ซอโฟคลีส

ซอโฟคลีส Σοφοκλῆς
เกิด	497/496 ก่อนค.ศ. โคโลนุส
เสียชีวิต	406/405 ก่อนค.ศ. (อายุ 90 ปี) เอเธนส์
อาชีพ	นักประพันธ์โศกนาฏกรรม
แนว	โศกนาฏกรรม
ผลงานที่สำคัญ	The Theban plays: พระเจ้าอีดิปัส (Oedipus Rex) อีดิปัส ณ โคโลนัส (Oedipus at Colonus) แอนทิกะนี (Antigone)

ซอโฟคลีส หรือ โซโฟคลีส (อังกฤษ: Sophocles; กรีกโบราณ: Σοφοκλῆς, โซโพแคลส, ภาษากรีกโบราณ: [so.pʰo.klɛ̂ːs]; ราว 497/6 – 406/5 ก่อนค.ศ.)[1] เป็นหนึ่งในสามนักเขียนบทละครและโศกนาฏกรรมชาวกรีกโบราณ (ร่วมกับเอสคิลัส และยูริพิดีส) ที่ยังมีผลงานหลงเหลือมาจนเดี๋ยวนี้ ซอโฟคลีสเริ่มเขียนบทละครหลังจากเอสคิลัสและมีผลงานทั้งหมดมากกว่า 120 เรื่อง[2] แต่มีเพียงแค่ 7 เรื่องที่ตกทอดมาถึงปัจจุบันโดยสมบูรณ์ ได้แก่ อะแจ็กซ์, แอนทิกะนี, เหล่าสตรีชาวทราคิส, พระเจ้าอีดิปัส, อิเล็กตรา, ฟิล็อกเตตีส และ อีดิปัส ณ โคโลนัส[3]

ซอโฟคลีสเป็นนาฏศิลปินที่มีชื่อเสียงที่สุดของนครรัฐเอเธนส์นานติดต่อกันเกือบ 50 ปี ท่านเข้าแข่งขันประกวดละครในงานเทศกาลทางศาสนาที่ไอโอนีเซีย และเลไนอา 30 ครั้ง และเป็นผู้ชนะเลิศถึง 24 ครั้ง โดยไม่เคยถูกตัดสินให้ได้อันดับต่ำกว่ารองชนะเลิศ ซอโฟคลีสเอาชนะเอสคีลัส (ชนะเลิศ 13 ครั้ง) ในงานประกวดละครได้หลายครั้ง ในขณะที่ยูริพิดีสเคยได้รับรางวัลชนะเลิศเพียง 4 ครั้ง[4]

นวัตกรรมที่ซอโฟคลีสสร้างไว้แก่การละคร คือ การเพิ่มนักแสดงคนที่สามเข้ามาในฉาก และลดบทบาทของคอรัส หรือนักร้องประสานเสียงในฐานะผู้เสนอเค้าโครงเรื่องลง ทำให้ตัวละครมีการพัฒนามากและมีส่วนเกี่ยวข้องกับพล็อตเรื่องมากกว่าในสมัยของเอสคิลัส[5] บทประพันธ์โศกนาฏกรรมที่มีชื่อเสียงที่สุดของซอโฟคลีส เป็นเรื่องเกี่ยวกับอีดิปัส และแอนทิกะนี - ซึ่งมักเรียกรวมกันว่า ละครเรื่องเมืองธีบส์ (Theban plays) แม้ว่าแต่ละเรื่องจะเป็นส่วนหนึ่งของละครจตุรภาค (tetralogy) ต่างเรื่องกัน และตอนอื่น ๆ ของละครชุดพวกนี้สาปสูญไปหมดแล้ว แอนทิกะนีเป็นบทละครที่มาร์ติน ไฮเด็กเกอร์ (Martin Heidegger) นักปรัชญาที่มีชื่อเสียงชาวเยอรมันยกย่องว่าเป็นตัวอย่างของงานกวีนิพนธ์ และนาฏกรรมบทละครที่มีความสมบูรณ์แบบในทางศิลปะที่สุด

อ้างอิง

1. Sommerstein (2002), p. 41.
2. The exact number is unknown, the Suda says he wrote 123, another ancient source says 130, but no exact number "is possible", see Lloyd-Jones 2003, p. 3.
3. Suda (ed. Finkel et al.): s.v. Σοφοκλῆς เก็บถาวร 24 กันยายน 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
4. ซอโฟคลีส ที่สารานุกรมบริตานิกา
5. Freeman, p. 247.

บรรณานุกรม

• Beer, Josh (2004). Sophocles and the Tragedy of Athenian Democracy. Greenwood Publishing. ISBN 0-313-28946-8
• Bowra, C. M. (1940). "Sophocles on His Own Development". American Journal of Philology. The Johns Hopkins University Press. 61 (4): 385–401. doi:10.2307/291377. JSTOR 291377. S2CID 165843664.
• Finkel, Raphael. "Adler number: sigma,815". Suda on Line: Byzantine Lexicography. สืบค้นเมื่อ 2007-03-14.
• Freeman, Charles. (1999). The Greek Achievement: The Foundation of the Western World. New York: Viking Press. ISBN 0-670-88515-0
• Hubbard, Thomas K. (2003). Homosexuality in Greece and Rome: A Sourcebook of Basic Documents.
• Johnson, Marguerite & Terry Ryan (2005). Sexuality in Greek and Roman Society and Literature: A Sourcebook. Routledge. ISBN 0-415-17331-0, ISBN 978-0-415-17331-5
• Lloyd-Jones, Hugh (ed.) (1994). Sophocles. Ajax. Electra. Oedipus Tyrannus. Harvard University Press.
• Lloyd-Jones, Hugh (ed.) (2003). Sophocles. Fragments, Edited and translated by Hugh Lloyd-Jones, Loeb Classical Library No. 483. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2003. ISBN 978-0-674-99532-1. Online version at Harvard University Press.
• Lucas, Donald William (1964). The Greek Tragic Poets. W.W. Norton & Co.
• Minghella, Anthony (1987). First episode of BBC's Inspector Morse mentioned Sophocles as the "murderer."
• Plato. Plato in Twelve Volumes, Vols. 5 & 6 translated by Paul Shorey. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1969.
• Schultz, Ferdinand (1835). De vita Sophoclis poetae commentatio. Phil. Diss., Berlin.
• Scullion, Scott (2002). Tragic dates, Classical Quarterly, new sequence 52, pp. 81–101.
• Seaford, Richard A. S. (2003). "Satyric drama". ใน Simon Hornblower and Antony Spawforth (บ.ก.). The Oxford Classical Dictionary (revised 3rd ed.). Oxford: Oxford University Press. p. 1361. ISBN 0-19-860641-9.
• Smith, Philip (1867). "Sophocles". ใน William Smith (บ.ก.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Vol. 3. Boston: Little, Brown, and Company. pp. 865–873. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2007. สืบค้นเมื่อ 19 กุมภาพันธ์ 2007.
• Sommerstein, Alan Herbert (2002). Greek Drama and Dramatists. Routledge. ISBN 0-415-26027-2
• Sommerstein, Alan Herbert (2007). "General Introduction" pp.xi-xxix in Sommerstein, A.H., Fitzpatrick, D. and Tallboy, T. Sophocles: Selected Fragmentary Plays: Volume 1. Aris and Phillips. ISBN 0-85668-766-9
• Sophocles. Sophocles I: Oedipus the King, Oedipus at Colonus, Antigone. 2nd ed. Grene, David and Lattimore, Richard, eds. Chicago: University of Chicago, 1991.
• Encyclopædia Britannica, Inc. "Macropaedia Knowledge In Depth." The New Encyclopædia Britannica Volume 20. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc., 2005. 344-346.