|
اوغدائی خان
اوگتائی خان (منگول: Өгэдэй, اوگدیئی؛ فارسی: اوگتای, اوگتائی، انگریزی: Ögedei;; جنم: ١١٨٦ء اندازا؛ موت: ١١ دسمبر ١٢٤١ ء) منگول سلطنت دے بانی چنگیز خان تے اسدی مکھیہ زنانی بورتے دا تیسرا پتر سی اتے پوری سلطنت دا دوجا خاقان ( سرووچّ خان ) سی ۔ اسنے اپنے پیؤ دے ایران , چین اتے وچکار ایشیا نوں منگول سلطنت دے ماتحت کرن دیاں مہماں وچّ بہت حصہ لیا ۔ اسنوں اک کابل اتے سہاسی سپہ سالار منیا جاندا ہے ۔ کیہا جاندا ہے کہ اوگتائی اپنے پیش دا سبھ توں پیارا پتر سی ۔ اس وچّ کسے وی بحث وچّ لوکاں دا مت جت لین دی اہلیت سی ۔ وڈے قد - بتّ اتے طاقتور شخصیت والا اوگتائی ہسمکھّ اتے سوجھ وان وی منیا جاندا سی ۔[۱][۲] تریخاوکتائی خان نے 9 سال تک حکومت کیتی۔ مسلماناں توں باقی بھائیاں دی نسبت بہتر سلوک کيتا۔ مسجدےآں نوں دوبارہ تعمیر کرنے دی اجازت دیدی۔ اجڑے ہوئے شہراں نوں بسایا۔ اوکتائی خان نے اپنے عہد حکومت وچ عدل قائم کيتا۔ عام رعایا دی پرورش کیتی۔ مسلماناں دے نال باہمی شادیاں نوں رواج دتا۔ فوج دی نگہداشت تے تنظیم کیتی۔ اولاداوکتائ خان دی موت دے بعد وکھ وکھ قبیلے وچ جنگ چھڑ گئی۔ چغتائ خان دے بیٹےآں نے وی سر کشی کی، مگر اوکتائ خان دی بیوی ترکینہ سواݨی چار سال تک حکومت اُتے قابض رہی۔ آخر امیراں نے اسنوں اوکتائ خان دے پاس بھیج کر اس دے بیٹے قیق نوں خاقان بنالیا۔ کیک نے چغتائ خان دے سرکش بیٹےآں نوں قتل کروا دتا۔ تاں بچ کر چین بھج گئے۔ بوہت سارے سردار وی جہنم رسید ہوئے گے۔ اسلام نال تعلقکیک دے دربار وچ چینی کافراں دا بہت اثر سی۔ اوہ مسلماناں نوں دکھ پہنچانے دے لئی ہر ممکن کوشش کرنے سن تے عمل کروانے رہے۔ تے بہت حد تک انہاں دی کامیابی رہی۔ کیک نے کل ڈیڑھ سال حکومت کیتی۔ اسنوں اک رات پیٹ وچ درد ہويا تے مسلماناں نوں اس دے مظالم توں نجات ملی۔ حوالےقاضی محمد اقبال چغتائی : وسط ایشیا دے مغل حکمران۔ چغتائ ادبی ادارہ، لاہور۔ 1983ء۔ صفحہ 31-32۔
ایہ وی ویکھوحوالے
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
