|
راس بہاری بوس
راس بہاری بوس حالات زندگیراس بہاری بوس 25 مئی 1886ء نوں بردھامن، بنگال پریزیڈنسی وچ پیدا ہوئے۔ دہرہ دون وچ جنگلاندی تحقیقی ادارے وچ جونیئر افسر سن ۔ انقلابی پارٹی وچ شامل ہوئے گئے تے اس پارٹی دی تنظیمی سرگرمیاں وچ نمایاں حصہ لیا۔ اتر پردیش، دہلی تے پنجاب وچ اس دے دفاتر قائم کرنے دی ذمہ داری سنبھالی۔ انہاں ریاستاں وچ برطانوی حکومت دے خلاف خفیہ سرگرمیاں جاری رکھنے دے لئی وکھ وکھ تھانواں اُتے مراکز قائم کیتے تے بوہت سارے بہادر تے قابل آدمیاں نوں اپنی پارٹی وچ شامل کے دے رفیق کار بنایا۔ جداں کرتار سنگھ سرابھا، بست کمار بسواس، وشنو گنیش پنگلے، ماسٹر امیر چند، اودھ بہاری، بھائی بال مکند، دامودر سروپ، کنور پرتاب سنگھ، چندر ناتھ سانیال تے وناک راؤکپلے وغیرہ نے زیادہ شہرت حاصل کيتی۔ راس بہاری نے وائسرائے لارڈ چارلس ہارڈنگ اُتے اس وقت بم پھینکنے دا منصوبہ بنایا جدوں کہ اوہ 23 دسمبر 1912ء نوں شاہانہ جلوس دے نال دہلی دے چاندنی چوک توں گزر رہے سن ۔ راس بہاری اپنے منصوبے دی عمل درآمد دے بعد دہرہ دون اپنے کم اُتے واپس آ گئے۔[۵] اوہ ممکنہ گرفتاری دے خوف توں دہرہ دون چھڈ کے روپوش ہوئے گئے تے وارانسی وچ اک خفیہ مقام توں اپنی پارٹی دی سرگرمیاں دی رہنمائی کردے رہے۔ غدر پارٹی دے اراکین دے نال مل کے پورے شمالی ہندوستان وچ اک نال بغاوت دی اگ بھڑکانے دا منصوبہ بنایا۔ غدر پارٹی دے ایہ انقلابی اس مقصد دے لئی ریاستہائے متحدہ امریکا توں ہندوستان واپس آ گئے سن ۔ اس پارٹی دے تقریباً چار ہزار ممبران تے برطانوی ہندوستانی سپاہیاں دی کچھ رجمنٹاں اس بغاوت وچ حصہ لینے والیاں سن۔ شمالی ہند دی چھاؤنیاں وچ ہندوستانی سپاہیاں توں علاقہ قائم کر کے انہاں نوں بغاوت وچ شامل ہوئے جانے دی ترغیب دتی گئی سی۔ منصوبہ ایہ سی کہ ہر جگہ تار رسانی دے سلسلے کٹ دتے جان تے برطانوی سپاہیاں اُتے جو اس زمانہ وچ مقابلتاً تعداد وچ کم سن، غلبہ حاصل کر ليا جائے۔ مگر افسوس پولیس دے اک مخبر نے اس منصوبہ اُتے عملدرآمد ہونے توں پہلے مخبری کر دتی جو اس غدر پارٹی وچ گھس آیا سی، ایويں تمام منصوبے دھرے دے دھرے رہ گئے۔ برطانوی حکومت نے فوراً ہی تمام مشتبہ رجمنٹاں نوں ہٹا دتا تے وڈی تعداد وچ لوکاں نوں گرفتار کر ليا۔راس بہاری بچ کر نکلنے وچ کامیاب ہوئے گئے لیکن انہاں دے رفیقِ خاص وشنو گنیش پنگلے 23 مارچ 1915ء نوں میرٹھ وچ گرفتار کر لئی گئے، لاہور سازش مقدمہ دی سماعت دے نتیجے وچ 28 آدمیاں نوں پھانسی دی سزا دتی گئی تے وڈی تعداد وچ لوکاں نوں عمر بھر دے لئی کالا پانی دی طویل مدت دی سزا دتی گئی۔ نیڑے نیڑے 1915ء وچ راس بہاری ہندوستان نوں خیر باد کہہ کے جاپان پہنچ گئے، مگر اوتھے بھٰ برطانوی حکومت دے گرفتار کر لینے یا ملک بدر کرنے دے خطرے توں بچنے دے لئی اوہ روپوش رہے۔ ٹوکیو دے اک ممتاز جاپانی شہری مسٹر توئے ما، مسٹر سوما تے کچھ دوسرے جاپانی دوستاں دی مدد کيتی وجہ توں جاپانی پولیس دے ہتھوں گرفتاری توں بچے رہے۔ ايسے دوران وچ 6 مسافراں دی گرفتاری دے لئی جاپان دے مسافر بردار بحری جہاز دے حملے نے برطانیہ دے خلاف جاپانی عوام دے جذبات بھڑکا دیے۔ اس دے بعد جاپانی حکومت نے انہاں دے خلاف ملک بدری دا حکم واپس لے لیا تے اپریل 1916ء وچ جاپان وچ انہاں دے آزادی توں رہنے دا اعلبن کے دتا گیا۔ اوتھے انہاں نے اپنے اک دوست مسٹر آیزوسوما دی صاحبزادی مس توسیکوسوما نال شادی کر کے جاپانی شہریت حاصل کرلئی تے متعدد رسالے و پمفلٹ دے ذریعہ ہندوستان دی آزادی دا پرچار کردے رہے۔ مارچ 1942ء وچ جنوب مشرقی ایشیا دے ملکاں وچ رہنے والے ہندوستانیاں دی اک کانفرنس منعقد کی،[۶] اس کانفرنس وچ تھائی لینڈ وچ انڈین انڈیپنڈنس لیگ قائم کرنے دا فیصلہ کیتا۔ جون 1942ء وچ انہاں نے بنکاک وچ اس لیگ دی پہلی کانفرنس دی صدارت دی تے لیگ دے صدر دفتر دا افتتاح کیتا۔ سبھاش چندر بوس نوں جو اس وقت جرمنی وچ سن، بلانے تے جوب مشرقی ایشیا وچ بسنےو الے ہندوستانیاں دی رہنمائی کرنے دے لئی دعوت دینے دی تجویز پیش کيتی۔ راس بہاری 1942ء وچ برطانوی ہندوستانی فوج دے پکڑے ہوئے اک فوجی افسر کپتان موہن سنگھکے زیرِ کمان آزاد ہند فوج بنانے دی غرض توں مجلس عمل دے صدر منتخب ہوئے۔ 1943ء وچ انہاں نے آزاد ہند فوج دی قیادت سبھاش چندر بوس دے سپرد کر دتی۔ فیر جاپان واپس آئے تے 21 جنوری 1945ء نوں ٹوکیو وچ وفات پا کيتے۔[۷] حوالے
سانچہ:Azad Hind Fauj سانچہ:Indian independence movement سانچہ:Hindu-German Conspiracy
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
