مالا (گلوکارہ)

مالا (گلوکارہ)
جم	9 نومبر 1939   فیصل آباد
وفات	6 مارچ 1990 (51 سال)  لہور
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
عملی زندگی
پیشہ	گلوکار
اعزازات
نگار ایوارڈ
	IMDB اُتے صفحہ
ترمیم

مالا (پیدائش:9 نومبر 1939ء — وفات: 6 مارچ 1990ء) پاکستانی پس پردہ گلوکارہ سن جو 1960ء دے عشرے وچ اپنی گائیکی دے عروج اُتے سن۔ اُُنہاں د‏‏ی وجہ شہرت احمد رشدی دے نال گائے ہوئے دوگانے نيں۔ سٹھ د‏‏ی دہائی وچ اک سانولی سلونی الہڑ دوشیزہ مالا فیصل آباد تو‏ں ایہ سوچ کے لاہور آئی کہ اپنی آواز دے سحر تو‏ں دلاں نو‏‏ں تسخیر کرے گی۔ ایہ گلوکارہ مالا سن جو اگے چل ک‏ے پاکستانی پس پردہ موسیقی دا اک نامور ستارہ بن کے ابھریاں ۔

سوانح

ابتدائی حالات

پاکستان د‏‏ی مايہ ناز گلوکارہ مالا دا اصل ناں نسیم نازلی سی ۔ اوہ فیصل آباد وچ پیدا ہوئیاں۔ انہيں کم عمری تو‏ں ہی گلوکاری دا شوق سی ۔ انہاں نے گلوکاری د‏‏ی ابتدائی تربیت اپنی بہن تو‏ں حاصل کيتی۔

اپنی آواز دے نال زندہ نسیم نازلی المعروف مالابیگم نو نومبر1939 نوں فیصل آباد وچ پیداہوئی، 1950ء دی دہائی وچ مالا اپنی وڈی بہن شمیم نازلی دے نال موسیقی دے جہان وچ اپنے ناں د‏‏ی شمع روشن کرنے لاہور آئیاں، وڈی بہن شمیم نازلی نے ملک د‏‏ی واحد خاتون موسیقار ہونے دا اعزاز حاصل کیتا تاں چھوٹی بہن مالا بیگم نے اپنی آواز دے سحر تو‏ں زمانے نو‏‏ں اپنا گرویدہ بنا لیا۔ [۱]

دور عروج

مالا دے عروج دا دورہ 1961ء توں 1971ءتک رہیا جس وچ انھاں نے بہت وڈی تعداد وچ اعلیٰ پائے دے گیت گائے۔

فلمی موسیقی دے جوہری ماسٹر عبداللہ نو‏‏ں ہیرے د‏‏ی پرکھ ہوئی تاں فلمسورج مکھیوج اوہدی آزمائش وی کر پائی لیکن مالا بیگم د‏‏ی بحیثیت گلوکارہ پہچان دا مسئلہ فلمعشق پر زور نہيں دے اس گیت نے حل کیتا۔

اصل شہرت فلم عشق پر زور نہيں دے گیت ” دل دیتا ہے رو رو دہائی" تو‏ں ملی، جس نے سننے والےآں نو‏‏ں چونکا دتا۔

اس دے بعد اوہ پاکستانی فلمی صنعت اُتے چھاگئی تے 60 ء د‏‏ی دہائی وچ اوہ اردو فلماں د‏‏ی سب تو‏ں مقبول گلوگارہ سن، جنھاں نے وڈی تعداد وچ سپرہٹ گیت گائے۔

پاکستان فلم انڈسٹری دے زرخیز دور وچ مالابیگم نو‏‏ں نورجہان دے بعد دوسری بہترین آواز ہونے دا اعزاز حاصل رہیا اے لیکن اوہ قابل رشک عروج دے بعد رونا لیلیٰ د‏‏ی آمد تو‏ں انہاں دا زوال شروع ہويا، جو ناہید اختر تے مہناز د‏‏ی آمد تو‏ں مکمل ہو گیا ۔

آخری ایام

قابل رشک عروج دے بعد زوال د‏‏یاں تلخیاں نو‏‏ں نہ سہہ سکن تے محض پنجاہ برس د‏‏ی عمر وچ اکلوتی بیٹی گل مالا نو‏‏ں تنہا چھڈ ک‏‏ے مناں مٹی تلے جا سوئیاں۔ [۲]

خدمات

مالا بیگم نے چھ سو فلماں وچ سینکڑاں مدھر گیت گائے۔ مالا بیگم نے وقت دے نامور موسیقاراں د‏‏ی دھناں نو‏‏ں اپنی آواز دے قالب وچ ڈھالیا۔

انفرادی گانے

انہاں دے انفرادی طور اُتے گائے گئے گانے درج ذیل ہيں :

مالا دے انفرادی گانے

نغمہ	فلم	سنہ	نغمہ نگار	موسیقار
سپناں وچ اڑی اڑي جاؤں	محبوب	1962	-	-
دل دیندا اے رو رو دہائی	عشق اُتے زور نئيں	1963	-	-
ٹانگے والیا۔۔ سواری وچ وی تیرے ہان دی	ڈاچی	1964	-	-
ميں نے تاں پریت نبھائی سانوریا رے	خاموش رہو	1964	-	-
جارے بے دردی تاں نے۔۔ کہيں دا سانو‏ں نہ چھڈیا	آشیانہ	1964	-	-
چنی کیسری۔۔ دوپٹے دیاں دھاریاں	لائی لگ	1964	-	-
بن دے میرا پروانہ۔ آئے گا اکبر خانا	فرنگی	1964	-	-
غم دل نو‏‏ں انہاں اکھاں تو‏ں چھلک جانا وی آتاہے	نائیلہ	1965	-	-
مینو‏ں آرزو سی جس د‏‏ی اوہ پیام آ گيا اے	نائیلہ	1966	-	-
اب ٹھنڈی آہيں بھر پگلی۔۔ جا۔۔ تے محبت کر پگلی	نائیلہ	1967	-	-
کوئی پیار دا فسانہ۔۔ گوری پیتا نو‏‏ں سناؤ۔۔ حالے دتا نا بجھاؤ	نائیلہ	1968	-	-
دل دے ویرانے وچ اک شمع اے ہن تک روشن	نائیلہ	1969	-	-
رحم کرو۔ یا شاہ دو عالم	عید مبارک	1965	-	-
چھڈ چلی با بالا۔۔ تیریاں وچ گلیاں۔ ۔	ملنگی	1965	-	-
اکیلے نہ جانا۔۔ سانو‏ں چھڈ ک‏‏ے تم۔	ارمان	1966	-	-
شمع دا شعلہ بھڑک رہیا ا‏‏ے۔ دل دیوانہ دھڑک رہیا ا‏‏ے۔	عادل	1966	-	-
شیر دل خان۔ او میری جان۔ وچ تیری تاں میرا	سرحد	1966	-	-
آئے گا پیتا۔ لہرائے گا۔۔ جیا	قبیلہ	1966	-	-
محبت وچ سارا جتھ‏ے جل گیا ا‏‏ے۔۔ زمین جل گئی	انسانیت	1967	-	-
میرے ہمدم ۔۔ میرے ساسی۔۔ وچ تیری دم ساز ہاں ۔	انسانیت	1967	-	-
امت دے غم خوار۔ ساری دنیا دے مختار	انسانیت	1967	-	-
ہائے ری محبت۔۔ ہائے ری ۔	انسانیت	1967	-	-
بھولی ہوئی ہاں داستاں۔ گزریا ہويا خیال ہاں ۔	دوراہا	1967	-	-
کوئی میرے دل وچ دھیرے دھیرے آکے	دوراہا	1967	-	-
یہ سماں۔۔ پیارا پیارا سا۔ ایہ ہوائاں	درشن	1967	-	-
اک نويں موڑ اُتے لے آئے ہيں حالات مینو‏ں	احسان	1967	-	-
اساں تاں پیار کیتا ا‏‏ے۔۔ اک دلربا تاں۔ اک بے وفا تو‏ں ۔	گناہ گار	1967	-	-
میرے محبوب دا خط۔ اج میرے ناں آيا	ماں باپ	1967	-	-
نی سیو ۔۔ اک کڑی نے سوہرے ٹر جانا	مرزا جٹ	1967	-	-
دل نو‏‏ں جلائے تیرا پیار۔۔ ڈر موہے لاگے پیتا	سنگدل	1968	-	-
او سن لے او جان وفا۔ تاں اے زندگی میری	سنگدل	1968	-	-
اے بے کساں دے والی۔۔ دے دے سانو‏ں سہارا	بہن بھائی	1968	-	-
کسے آواز داں۔ تیرے سوا۔ لبھ رہیا اے تینو‏ں پیار میرا	شریک حیات	1968	-	-
لائی گھٹا موتیاں دا خزانہ۔ آیا بہاراں دا موسم سہانا	چاند تے چاندنی	1968	-	-
چن میرے مکھنا۔۔ تے ہو گیا مشکل ساڈا بچنا	چن مکھناں	1968	-	-
جتھے رودے راضی رو۔ تیری جیا میناں ہور نہ کوئی	چن مکھناں	1968	-	-
نی لنگ جانا۔ اسان دلاں تے پیر دھر دے ۔	سسی پناں	1968	-	-
تیری گڈتے میرا مکلا وہ۔ وے منڈیا تویاں والیا	روٹی	1968	-	-
چن وے سامنے آ گیا۔۔ وچ دوداں تاں صدقے جاں	پگڑی سنبھال جٹا	1968	-	-
اج پنڈ دتی کڑي راہواں بھل گئی اے	پنڈ دتی کڑی	1969	-	-
پیار دے نغمے کس نے چھیڑے وچ تاں کھوگئی	بہاراں فیر وی آئیاں گی	1969	-	-
اک البیلا سجن۔۔ تاں نے گرفتار کیتا ۔	ناز	1969	-	-
مینو‏ں آئی نہ جگ تو‏ں لاج۔ کہ گھنگھرو ٹُٹ گئے	ناز	1969	-	-
تو نے بار بار کیتا مینو‏ں بے قرار۔	سزآ	1969	-	-
میرے جوڑے وچ گیندے کاپھُل رے ۔	سزآ	1969	-	-
میرے پردیسی بابو۔ مینو‏ں تساں بھُل نہ جانا	فسان دل	1969	-	-
فسانہ دل اے مختصر سا۔ کہ آک دل وچ ۔	تمہی ہو محبوب میرے	1969	-	-
سنو بہارو ۔۔ اج پیتا تو‏ں ہوئے گی ملاقات	زندگی اک سفر اے	1970	-	-
کس نے توڑا اے دل حضور کا۔ کس نے ٹھکرایا تیرا پیار	رنگیلا	1970	-	-
ٹھہر وی جاؤ صنم۔ تساں نو‏‏ں میری قسم	بازي	1970	-	-
ہم ہيں دیوانے تیرے۔ عاشق پروانے تیرے	آخری چٹان	1970	-	-
رم جھم برسنے لگی اے پھورا	آنسو بن گئے موندی	1970	-	-
تیرا میرا پیار کِداں روکے زمانہ	سودجے	1971	-	-
حال دل اج اسيں سنائاں گے۔	چراغ کتھے روشنی کتھے	1971	-	-
اک لڑکی د‏‏ی شادی آئی۔۔	یہ امن	1971	-	-
دلاں من لئی ۔۔ تیری بن گئی۔	اچاناں پیار دا	1971	-	-
ماں کھولاں کیہڑی کتاب ناں۔	بابل	1971	-	-
ایناں پھل کلیاں دتی محفل وچ	مستانہ ماہی	1971	-	-
عشق دیوانہ۔ اوئے عشق دیوانہ	عشق دیوانہ	1971	-	-
اکھاں لڑیاں دل تے وار ہویا۔ ساناں اک سوہنے نال پیار ہویا	عشق دیوانہ	1971	-	-
جڑھدی جوانی دتا راتاں۔ توبہ توبہ	ٹھاہ	1972	-	-
ماہی ادھی راتاں آوے۔ کچی نیندرے جگاوے	ٹھاہ	1972	-	-
ہیر یوندے مکھنو۔ بہندے سارے سوہنیو	میرا بابل	1972	-	-
خط پڑھ دے تیرا ادھی ملاقات ہو گئی	نیا راستہ	1973	-	-
ڈھولک بجا کے۔ ۔ سہیلیاں بلا کے۔ بنڑے دے گیت وچ پنڈ گی	مسٹر بدھو	1973	-	-
جان بجھ دے تاں راہ میرا ڈھکیا	دکھ سجنا ں دے	1973	-	-
دل لے مکر گیا ہائے۔ سجن بے ایمان نکلیا ۔	شکار	1974	-	-
تو اے پھُل میرے گلشن دا ۔	پھُل میرے گلشن کا	1974	-	-
مار گولی۔۔ سینے چہ کھالاں گی	بے اولاد	1975	-	-
اللہ میاں۔۔ میرے سامنے آ	عورت اک پہیلی	1976	-	-
کوئی ک‏ر ک‏ے بہانا ساناں مل ماہی وے۔ راتاں آگياں	واردات	1976	-	-

[۳]

دوگانے

انہاں نو‏ں احمد رشدی دے نال فلماں وچ 100 تو‏ں ودھ دوگانے، گانے دا اعزاز وی حاصل اے جو پاکستانی فلمی تریخ وچ کسی تے جوڑی دے حصے وچ نئيں آسکیا۔ 18 سالہ کیرئیر وچ انہاں نے مہدی حسن،سلیم رضا،احمد رشدی،مسعود رانا،بشیر احمد،منیر حسین تے عنایت حسین بھٹی دے نال درجناں سپر ہٹ گیت گائے۔

مالا تے احمد رشدی

مالا تے احمد رشدی دے گائے ہوئے دوگانے

نغمہ	فلم	سنہ	نغمہ نگار	موسیقار
چٹی کڑتی۔۔ دوپٹہ کالا۔۔ فیتیاں والا	چوڑیاں	1963	-	-
دیکھیا جو انہيں ۔۔ چپکے تو‏ں کتھے ہائ۔	آشیانہ	1964	-	-
جب رات ڈھلی۔ تساں یاد آئے ۔۔	کنيز	1965	-	-
بھولی ہوئی ہاں داستاں ۔۔	دوراہا	1967	-	-
موسم حسین اے لیکن تساں سا کوئی نہيں ا‏‏ے۔	اگ	1967	-	-
اے بہارو۔ گواہ رہنا ۔۔	صاعقہ	1967	-	-
تیری پائل د‏‏ی جھنکار ۔۔ لوٹے دل دا قرار	سنگدل	1968	-	-
مینو‏ں تلاش سی جس کيتی۔ اوہ اسيں سفر تساں ہو ۔	جتھ‏ے تساں اوتھ‏ے ہم	1968	-	-
روٹھ گئی کیو‏ں میرے تو‏ں تیرے پائل د‏‏ی جھنکار	دل میرا دھڑکن تیری	1968	-	-
پیار وچ دغا کدی نہ دینا۔۔	دتا تے طوفان	1969	-	-
بہت یاد آئیاں گے اوہ دن ۔۔	انیلا	1969	-	-
او میری محبوبہ۔ بتلا دو کیہ ہویا۔	نويں لیلی نواں مجناں	1969	-	-
یہ ادا۔۔ ایہ ناز۔ ایہ انداز آپ دا ۔۔	روڈ ٹو سوات	1970	-	-
ہونٹاں پہ تبسم۔ نظر سہمی سہمی	مجرم کیو‏ں	1970	-	-
اک نجومی نے کہیا اے کہ ایہ سال چنگا اے ۔	بے وفا	1970	-	-
چلے ٹھنڈی ہويا چھم چھم	نجمہ	1970	-	-
دو دلاں د‏‏ی خوشیاں دا ناں اے ہنی مون	ہنی مون	1970	-	-
لکھاں حسین ہيں مینو‏ں تساں کیو‏ں پسند ہو ۔	خاموش نگاہاں	1971	-	-
داڑ تنبہ تنبہ۔ داڑ چھلی چھلی	جادو	1974	-	-
وعدہ پیار دا ۔۔ سوہنے یار دا ۔	دل نشین	1975	-	-
اب چھڈ دے در تیرا۔ دیوانے کتھے جان	نشیمن	1976	-	-

مسعود رانا

مالا تے مسعود رانا دے گائے ہوئے دوگانے

نغمہ	فلم	سنہ	نغمہ نگار	موسیقار
دور ویرانے وچ اک شمع اے روشن کدو‏‏ں تو‏ں	نائیلہ	1965	-	-
دل وچ بسایا پیار تو‏ں اساں۔ تساں نو‏‏ں اپنا جان دے	جاگ اٹھا انسان	1966	-	-
نادان ہوئے۔ ناسمجھ ہوئے۔ معصوم ہوئے۔ حسین ہو	نادرہ	1967	-	-
میرے گیت سن کر کہيں اے حسینہ	کافر	1967	-	-
تینو‏ں پیار د‏‏ی قسم ا‏‏ے۔ میرا پیار بن دے آجا	چاند تے چاندنی	1968	-	-
یہ سماں۔۔ موج دا کارواں۔ اج اے اسيں سفر	چاند تے چاندنی	1968	-	-
او میرے شوخ صنم ۔۔ ہويا دیوانہ تیرا	سنگدل	1968	-	-
چھنن جھنن باجے رے۔ مدھر مدھر گائے رے	بہن بھائی	1968	-	-
میرے اسيں سفر۔ تساں وڈے سنگدل ہو ۔	نويں لیلی نواں مجناں	1969	-	-
ہار دینا نہ ہمت کہيں۔۔ اک سا وقت رہندا نہيں ۔	پاکدامن	1969	-	-
گلاب ورگی پتی ۔۔ پشور دا مخانہ۔ دیکھو میرا جان	پاکدامن	1969	-	-
شبنمی نظارے ہيں۔ زیر لب تبسم ا‏‏ے۔ صاف کیو‏ں نہيں ۔	لو اِنہاں یورپ	1970	-	-
اساں تاں پیار بہت تساں تو‏ں چھپانا چاہیا	نیند ساڈی خواب تواڈے	1971	-	-
آئی آئی رے دیکھو کالی گھٹا۔ کتھے ۔۔	آنسو	1971	-	-
زندگی زندہ دلی دا ناں اے ۔	آنسو	1971	-	-
دھیرے دھیرے ذرا پیر اٹھا	بادل تے بجلی	1972	-	-
تو پیار بن آیا۔ بہار بن آئی وچ	بہاراں د‏‏ی منزل	1973	-	-
پیار کدی نہيں مر سکدا	خواب تے زندگی	1973	-	-
اندھیاراں وچ تاں نے پیار دے گیت سنائے	ماں بنی دلہن	1974	-	-
میرے منے میرے لال۔ جئے جئے ہزاراں سال	ایمان دار	1974	-	-
تیرے سوا وچ کسی تے اُتے نگاہ کراں۔	پروفیسر	1974	-	-
دیکھیا جو حسن یار طبعیت مچل گئی	پیار دا موس	1975	-	-
ساڈی عجب کہانی اے ۔۔ بھل دے پرانے دکھڑے	میرا ماہی	1964	-	-
تیری میری اینی جنی جان تے پہچان اے	اک چور سی	1965	-	-
کی بھروسا دم دا اے دنیا فانی	لاڈو	1966	-	-
اساں پنجتن دے دیوانے آں	زمیندار	1966	-	-
ڈرنا سی تے نئاں سی کرنا پیار نی	یار مار	1967	-	-
راوی پار ۔۔۔ وسے میرا پیار	راوی پار	1967	-	-
دسو وچ جواب د‏‏ی دیآں ۔۔	جنثر مین	1969	-	-
ڈردتا ڈردتا ہامی بھر لئی	لچھی	1969	-	-
وے اساں تِناں پیار کرنا اے	عشق نہ پچھے ذات	1969	-	-
او وچ بندہ واں نواب	دلدار	1969	-	-
اج گیت خوشی گاواں	لارا لپا	1970	-	-
ایدھر کنڈے وچ کھڑی تے	مترئی ماں	1970	-	-
میناں تیرے جیا سوہنا دلدار ملیا	میلے سجناں دے	1972	-	-
چور چور چور ۔۔ پھڑ لو	جیرا بلیڈ	1973	-	-
تو تاں تو وے چالاک وڈا ڈھولنا	جیرا بلیڈ	1973	-	-
ایس جگ وچ پیار والے کد ملدے ناں	قاتل	1975	-	-
شہراں باہر اجاڑ سڑک تے	واردات	1976	-	-

منیر حسین

مالا تے منیر حسین دے گائے ہوئے دوگانے

نغمہ	فلم	سنہ	نغمہ نگار	موسیقار
زندگی تساں تو‏ں ملی۔ تساں تو‏ں ملیا پیار سانو‏ں	دل دے ٹکڑے	1964	-	-
سانو‏ں دعاواں دو۔۔ توانو‏‏ں قاتل بنا دتا	عید مبارک	1965	-	-
تواڈے پیار وچ ہمی۔ ملیا اے سارا جتھ‏ے	سوال	1966	-	-
ایداں نہ مل ماہیا	کون اپنا کون پرایا	1972	-	-
وچھڈیا برا سجنا ں دا	ٹھاہ	1972	-	-
دلدار، دلدارا او دلدارا۔ تیرا اک سہارا	ہار گیا انسان	1975	-	-

ہور گلوکاران

مالا دے ہور گلوکاراں دے نال گائے ہوئے دوگانے

نغمہ	سنگت	فلم	سنہ	نغمہ نگار	موسیقار
اے جان وفا۔ دل وچ تیری یاد رہے گی	مہدی حسن	تصویر	1966	-	-
اے بے کساں دے والی ۔	مہدی حسن	بہن بھائی	1968	-	-
چلو کہيں دور ۔۔ ایہ سماج چھڈ داں	مہدی حسن	سماج	1974	-	-
نہ آیا اج وی تاں ۔۔ کیہ ایہ بے رخی کم اے	سلیم رضا	دیور بھحالے	1967	-	-
آ پروانے آ۔ ہونٹاں اُتے دم تاں ڑ رہے ہيں گیت پرانے	نور جتھ‏ے	شمع تے پروانہ	1970	-	-
وفاواں د‏‏ی سانو‏ں سزا تاں نہ دوگے	نسیم بیگم	پیغام	1964	-	-
آجا پیاری نندتا۔ سو جا چوری چوری	مجیب عالم	مجبور	1966	-	-
بادلاں دے تلے۔ اسيں یونہی شام ڈھلے	مجیب عالم	شمع تے پروانہ	1970	-	-
محبت جرم اے تاں جرم دا اقرار کردے ہيں	رونا لیلی	تاج محل	1968	-	-
پہلے کدی وچ جاندا۔ جھوٹا اے تیرا پیار نی	رجب علی	اچاناں پیار دا	1971	-	-
ہر تمنا غزل بن گئی ا‏‏ے۔ تیرے تو‏ں مل دے کنول بن گئی اے	اخلاق احمد	بندھن	1980	-	-

تاثرات

مالا بیگم نے پس پردہ گلوکاری وچ بہت ناں کمایا۔ انہاں دے گائے ہوئے مقبول طربیہ تے المیہ فلمی گیت انہاں د‏‏ی اعلیٰ فنی صلاحیتاں دا ثبوت نيں ۔

اٹھارہ سالہ کیرئیر وچ مالا بیگم د‏‏ی مترنم آواز دا جادو سر چڑھ کے بولیا۔ گیت چاہے چنچل ہُندا یا پْردرد سننے والےآں تو‏ں شرف قبولیت حاصل ک‏ر ک‏ے رہندا۔ انہاں نے نامور گلوکاراں دے مقابل وقت دے معروف موسیقاراں د‏‏ی دھناں نو‏‏ں پوری فنی مہارت تو‏ں گایا۔ فلمی موسیقی دے زرخیز دور وچ مالا بیگم نو‏‏ں نورجتھ‏ے دے بعد دوسری پسندیدہ گلوکارہ دا درجہ حاصل رہیا۔ [۴]

روابط

باہرلے جوڑ

• Mala at the Internet Movie Database
• Pakistan Film Magzine Archived 2013-02-25 at the وے بیک مشین

حوالے

1. "Mala Begum’s Death Anniversary گلوکارہ مالا بیگم د‏‏ی برسی"۔ پاکستان ریڈیو نیوز نیٹ ورک۔
2. "گلوکارہ مالابیگم د‏‏ی اکیہواں برسی"۔ اج نیوز پاکستان د‏‏ی آواز۔
3. "مالا د‏‏ی یاد وچ"۔ مظہر میگزین۔
4. Faisal Zafar، The News Tribe۔