لیو شیاؤبو (چینی: 刘晓波، 28 دسمبر 1955 – 13 جولائی 2017) اک چینی ساہتی نقاد، لکھاری، شاعر، انسانی حقوق کارکن، آزادی کارکن اتے نوبل امن انعام جیتو سی جہڑا سیاسی سدھاراں دی منگ کردا سی اتے کمیونسٹ اک-پارٹی راج نوں ختم کرن لئی چلیاں مہماں وچ سرگرم حصہ لیندا رہا سی۔[۱۴] اس نوں کئی واری "چین دا نیلسن منڈیلا" کہہ کے وی سدیا جاندا اے۔ اس نوں جنزو، لیوننگ وچ اک سیاسی قیدی وجوں قید کیتا گیا سی۔[۱۵][۱۶][۱۷] 26 جون 2017 نوں، ٹرمینل لیور کینسر دا پتہ لگن توں بعد اس نوں میڈیکل پیرول دتا گیا سی اتے 13 جولائی 2017 نوں اس دی ہسپتال وچ موت ہو گئی سی۔[۱۸]
لیو نے ساہتی حلقیاں وچ اپنی ساہتی تنقید نال مشہوری حاصل کیتی اتے جلد ہی اوہ کئی غیرملکی یونیورسٹیاں وچ اک وزٹنگ سکالر بن گئے۔ 1989 دے تیانمن جدوجہد لئی اوہ چین پرط آئے اتے لوکتنتر اتے انسانی حقوق دی لہر وچ اسدی شمولیت کرکے 1989 توں 1991 تک پہلی وار اسنوں قید کیتا گیا سی۔ پھر 1995 توں 1996 تک اتے 1996 توں 1999 تک اوہ تیجی وار قید کیتا گیا سی۔ اوہ 2003 توں 2007 تک اسنے آذاد چینی پین سینٹر دے پردھان وجوں سیوا نبھائی۔ 1990 ویاں دے ادھ توں بعد اوہ منزو زونگوگو (ڈیموکریٹک چائینا) رسالے دا پردھان وی رہا۔ 8 دسمبر 2008 نوں، چارٹر 08 مینیفیسٹو نال اپنی حصےداری دے کارن لیو نوں حراست وچ لیا گیا سی۔ اس نوں رسمی طور تے 23 جون 2009 نوں "راج طاقت دی النگھناں نوں بھڑکاؤن" دے شک تے گرفتار کیتا گیا سی۔23 دسمبر 2009 نوں اس تے ایہناں الزاماں تے ہی مقدمہ چلایا گیا،[۱۹][۲۰] اتے 25 دسمبر 2009 نوں گیارھاں سال دی قید [۲۱]اتے دو سالاں لئی سیاسی حقوق دی کٹوتی دی سزا سنائی گئی۔[۲۲]
اپنی چوتھی واری جیل دی سزا دے دوران، لیو نوں "چین وچ بنیادی انسانی حقاں لئی اس دے لمبے اتے غیرتشدد جدوجہد" لئی 2010 وچ نوبل امن انعام حاصل کیتا گیا سی۔[۲۳][۲۴][۲۵][۲۶]
لیو پہلے چینی شہری سی جو چین وچ رہندیاں کسے وی قسم دے نوبل انعام نال نوازیا ہویا ہووے۔[۲۷] جرمنی دے کارل وان اوسائٹزکی (1935) اتے برما دی آنگ سان سو کی (1991) دے بعد اوہ قید جاں نظربند ہون دے ویلے نوبل امن انعام نال نوازیا گیا جان والا اوہ تیجا انسان سی۔[۲۸] اتے نوبل انعام لین لئی اپنا نمائندہ بھیجن دے اسدے حق نہ دتے جان والا اتے حراست وچ مرن والا اوہ دوجا انسان، پہلا اوسیوٹزکی سی، جسدی نازی تشدد کیمپ وچ حراست وچ رکھن توں بعد برلن-چارلٹنبرگ وچ ویسٹینڈ ہسپتال وچ موت ہو گئی سی۔[۲۹]ناروے دی نوبل کمیٹی دے چیئرمین بیریٹ ریس-اینڈرسن نے اسدی موت لئی چینی کمیونسٹ سرکار نوں ذمہ وار ٹھہرایا اتے کیہا کہ "لیو شیاؤبو نے چین وچ کمیونسٹ سرکار دے دمنکاری کماں دے خلاف اپنے عدم تشدد جدوجہد دے ذریعے لوکاں دے بھائیچارے وچ یوگدان پایا اے۔"[۳۰]
↑ ۵.۰۵.۱فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb16501659d — subject named as: Xiao bo Liu — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
↑Hrvatska enciklopedija ID: https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=69280 — subject named as: Liu Xiaobo — مصنف: Dalibor Brozović تے Tomislav Ladan — عنوان : Hrvatska enciklopedija — ناشر: Miroslav Krleža Lexicographical Institute
↑"刘晓波因涉嫌煽动颠覆国家政权罪被依法逮捕Archived 2009-06-30 at the وے بیک مشین" (Liu Xiaobo Formally Arrested on 'Suspicion of Inciting Subversion of State Power' Charges)، China Review News, 24 جون 2009.
↑Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑McKinnon, Mark. "Liu Xiaobo could win the Nobel Peace Prize, and he’d be the last to know"۔ The Globe and Mail۔ 7 اکتوبر 2010. 'Ms. Liu said her husband had been told by his lawyer during a recent visit that he had been nominated for the Nobel Peace Prize, but he would be shocked if he won, she said. "I think he would definitely find it hard to believe. He never thought of being nominated, he never mentioned any awards. For so many years, he has been calling for people to back the Tiananmen Mothers (a support group formed by parents of students killed in the 1989 demonstrations)۔."'
.jpg)
.svg)
