| براہمی |
|---|
|
براہمی تے اس توں نکلیاں لپیاں |
|
|
|
|
|
'سنہل جاں سنہالی لپی براہمی لپی توں نکلی ہوئی لپی ہے ۔ ایہہ سنہل بولی جو سری لنکا دی سرکاری بولی ہے ۔ اسدے علاوہ ایہہ لپی پالی اتے سنسکرت لکھن لئی استعمال ہندی ہے ۔
کئی بھارتی بولیاں دیاں لپیاں دی طرحاں سنہل بولی دی لپی وی براہمی لپی دا ہی بدلیا ترقی یافتہ روپ اے ۔ جس طرحاں اردو دے حروف تہجی دے علاوہ دیوناگری ساریاں بھارتی بولیاں دی ورنمالا(حروف تہجی) ہے ، اسی پرکار دیوناگری ہی سنہل بولی دی وی ورنمالا ہے ۔
سنہل لپی دے دو روپ ہن -
- ( 1 ) خالص سنہل ( جاں ایلُو سنہل ) , اتے
- ( 2 ) مرکب سنہل
خالص سنہل راہیں سارے مقامی فونیٹک ادا کیتے جا سکدے ہن ۔ اس ورنمالا وچّ صرف بتی اکھر ہن -
| අ |
ආ |
ඇ |
ඈ |
ඉ |
ඊ |
උ |
ඌ |
ඔ |
ඕ |
එ |
ඒ
|
| ء |
آ |
|
اے |
ء |
ای |
ء |
ؤ |
ا |
و |
ا |
اے
|
| ක |
ග |
(ච) |
ජ |
ට |
ඩ |
ණ |
ත |
ද |
න |
ප |
බ |
ම |
ය |
ර |
ල |
ව |
ස |
ළ |
අං
|
| ک |
گ |
(چ) |
ج |
ٹ |
ڈ |
ن |
ت |
د |
نہ |
پہ |
بہ |
م |
یہ |
ر |
ل |
و |
س |
ل |
اں
|
مرکب سنہل ، خالص سنہل دا ودھایا ہویا روپ ہے ۔ ایہہ پالی اتے سنسکرت لکھن لئی ضروری ہے ۔ موجودہ مرکب سنہل نے اپنی ورنمالا نوں نہیں صرف پالی ورنمالا دے اکھراں نال قبول کر لیا ہے ، سگوں سنسکرت ورنمالا وچّ وی جو اتے جنے اکھر زیادہ سن ، اوہناں سبھ نوں وی اپنا لیا ہے ۔ اس پرکار موجودہ مرکب سنہل وچّ اکھراں دی گنتی چرنجا(54) ہے ۔ اٹھارہ اکھر آواز(واول) اتے باقی چھتی(36) اکھر وئنجن(صحیح حروف) منے جاندے ہن ۔ حالص سنہل ، مرکب سنہل دا اک حصہ ہے ۔
حروف تہجی
صحیح اکھر
| ක |
ඛ |
ග |
ඝ |
ඞ |
ඟ
|
| ک /ka/ |
کھ /ka/ |
گ /ga/ |
گھ /ga/ |
ن /ŋa/ |
نگ /ⁿga/
|
| ච |
ඡ |
ජ |
ඣ |
ඤ
|
| چ /ʧa/ |
چھ /ʧa/ |
ج /ʤa/ |
جھ /ʤa/ |
نج /ɲa/
|
| ට |
ඨ |
ඩ |
ඪ |
ණ |
ඬ
|
| ٹ /ʈa/ |
ٹھ /ʈa/ |
ڈ /ɖa/ |
ڈھ /ɖa/ |
ن /ɳa/ |
نڈ /ⁿḍa/
|
| ත |
ථ |
ද |
ධ |
න |
ඳ
|
| ت /ta/ |
تھ /ta/ |
د /da/ |
دھ /da/ |
نہ /na/ |
ند /ⁿda/
|
| ප |
ඵ |
බ |
භ |
ම |
ඹ
|
| پہ /pa/ |
ف /pa/ |
بہ /ba/ |
بھ /ba/ |
م /ma/ |
مب /mba/
|
| ය |
ර |
ල |
ව |
ළ
|
| یہ /ja/ |
ر /ra/ |
ل /la/ |
و /ʋa/ |
ل /la/
|
| ශ |
ෂ |
ස |
හ |
ෆ
|
| ش /sa/ |
ش /sa/ |
س /sa/ |
ہ /ha/ |
fa /fa/
|
| අ |
ء /a/, /ə/ |
ක |
ک
|
| ආ |
آ /a:/ |
කා |
کا
|
| ඇ |
/ɛ/ |
කැ |
ک
|
| ඈ |
ǣ /ɛ:/ |
කෑ |
kǣ
|
| ඉ |
ء /i/ |
කි |
کہ
|
| ඊ |
ای /i:/ |
කී |
کی
|
| උ |
ء /u/ |
කු |
کو
|
| ඌ |
ؤ /u:/ |
කූ |
کو
|
| ඍ |
ر /ru/, /ur/ |
කෘ |
کر
|
| ඎ |
/ruː/, /uːr/ |
කෲ |
ک
|
| ඏ |
لر /li/ |
කෟ |
kḷ
|
| ඐ |
ل /liː/ |
කඐ |
kḹ
|
| එ |
ا /e/ |
කෙ |
ک
|
| ඒ |
اے /e:/ |
කේ |
کے
|
| ඓ |
اے /ai/ |
කෛ |
قے
|
| ඔ |
ا /o/ |
කො |
ک
|
| ඕ |
و /o:/ |
කෝ |
کو
|
| ඖ |
ؤ /au/ |
කෞ |
کو
|
سنہل یونکوڈ
سنہل یونکوڈ نوں U+0D80 سے U+0DFF تک دا تھاں دتا گیا ہے۔
|
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
A |
B |
C |
D |
E |
F
|
| D80
|
|
ඁ |
ං |
ඃ |
|
අ |
ආ |
ඇ |
ඈ |
ඉ |
ඊ |
උ |
ඌ |
ඍ |
ඎ |
ඏ
|
| D90
|
ඐ |
එ |
ඒ |
ඓ |
ඔ |
ඕ |
ඖ |
|
|
|
ක |
ඛ |
ග |
ඝ |
ඞ |
ඟ
|
| DA0
|
ච |
ඡ |
ජ |
ඣ |
ඤ |
ඥ |
ඦ |
ට |
ඨ |
ඩ |
ඪ |
ණ |
ඬ |
ත |
ථ |
ද
|
| DB0
|
ධ |
න |
|
ඳ |
ප |
ඵ |
බ |
භ |
ම |
ඹ |
ය |
ර |
|
ල |
|
|
| DC0
|
ව |
ශ |
ෂ |
ස |
හ |
ළ |
ෆ |
|
|
|
් |
|
|
|
|
ා
|
| DD0
|
ැ |
ෑ |
ි |
ී |
ු |
|
ූ |
|
ෘ |
ෙ |
ේ |
ෛ |
ො |
ෝ |
ෞ |
ෟ
|
| DE0
|
|
|
|
|
|
|
෦ |
෧ |
෨ |
෩ |
෪ |
෫ |
෬ |
෭ |
෮ |
෯
|
| DF0
|
|
|
ෲ |
ෳ |
෴ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ایہ وی دیکھو
حوالے
باہری کڑیاں
سانچہ:براہمی لپیاں
