กีฬาเยาวชนแห่งชาติ (ประเทศไทย)
กีฬาเยาวชนแห่งชาติ (อังกฤษ: Thailand National Youth Games) เป็นมหกรรมกีฬาเยาวชน และยุวชน ควบคุมโดยการกีฬาแห่งประเทศไทย ที่จัดขึ้นครั้งแรกที่จังหวัดนครราชสีมา จัดระหว่างวันที่ 26 เมษายน ถึง 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2528 มีการกำหนดอายุผู้เข้าแข่งขันให้มีอายุระหว่าง 14-18 ปี การแข่งขันจะมีขึ้นทุกปีซึ่งสอดคล้องกับรูปแบบของกีฬาแห่งชาติในปัจจุบัน
ในประวัติศาสตร์ของกีฬาเยาวชนแห่งชาติ มีจังหวัดเจ้าภาพจัดการแข่งขันแล้ว 30 จังหวัด โดยมี 76 จังหวัด และกรุงเทพมหานคร เข้าร่วม โดยกีฬาเยาวชนแห่งชาติครั้งล่าสุด คือ กีฬาเยาวชนแห่งชาติ ครั้งที่ 39 จัดขึ้นที่จังหวัดราชบุรี
ประวัติ
รัฐบาลได้ตระหนักถึงความสำคัญของเยาวชน ซึ่งเป็นทรัพยากรมนุษย์และเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติ เยาวชนจึงควรได้รับการศึกษา อบรม และฝึกฝนให้เจริญงอกงามทั้งในด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ สังคม และจิตใจ รัฐบาลจึงได้กำหนดนโยบายเกี่ยวกับเยาวชนไว้อย่างชัดเจนในแผนพัฒนาเยาวชนแห่งชาติ อันเป็นส่วนหนึ่งของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2525-2529) ซึ่งจะเป็นหนทางในการพัฒนาคุณภาพของเยาวชนไทยให้มีความเพียบพร้อมทุกด้าน
จากการที่รัฐบาลได้กำหนดนโยบายในเรื่องนี้อย่างแน่ชัด คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติเมื่อวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2527 เห็นชอบและอนุมัติให้มีการแข่งขันกีฬาเยาวชนแห่งชาติเป็นประจำทุกปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการกีฬาของชาติให้ขยายไปทั่วประเทศ และเน้นถึงสุขภาพพลานามัย ปลูกฝังให้เยาวชนมีน้ำใจเป็นนักกีฬา มีระเบียบวินัย และที่สำคัญยิ่งเพื่อเป็นแผนรองรับการแข่งขันกีฬาแห่งชาติ ทำให้เกิดนักกีฬาทีมชาติต่อไป
จากวัตถุประสงค์ดังกล่าว องค์การส่งเสริมกีฬาแห่งประเทศไทย (อ.ส.ก.ท.) ในขณะนั้น หรือการกีฬาแห่งประเทศไทย (กกท.) ปัจจุบันได้นำนโยบายและวัตถุประสงค์ดังกล่าวไปสู่การดำเนินงาน จึงได้มีการแข่งขันกีฬาเยาวชนแห่งชาติขึ้นครั้งแรก ที่จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างวันที่ 26 เมษายน 2528 ถึงวันที่ 2 พฤษภาคม 2528 และได้จัดการแข่งขันติดต่อเรื่อยมาตามจังหวัดต่างๆ เป็นประจำทุกปีอื่นๆ
สัญลักษณ์
ไฟพระฤกษ์
ไฟพระฤกษ์ เป็นไฟที่อัญเชิญมาเพื่อประกอบพิธีเปิดกีฬาแห่งชาติและจุดในกระถางคบเพลิงตลอดการแข่งขัน ไฟพระฤกษ์สำหรับการแข่งขันกีฬาแห่งชาติ เริ่มมีครั้งแรกในการแข่งขันกีฬาเขตแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 1 เมื่อปี พ.ศ. 2510 โดยคณะกรรมการจัดการแข่งขันจะต้องขอพระราชทานไฟพระฤกษ์จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเพื่อนำมา ทั้งนี้ คณะกรรมการจัดการแข่งขันจะต้องทำหนังสือติดต่อไปยังสำนักราชเลขาธิการ สำนักพระราชวัง เพื่อนำความขึ้นกราบบังคมทูลถึงกำหนดนัดหมาย วัน เวลา สถานที่ ให้คณะกรรมการเข้าเฝ้ารับพระราชทานไฟพระฤกษ์นี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงจุดจากวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วพระราชทานให้ผู้ว่าราชการจังหวัดซึ่งเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาแห่งชาติในปีนั้นๆ ที่กรุงเทพมหานคร
โดยวิธีการจุดไฟพระฤกษ์นั้น สำนักพระราชวังจะนำพระแว่น “สุรยกานต์” ไปทอดไว้ ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ก่อนวันเฉลิมพระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแต่ละปี สำหรับพระราชพิธีจัดไฟขึ้นอยู่กับสถาวะอากาศ และเมื่อทรงประกอบพระราชพิธีจัดไฟเรียบร้อยแล้ว สำนักพระราชวังจะนำไฟพระฤกษ์ไปเก็บรักษาไว้ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และจะเลี้ยงไว้สำหรับใช้ในปีนั้น จนกระทั่งถึงวันเฉลิมพระชนมพรรษาฯ ของปีนั้น ไฟพระฤกษ์ที่เลี้ยงไว้นี้จะใช้ในพระราชพิธีต่างๆ รวมทั้งเชิญไปใช้ในการพระราชทานเพลิงศพบุคคลที่สมควรด้วย[1]
เพลงกีฬาแห่งชาติ
เพลงกีฬาแห่งชาติ คือ เพลงวันแห่งชัยชนะ เป็นเพลงที่การกีฬาแห่งประเทศไทยรับรองให้เป็นเพลงที่ใช้เชิญธงกีฬาแห่งชาติ และธงการกีฬาแห่งประเทศไทยอย่างเป็นทางการ รวมถึงใช้ในพิธีรับเหรียญรางวัลในกีฬาแห่งชาติ และกีฬาเยาวชนแห่งชาติ
การแข่งขันรอบคัดเลือกระดับภาค
การแข่งขันกีฬาแห่งชาติในปัจจุบันกำหนดให้มีการจัดการแข่งขันในรอบคัดเลือก เพื่อเลือกตัวแทนนักกีฬาของแต่ละจังหวัดให้เข้ามาแข่งขันในรอบสุดท้ายในระดับประเทศในปีนั้นๆ โดยรอบคัดเลือกในระดับภาคนี้จะจัดแยกกันออกไปในแต่ละภาคแบ่งออกเป็น 5 ภาค คือ
ชื่อภาค |
จำนวนจังหวัด |
รายชื่อจังหวัด
|
ภาค 1 |
13 จังหวัด |
กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ นนทบุรี ปทุมธานี นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว
ฉะเชิงเทรา ชลบุรี จันทบุรี ระยอง ตราด และสมุทรสาคร
|
ภาค 2 |
14 จังหวัด |
กาญจนบุรี สุพรรณบุรี ชัยนาท อุทัยธานี สิงห์บุรี ลพบุรี สระบุรี อ่างทอง พระนครศรีอยุธยา
นครปฐม ราชบุรี สมุทรสงคราม เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์
|
ภาค 3 |
20 จังหวัด |
นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี ชัยภูมิ ขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ด ยโสธร
อำนาจเจริญ มุกดาหาร กาฬสินธุ์ เลย หนองบัวลำภู อุดรธานี สกลนคร นครพนม หนองคาย และบึงกาฬ
|
ภาค 4 |
14 จังหวัด |
ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี พังงา กระบี่ ภูเก็ต นครศรีธรรมราช ตรัง พัทลุง
สตูล สงขลา ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส
|
ภาค 5 |
16 จังหวัด |
นครสวรรค์ กำแพงเพชร พิจิตร เพชรบูรณ์ พิษณุโลก สุโขทัย ตาก อุตรดิตถ์ แพร่
ลำปาง ลำพูน เชียงใหม่ พะเยา น่าน เชียงราย และแม่ฮ่องสอน
|
จังหวัดที่เข้าร่วมแข่งขัน
ชื่อเขต |
จำนวนจังหวัด |
รายชื่อจังหวัด
|
เขต 1 |
9 จังหวัด |
ชัยนาท นนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี สมุทรปราการ สระบุรี สิงห์บุรี อ่างทอง
|
เขต 2 |
8 จังหวัด |
จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ตราด นครนายก ปราจีนบุรี ระยอง สระแก้ว
|
เขต 3 |
8 จังหวัด |
ชัยภูมิ นครราชสีมา บุรีรัมย์ ยโสธร ศรีสะเกษ สุรินทร์ อำนาจเจริญ อุบลราชธานี
|
เขต 4 |
12 จังหวัด |
กาฬสินธุ์ ขอนแก่น นครพนม บึงกาฬ มหาสารคาม มุกดาหาร ร้อยเอ็ด เลย สกลนคร หนองคาย หนองบัวลำภู อุดรธานี
|
เขต 5 |
8 จังหวัด |
เชียงราย เชียงใหม่ น่าน พะเยา แพร่ แม่ฮ่องสอน ลำปาง ลำพูน
|
เขต 6 |
9 จังหวัด |
กำแพงเพชร ตาก นครสวรรค์ พิจิตร พิษณุโลก เพชรบูรณ์ สุโขทัย อุตรดิตถ์ อุทัยธานี
|
เขต 7 |
8 จังหวัด |
กาญจนบุรี นครปฐม ประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี ราชบุรี สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สุพรรณบุรี
|
เขต 8 |
7 จังหวัด |
กระบี่ ชุมพร นครศรีธรรมราช พังงา ภูเก็ต ระนอง สุราษฎร์ธานี
|
เขต 9 |
7 จังหวัด |
ตรัง นราธิวาส ปัตตานี พัทลุง ยะลา สงขลา สตูล
|
เขต 10 |
1 จังหวัด |
กรุงเทพมหานคร
|
จังหวัดเจ้าภาพ
จังหวัดเจ้าภาพของการแข่งขันกีฬาเยาวชนแห่งชาติ (พ.ศ. 2528 – พ.ศ. 2567)
ครั้งที่
|
ปี (พ.ศ.)
|
จังหวัดเจ้าภาพ
|
เริ่มเมื่อวันที่
|
สิ้นสุดเมื่อวันที่
|
เขต ที่เข้าร่วม
|
นักกีฬาที่เข้าร่วม
|
ชนิดกีฬา
|
รายการ
|
เจ้าเหรียญทอง
|
Ref.
|
ชาย
|
หญิง
|
รวม
|
เขต
|
เหรียญทอง
|
1
|
2528
|
นครราชสีมา
|
26 เมษายน
|
2 พฤษภาคม
|
10
|
856
|
467
|
1,323
|
7
|
75
|
เขต 10
|
13
|
[2]
|
2
|
2529
|
นครศรีธรรมราช
|
18 มิถุนายน
|
24 มิถุนายน
|
10
|
982
|
566
|
1,548
|
10
|
96
|
เขต 10
|
39
|
[3]
|
3
|
2530
|
สุรินทร์
|
19 มีนาคม
|
25 มีนาคม
|
10
|
990
|
585
|
1,575
|
10
|
96
|
เขต 3
|
31
|
[4]
|
4
|
2531
|
เชียงราย
|
6 พฤษภาคม
|
12 พฤษภาคม
|
10
|
–
|
–
|
1,574
|
10
|
95
|
เขต 10
|
25
|
[5]
|
5
|
2532
|
ราชบุรี
|
4 พฤษภาคม
|
10 พฤษภาคม
|
10
|
1,027
|
625
|
1,652
|
10
|
101
|
เขต 10
|
26
|
[6]
|
6
|
2533
|
ภูเก็ต
|
25 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
10
|
1,136
|
619
|
1,755
|
13
|
140
|
เขต 10
|
30
|
[7]
|
7
|
2534
|
ตรัง
|
18 มกราคม
|
24 มกราคม
|
10
|
1,197
|
683
|
2,438
|
13
|
155
|
เขต 10
|
36
|
[8]
|
8
|
2535
|
ศรีสะเกษ
|
26 มีนาคม
|
1 เมษายน
|
10
|
1,233
|
731
|
1,964
|
13
|
178
|
เขต 3
|
43
|
[9]
|
9
|
2536
|
จันทบุรี
|
22 มีนาคม
|
29 มีนาคม
|
10
|
1,249
|
743
|
1,992
|
13
|
184
|
เขต 7
|
38
|
[10]
|
10
|
2537
|
พิษณุโลก
|
21 มีนาคม
|
28 มีนาคม
|
10
|
1,230
|
727
|
1,957
|
13
|
187
|
เขต 7
|
35
|
[11]
|
11
|
2538
|
สงขลา
|
21 มีนาคม
|
28 มีนาคม
|
10
|
1,334
|
829
|
2,163
|
14
|
210
|
เขต 10
|
55
|
[12]
|
12
|
2539
|
กำแพงเพชร
|
19 พฤษภาคม
|
26 พฤษภาคม
|
10
|
1,326
|
890
|
2,216
|
14
|
210
|
เขต 10
|
46
|
[13]
|
13
|
2540
|
สุราษฎร์ธานี
|
8 มิถุนายน
|
15 มิถุนายน
|
10
|
1,449
|
910
|
2,359
|
15
|
216
|
เขต 10
|
50
|
[14]
|
14
|
2541
|
อุดรธานี
|
19 มีนาคม
|
26 มีนาคม
|
10
|
1,569
|
977
|
2,546
|
17
|
221
|
เขต 10
|
46
|
[15]
|
15
|
2542
|
ยะลา
|
19 มิถุนายน
|
25 มิถุนายน
|
10
|
1,619
|
945
|
2,564
|
17
|
230
|
เขต 10
|
65
|
[16]
|
16
|
2543
|
สุรินทร์
|
19 มีนาคม
|
25 มีนาคม
|
10
|
1,868
|
1,104
|
2,972
|
18
|
237
|
เขต 10
|
73
|
[17]
|
17
|
2544
|
แพร่
|
24 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
10
|
1,912
|
1,164
|
3,076
|
21
|
242
|
เขต 10
|
58
|
[18]
|
18
|
2545
|
พังงา
|
24 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
10
|
2,077
|
1,294
|
3,371
|
22
|
260
|
เขต 10
|
68
|
[19]
|
ครั้งที่
|
ปี (พ.ศ.)
|
จังหวัดเจ้าภาพ
|
เริ่มเมื่อวันที่
|
สิ้นสุดเมื่อวันที่
|
จังหวัด ที่เข้าร่วม
|
นักกีฬาที่เข้าร่วม
|
ชนิดกีฬา
|
รายการ
|
เจ้าเหรียญทอง
|
Ref.
|
ชาย
|
หญิง
|
รวม
|
จังหวัด
|
เหรียญทอง
|
19
|
2546
|
เพชรบุรี
|
19 มีนาคม
|
29 มีนาคม
|
76
|
2,631
|
1,802
|
4,433
|
24
|
300
|
กรุงเทพมหานคร
|
65
|
[20]
|
20
|
2547
|
สุโขทัย
|
20 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
76
|
3,147
|
2,331
|
5,478
|
24
|
324
|
กรุงเทพมหานคร
|
94
|
[21]
|
21
|
2548
|
ชัยภูมิ
|
20 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
76
|
3,633
|
2,541
|
6,174
|
27
|
335
|
กรุงเทพมหานคร
|
109
|
[22]
|
22
|
2549
|
ลำปาง
|
18 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
76
|
–
|
–
|
6,869
|
27
|
335
|
กรุงเทพมหานคร
|
93
|
[23]
|
23
|
2550
|
สุราษฎร์ธานี
|
20 มกราคม
|
30 มกราคม
|
76
|
–
|
–
|
7,492
|
28
|
379
|
กรุงเทพมหานคร
|
89
|
[24]
|
24
|
2551
|
อุบลราชธานี
|
19 มีนาคม
|
29 มีนาคม
|
76
|
4,115
|
3,265
|
7,380
|
28
|
413
|
กรุงเทพมหานคร
|
93
|
[25]
|
25
|
2552
|
กาญจนบุรี
|
15 มีนาคม
|
26 มีนาคม
|
76
|
4,572
|
3,665
|
8,237
|
31
|
461
|
กรุงเทพมหานคร
|
93
|
[26]
|
26
|
2553
|
เพชรบูรณ์
|
15 มีนาคม
|
26 มีนาคม
|
76
|
5,071
|
4,079
|
9,150
|
32
|
478
|
กรุงเทพมหานคร
|
94
|
[27]
|
27
|
2554
|
อุตรดิตถ์
|
20 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
76
|
5,373
|
4,738
|
10,111
|
38
|
512
|
กรุงเทพมหานคร
|
102
|
[28]
|
28
|
2555
|
ภูเก็ต
|
26 พฤษภาคม
|
5 มิถุนายน
|
77
|
5,109
|
4,270
|
9,379
|
40
|
535
|
กรุงเทพมหานคร
|
102
|
[29]
|
29
|
2556
|
มหาสารคาม
|
18 มีนาคม
|
29 มีนาคม
|
77
|
–
|
–
|
9,258
|
36
|
515
|
กรุงเทพมหานคร
|
94
|
[30]
|
30
|
2557
|
ศรีสะเกษ
|
12 มีนาคม
|
23 มีนาคม
|
77
|
–
|
–
|
10,724
|
38
|
564
|
กรุงเทพมหานคร
|
106
|
[31]
|
31
|
2558
|
สุพรรณบุรี
|
9 มีนาคม
|
19 มีนาคม
|
77
|
5,914
|
5,218
|
11,132
|
43
|
611
|
กรุงเทพมหานคร
|
122
|
[32]
|
32
|
2559
|
จันทบุรี
|
25 มีนาคม
|
5 เมษายน
|
77
|
5,712
|
5,135
|
10,847
|
45
|
660
|
กรุงเทพมหานคร
|
124
|
|
33
|
2560
|
ชุมพร – ระนอง
|
16 มีนาคม
|
26 มีนาคม
|
77
|
|
|
|
46
|
706
|
กรุงเทพมหานคร
|
122
|
|
34
|
2561
|
น่าน
|
19 มีนาคม
|
29 มีนาคม
|
77
|
|
|
|
|
701
|
กรุงเทพมหานคร
|
125
|
|
35
|
2562
|
บุรีรัมย์
|
10 พฤษภาคม
|
20 พฤษภาคม
|
77
|
|
|
|
|
728
|
กรุงเทพมหานคร
|
143
|
|
36
|
2564
|
ตราด
|
ยกเลิกการแข่งขัน
|
|
37
|
2565
|
พัทลุง
|
29 กรกฎาคม
|
10 สิงหาคม
|
77
|
|
|
|
|
752
|
กรุงเทพมหานคร
|
131
|
|
38
|
2566
|
นครสวรรค์
|
25 มีนาคม
|
3 เมษายน
|
77
|
|
|
16,346
|
46
|
751
|
กรุงเทพมหานคร
|
144
|
[33]
|
39
|
2567
|
ราชบุรี
|
21 มีนาคม
|
31 มีนาคม
|
77
|
|
|
|
|
|
กรุงเทพมหานคร
|
|
|
40
|
2568
|
ชลบุรี
|
การแข่งขันในอนาคต
|
|
41
|
2569
|
สุราษฎร์ธานี
|
การแข่งขันในอนาคต
|
|
สรุปจังหวัดเจ้าภาพ
กีฬาที่จัดแข่งขัน
โดยครั้งล่าสุด คือ กีฬาเยาวชนแห่งชาติ ครั้งที่ 33 ประจำปีพ.ศ. 2560 ได้จัดการแข่งขันทั้งหมด 46 ชนิดกีฬา แบ่งเป็นกีฬาในโอลิมปิกทั้งหมด 25 กีฬา, กีฬาฤดูหนาวทั้งหมด 1 กีฬา และกีฬาชนิดอื่นๆที่เคยจัดในกีฬาระดับนานาชาติ และกีฬาอนุรักษ์ ทั้งหมด 20 กีฬา ดังนี้
แหล่งข้อมูลอื่น
อ้างอิง
|
---|
ระดับนานาชาติ |
---|
โอลิมปิก | |
---|
คนพิการ | |
---|
วิชาชีพ | |
---|
เยาวชนและนักเรียน | |
---|
อื่นๆ | |
---|
Intercommunity | |
---|
|
| ระดับภูมิภาค |
---|
แอฟริกา | |
---|
อเมริกา |
- ทั่วทวีป
- อเมริกากลางและแคริบเบียน
- ละตินอเมริกา
- อเมริกาเหนือ
- อเมริกาใต้
|
---|
เอเชีย | |
---|
ยุโรป | |
---|
โอเชียเนีย | |
---|
Intercontinental | |
---|
|
| ระดับชาติ |
---|
แอฟริกา | |
---|
อเมริกา | |
---|
เอเชีย | |
---|
ยุโรป | |
---|
|
| ประวัติศาสตร์1 |
---|
ก่อนโอลิมปิกยุคปัจจุบัน (ตามลำดับตั้งแต่ 1900 ปีก่อน ค.ศ. ถึง ค.ศ. 1859) | |
---|
ยุคปัจจุบัน | |
---|
|
| |
---|
ระดับนานาชาติ | |
---|
ระดับภูมิภาค | |
---|
|
| |
|