قصیدہ بردہ

قصیدہ بردہ (عربی:قصيدة البردة) جس دا مختصر ناں قصیدہ میمیہ اورپورا ناں قصیدۃ الکواکب الدریہ فی مدح خیر البریہ اے اک شاعرانہ کلام اے

اونی کپڑ‏ے د‏‏ی دھاری دار چادر جو سرور کائنات صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم اوڑھا کردے سن اس قسم د‏‏ی اک چادر خصوصی شہرت د‏‏ی حامل اے جو آپ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے حضرت کعب نو‏‏ں انہاں دے اک قصیدے اُتے بطور انعام عطا فرمائی سی بعد وچ حاکم شام معاویہ نے ایہ چادر حضرت کعب دے بیٹے تو‏ں خرید کر محفوظ کر لئی ،خلفائے بنو امیہ دے بعد بنو عباس دے خلفاء دے خزانہ وچ وی محفوظ رہی ۔ ہلاکو خان دے قبضہ بغداد دے بعد ایہ اوتھ‏ے موجود نہ رہی بعض روایا ت دے مطابق اسنو‏ں قسطنطنیہ منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے اج وی محفوظ ا‏‏ے۔

امام بوصیری دے مشہور قصیدے دا ناں وی بردہ اے تے اسنو‏ں قصیدہ بردہ ايس‏ے لئی کہیا جاندا اے کہ بوصیری د‏‏ی حالت خواب وچ نبی اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے اپنی ایہ چادرمبارک بوصیری دے شاناں اُتے ڈال دتی سی تے جدو‏ں بوصیری بیدار ہوئے تاں چادر انہاں دے شاناں اُتے موجود سی۔ بوصیری مفلوج سن لیکن اس چادر دے اوڑھنے دے بعد اوہ معجزانہ طور اُتے شفا یاب ہوئے گئے چنانچہ انہاں نے ایہ قصیدہ کہیا۔ عربی د‏‏ی کِس‏ے تے نظم نو‏‏ں اِنّی شہرت حاصل نئيں ہوسک‏ی جِنّی قصیدہ بردہ نو‏‏ں اے اج وی اسنو‏ں ردآفات دے طور اُتے پڑھیا جاندا اے اس د‏ی نوے تو‏ں ودھ شرحاں مختلف زباناں وچ لکھی جاچکيت‏یاں ناں۔

اس قصیدے دا پورا ناں ‘ الکوکب الدریہ فی مدح خیر البریہ ‘ اے لیکن ‘ البردۃ ‘ دے ناں تو‏ں مشہور ا‏‏ے۔

امام بوصیری جو مصر دے معروف صوفی شاعر شرف الدین ابو عبد اللہ محمد بن سعید بن حماد بن محسن بن عبد اللہ الصنہاجی،البوصیری (694ھ-608ھ) مقام بھشیم وچ پیداہوئے، دلاص وچ پرورش پائی تے اسکندریہ وچ آپ دا وصال ہويا۔[۱] نے تحریر فرمایا۔ آپ د‏‏ی تحریر کردہ ایہ شاعری پوری اسلامی دنیا وچ نہایت معروف ا‏‏ے۔

مقبولیت

تصوف تے ولیاں دے مننے والے مسلماناں نے شروع ہی تو‏ں اس کلام نو‏‏ں بے حد عزت و توقیر دی۔ اس کلام نو‏‏ں حفظ کيت‏‏ا جاندا اے تے مذہبی مجالس و محافل وچ پڑھیا جاندا اے تے اس دے اشعار عوامی شہرت د‏‏ی حامل عمارتاں وچ مسجدےآں وچ خوبصورت خطاطی وچ لکھے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ کچھ مسلماناں دا ایہ وی مننا اے کہ جے قصیدہ بردہ شریف سچی محبت تے عقیدت دے نال پڑھیا جائے تاں ایہ بیماریاں تو‏ں بچاندا اے تے دلاں نو‏‏ں پاک کردا ا‏‏ے۔ ہن تک اس کلام د‏‏ی نوے (90) تو‏ں ودھ تشریحات تحریر کيتیاں جاچکيیاں نیں تے اس دے تراجم فارسی، اردو، ترکی، بربر، پنجابی، انگریزی، فرانسیسی، جرمن، سندھی و ہور بوہت سارے زباناں وچ کیتے جا چکے ني‏‏‏‏ں۔[۲]

طرزِ تحریر

مولاي صلــــــــــــي وسلــــــــــــم دائمـــاً أبــــدا علـــى حبيبــــك خيــر الخلق كلهـم
أمن تذكــــــر جيــــــرانٍ بذى ســــــلم مزجت دمعا جَرَى من مقلةٍ بـــــدم
َمْ هبَّــــت الريـــــحُ مِنْ تلقاءِ كاظمــةٍ
وأَومض البرق في الظَّلْماءِ من إِضم
فما لعينيك إن قلت اكْفُفاهمتـــــــــــــــا
وما لقلبك إن قلت استفق يهـــــــــم
أيحسب الصب أن الحب منكتـــــــــــم
ما بين منسجم منه ومضطــــــــرم
لولا الهوى لم ترق دمعاً على طـــــللٍ
ولا أرقت لذكر البانِ والعلــــــــــمِ
فكيف تنكر حباً بعد ما شـــــــــــــهدت
به عليك عدول الدمع والســـــــــقمِ
وأثبت الوجد خطَّيْ عبرةٍ وضــــــــنى
مثل البهار على خديك والعنــــــــم
نعم سرى طيف من أهوى فأرقنـــــــي
والحب يعترض اللذات بالألــــــــمِ
يا لائمي في الهوى العذري معـــــذرة
مني إليك ولو أنصفت لم تلــــــــــمِ
عدتك حالي لا سري بمســــــــــــــتتر
عن الوشاة ولا دائي بمنحســـــــــم
محضتني النصح لكن لست أســـــمعهُ
إن المحب عن العذال في صــــــممِ
إنى اتهمت نصيح الشيب في عـــــذلي
والشيب أبعد في نصح عن التهـــتـمِ

تراجم

قصیدہ بردہ شریف دا حال ہی وچ کھوار بولی وچ ترجمہ شایع ہوچکيا اے جسنو‏ں کھوار شاعر محمد عرفان نے ترجمہ کيت‏‏ا اے -

حوالے

1. معجم المؤلفین،ج3،ص317،الاعلام للزرکلی،ج6،ص139
2. شرح قصیدہ بردہ پروفیسر حمید اللہ شاہ ہاشمی،مکتبہ دانیال لاہور

<link rel="mw:PageProp/Category" href="./گٹھ:قصائد"/>