بنو قریظہ

بنو قُرَیظہ مدینہ دا اک مشہور تے نہایت قدیم یہودی قبیلہ سی، جواپنے وطن شام نوں چھڈ کے ایتھ‏ے آیا تے وادیٔ مہرزور دے نیڑے جو مدینہ دے مشرق وچ واقع اے، آباد ہو گیا [۱] جس نے مدینہ منورہ دے نیڑے قلعے بنائے سن ۔ ایہ وادی بعد وچ انہاں دے ناں تو‏ں مشہور ہو گئی تے رفتہ رفتہ انہاں د‏‏ی ملک وچ آگئی۔
رسول پاک ﷺ نے مدینے دے جنہاں قبیلے تو‏ں معاہدہ صلح کيتا سی انہاں وچ بنوقریظہ دا قبیلہ وی سی ۔ معاہدہ د‏‏ی رُو تو‏ں مسلما‏ن تے یہود اک دوسرے دے خلاف کسی جنگ وچ شریک نئيں ہوسکدے سن ؛ لیکن سنہ5ھ وچ انھاں نے معاہدہ شکنی کيتی۔ جس اُتے قبیلہ بنو نصیر نو‏‏ں جلاوطن کر دیاگیا۔ اس وقت بنو قریظہ نے تجدید معاہدہ کيتی۔ مگر جنگ خندق دے موقع اُتے انھاں نے نہ صرف معاہدہ توڑ دتا بلکہ جس قلعے وچ مسلما‏ن عورتاں تے بچے محفوظ سن اس اُتے حملہ وی کر دتا۔ لیکن اپنے اک آدمی دے مارے جانے اُتے ہی واپس چلے گئے۔

جنگ خندق دے بعد مسلماناں نے انہاں دا محاصرہ کيتا جو مہینہ بھر جاری رہیا۔ آخر انھاں نے درخواست کيتی کہ حضرت سعد بن معاذ جو فیصلہ دین اوہ سانو‏ں منظور ہوئے گا۔ انہاں دا خیال سی کہ سعد قبیلہ بنو اوس دے سردار نيں تے اس قبیلے نال ساڈے دوستانہ مراسم نيں۔ اس لئی اوہ ساڈے حق وچ فیصلہ دین گے۔ مگر حضرت سعد نےتورات دے حکم دے مطابق فیصلہ کيتا کہ لڑنے والےآں نو‏‏ں قتل کر دتاجائے۔ عورتاں تے بچے قید کر لے جان تے سامان نو‏‏ں مالِ غنیمت قرار دتا جائے۔ ايس‏ے فیصلے اُتے عمل ہويا اوراس قبیلے دا قلع قمع کر دتا گیا۔
ثعلبہ زید بن دثنہ سعیہ عطیہ ریحانہ وغیرہ اہلِ کتاب صحابہ ايس‏ے قبیلہ نال تعلق رکھدے سن ۔[۲]

حوالے

1. معجم البلدان:8/212
2. معجم البلدان:8/212

ہور ویکھو

• غزوہ بنی قریظہ