|
พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ฟู อตฺตสิโว)
พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ นามเดิม ฟู บรรเลง ฉายา อตฺตสิโว เป็นรองสมเด็จพระราชาคณะ ฝ่ายมหานิกาย อดีตเจ้าอาวาสวัดพระบาทมิ่งเมืองวรวิหาร จังหวัดแพร่ และวัดพระสิงห์วรมหาวิหาร จังหวัดเชียงใหม่ และเจ้าคณะตรวจการภาค 4 และ 5 พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ได้ขึ้นไปจัดการศึกษาพระปริยัตรธรรมที่จังหวัดเชียงใหม่ ระหว่าง พ.ศ. 2471 – 2472 จากนั้น ได้ไปจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมในภาคเหนืออีกหลายจังหวัดทั้งที่จังหวัดแพร่ จังหวัดเชียงราย และจังหวัดลำปาง และจัดตั้งโรงเรียนปริยัติสามัญขึ้นที่จังหวัดแพร่ระหว่าง พ.ศ. 2473 – 2494 นับเป็นพระภิกษุที่มีคุณูปการต่อการจัดการศึกษาคณะสงฆ์ในภาคเหนือ ต่อมา ท่านเผชิญกับการเมืองในคณะสงฆ์จนต้องอธิกรณ์ และไม่ได้เลื่อนสมณศักดิ์จนกระทั่ง วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2514 จึงได้รับพระกรุณาฯ เลื่อนสมณศักดิ์อีกครั้ง และมรณภาพเมื่อ พ.ศ. 2516 โดยท่านได้เลื่อนขึ้นเป็นพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ก่อนมรณภาพเพียง 2 เดือน ประวัติพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ มีนามเดิมว่า ฟู บรรเลง เกิดเมื่อวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2444 ภูมิลำเนาอยู่บ้านบนน้ำคือกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองแพร่ เป็นบุตรนายหนานแสนกับแม่เจ้าฟอง บรรเลง (ราชนัดดาพระยาพิมพิสารราชา เจ้าผู้ครองนครแพร่องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์แสนซ้าย) [1] ได้ศึกษาจนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และสอบได้ประกาศนียบัตรครูชั้นต้น ต่อมาได้บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2461 โดยมีสมเด็จพระวันรัต (เฮง เขมจารี) ขณะดำรงสมณศักดิ์ที่พระธรรมไตรโลกาจารย์ เป็นพระอุปัชฌาย์ และอุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2464 ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร โดยมีสมเด็จพระวันรัต (จ่าย ปุณฺณทตฺโต) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระธรรมวโรดม (โชติ ธมฺมปฺปชฺโชติโก) และสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปลด กิตฺติโสภโณ) เป็นคู่พระกรรมวาจาจารย์ หลังบวชแล้วได้ศึกษาพระปริยัติธรรมจนสอบได้นักธรรมชั้นโทและเปรียญธรรม 6 ประโยค ผลงานการปกครอง
การศึกษาพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ได้ก่อตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรมขึ้นที่วัดพระบาทมิ่งเมืองและวัดพระสิงห์ และสร้างโรงเรียนธรรมราชศึกษา นอกจากนี้ ท่านยังให้ความสำคัญกับการศึกษาวรรณกรรมล้านนา จึงได้ชำระเทศน์มหาชาติฉบับภาษาล้านนาแล้วจัดพิมพ์เป็นภาษาไทย โดยสำนักพิมพ์ ส. ธรรมภักดี ตั้งชื่อว่า "มหาชาติฉบับสร้อยสังกร" และยังเรียบเรียง "หลักภาษาไทยพายัพ" ซึ่งเนื้อหาประกอบด้วยพจนานุกรมภาษาไทยกลาง-ภาษาไทยถิ่นเหนือ และแบบเรียนภาษาล้านนา สมณศักดิ์
มรณภาพพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ มรณภาพด้วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน เมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2516 เวลา 17.10 น. ณ โรงพยาบาลรามาธิบดี สิริอายุได้ 71 ปี 329 วัน พรรษา 52[7] ตั้งศพบำเพ็ญกุศลที่วัดพระสิงห์วรมหาวิหารและได้รับพระราชทานน้ำสรงศพ หิรัณยบัตร โกศศพ และเครื่องประกอบสมณศักดิ์ในวันที่ 7 มีนาคม ศกนั้น ถึงวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2517 เวลา 14.30 น. พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ มาพระราชทานเพลิงศพ[8] ณ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร จังหวัดเชียงใหม่ ลำดับสาแหรก
อ้างอิง
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
