound Like: Exploring Wh- and Yes/No Interrogative Prosody in Yami. ICPhS.
• Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2018). Tonal Hybridization in Yami-Mandarin Contact. Proceedings of the 6th Tonal Aspects of Languages. ISCA. doi:10.21437/TAL.2018-7.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Yami wordlists at the Austronesian Basic Vocabulary Database: language.psy.auckland.ac.nz/austronesian/language.php?id=254 เก็บถาวร 2015-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, language.psy.auckland.ac.nz/austronesian/language.php?id=335 เก็บถาวร 2015-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Yami Language Documentation Project website เก็บถาวร 2022-01-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – hosted by Providence University, Taiwan
• Online Yami language course เก็บถาวร 2010-02-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – hosted by Providence University, Taiwan
• Yami Dictionary Project website เก็บถาวร 2021-02-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – hosted by Providence University, Taiwan
• Yuán zhù mínzú yǔyán xiànshàng cídiǎn 原住民族語言線上詞典 (ในภาษาจีน) – Yami search page at the "Aboriginal language online dictionary" website of the Indigenous Languages Research and Development Foundation
• Yami teaching and leaning materials published by the Council of Indigenous Peoples of Taiwan เก็บถาวร 2021-11-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Yami translation of President Tsai Ing-wen's 2016 apology to indigenous people – published on the website of the presidential office