พระเจ้าชางทัง

ทัง 湯
พระบรมสาทิสลักษณ์ของพระเจ้าชางทังโดยหม่า หลิน
พระมหากษัตริย์ราชวงศ์ชาง
ก่อนหน้า	เจี๋ย (ราชวงศ์เซี่ย)
ถัดไป	ปู ปิ่ง ต้า ติง (พิพาท)
ผู้นำชางยุคก่อนราชวงศ์
ก่อนหน้า	Zhu Gui
ถัดไป	ตนเองในฐานะพระมหากษัตริย์ราชวงศ์ชาง
พระนามเต็ม พระนามตระกูล: จื่อ (子) พระนามส่วนพระองค์: ลฺหวี่ (履) พระนามอีกแบบ: ไท่อี่ (太乙) วัดประจำรัชกาล ไท่จู่ (太祖)

พระเจ้าชางทัง
อักษรจีนตัวเต็ม	湯
อักษรจีนตัวย่อ	汤
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Tāng กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Tang เวด-ไจลส์ T'ang^1 IPA [tʰáŋ] ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน IPA [tʰɔ́ːŋ] ยฺหวิดเพ็ง Tong^1 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Thng/Thong ภาษาจีนเก่า Baxter–Sagart (2014) *r̥ˤaŋ

เฉิง ทัง (จีน: 成湯; พระนามพระราชสมภพ: จื่อ ลฺหวี่ (จีน: 子履) )[1] ในกระดูกเสี่ยงทายบันทึกพระนามพระองค์เป็น ไท่อี่[1] (太乙) หรือ ต้าอี่ (大乙) เป็นพระมหากษัตริย์องค์แรกในราชวงศ์ชาง ตามธรรมเนียมแล้ว พระเจ้าชางทังถือเป็นผู้ปกครองที่มีคุณธรรม ดังปรากฏในพระนามฉายาทั่วไปที่ประทานแก่พระองค์ว่า "ทังผู้สมบูรณ์แบบ" (เฉิง ทัง)[2] ตามตำนาน[3] พระองค์เป็นผู้คนคนสุดท้ายในชางยุคก่อนราชวงศ์ โดยโค่นล้มพระเจ้าเจี๋ย กษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์เซี่ย

โค่นล้มราชวงศ์เซี่ย

ทังปกครองอาณาจักรชาง (รู้จักกันในประวัติศาสตร์นิพนธ์ว่าชางยุคก่อนราชวงศ์) หนึ่งในอาณาจักรหลายแห่งภายใต้ประเทศราชของราชวงศ์เซี่ย เป็นเวลา 17 ปี ในรัชสมัยพระเจ้าเจี๋ย ชางทังเริ่มมีอำนาจในช่วงแรกที่แลกมาด้วยข้าราชบริพารคนอื่น ๆ ของเซี่ย พระองค์สามารถรับเสียงสนับสนุนจากอาณาจักรเล็ก ๆ มากถึง 40 อาณาจักร[4] ทังเห็นว่าพระเจ้าเจี๋ยงทรงดูแลราษฎรของพระองค์ไม่ดี และใช้เรื่องนี้เชิญชวนผู้อื่น ตามตำนานระบุว่า ครั้งหนึ่งชางทังตรัสว่าการสร้างความโกลาหลไม่ใช่สิ่งที่พระองค์ต้องการ แต่เมื่อดูความหวาดกลัวของเจี๋ย พระองค์จำต้องทำตามอาณัติแห่งสวรรค์และใช้โอกาสนี้โค่นล้มราชวงศ์เซี่ย[4] ข้อดีก็คือพระองค์ชี้ให้เห็นว่าแม้แต่นายพลทหารของเจี๋ยเองก็ไม่เชื่อฟังคำสั่งของเขา[4]

ทังนำทัพปราบปรามดินแดนที่เป็นมิตรกับราชวงศ์เซี่ยทางตะวันออกก่อน แล้วจึงโจมตีเมืองหลวงของราชวงศ์เซี่ย พระเจ้าเจี๋ยหนีไปเมืองอันอี้ ทังยกทัพตามไปรบกันที่เมืองหมิงเถียว พระเจ้าเจี่ยพ่ายแพ้ หนีไปเมืองหนานเฉา และสิ้นพระชนม์ที่นั่น

อ้างอิง

1. "Tang" (ภาษาอังกฤษ). Encyclopedia Britannica. 2008-04-07. สืบค้นเมื่อ 2023-04-30.
2. Theobald, Ulrich (2010-11-13). "Hetu luoshu 河圖洛書". Chinaknowledge (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-05-02.
3. Lai, Selena; Brown, Waka Takahashi (November 2006). "The Shang Dynasty, 1600 to 1050 BCE". SPICE (ภาษาอังกฤษ). Stanford University. สืบค้นเมื่อ 2023-05-03.
4. 王恆偉. (2005) (2006) 中國歷史講堂 #1 遠古至春秋. 中華書局. ISBN 962-8885-24-3. p 30.

• หลี่เฉวียน. ประวัติศาสตร์จีนฉบับย่อ แปลโดย เรืองชัย ทรัพย์เกษมชัย. กรุงเทพฯ: มติชน. 2556

ก่อนหน้า		พระเจ้าชางทัง		ถัดไป
พระเจ้าเจี๋ย (ราชวงศ์เซี่ย)		พระมหากษัตริย์จีน (1675 ปีก่อนคริสตกาล – 1646 ปีก่อนคริสตกาล)		พระเจ้าไว่ปิง