|
ابراہیم غمر
ابو اسماعیل ابراہیم بن حسن مثنیٰ بن حسن سبط بن علی بن ابی طالب ہاشمی قرشی، آپ مدینہ دے تبع تابعی تے ثقہ حدیث نبوی دے راوی نيں ۔ تے آپ اہل بیت توں نيں۔ آپ نے 145ھ وچ وفات پائی ۔ ناں و نسبابراہیم الغمر بن حسن المثنیٰ بن حسن السبط بن علی بن ابی طالب بن عبد المطلب بن ہاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب مرہ بن کعب بن مالک بن نضر بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن معد بن عدنان۔ لقباسنوں الغمر دا لقب اس لئی دتا گیا کہ اوہ لوکاں نوں نیکی تے سخاوت توں نوازتا سی۔ کہیا گیا: چاند اپنی خوبصورتی دی وجہ توں ميں نے کہیا: ایہ ودھ دور دی گل نئيں، کیونجے اوہ ساڈے آقا، رسول اللہ، محبوب، برگزیدہ محمد صلی اللہ علیہ وسلم توں مشابہت رکھدے سن ۔ اوہ کوفہ وچ فنڈ دے مالک نيں انہاں دی والدہ فاطمہ بنت الحسین نيں، جو پاکیزہ، پاکیزہ تے پاکیزہ سواݨی فاطمہ الزہرا الباطل علیہ السلام دی دھی نيں، نبی، ساڈے آقا، خدا دے رسول، محمد، خدا دی درود و سلام ہو آپ اُتے تے آپ دی آل تے اصحاب اُتے ۔ روایت حدیثوہ اک قابل احترام شریف آدمی، اعلیٰ مرتبے کا، جو گھر دے اکثر لوکاں دی طرح کم بولدا سی۔ ميں نے کہیا: اہل بیت دی روایتاں دی کمی علم تے علم دی کمی دی وجہ توں نئيں اے، بلکہ ایہ انہاں دے چھپانے تے چھپانے دی وجہ توں ہويا اے، ایتھے تک کہ انہاں نوں روکیا گیا۔ جدید کاری الخطیب نے اک تریخ وچ اپنی سند دے نال نقل کيتا اے کہ موسیٰ بن عبداللہ بن الحسن بن الحسن نے کہیا: مینوں اپ ڈیٹ کرنے توں روکیا گیا اے، تے جے ایسا نہ ہُندا تاں وچ توانوں بتا دیندا۔ البخاری نے الکبیر وچ کہیا اے: ابراہیم بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب، عبداللہ بن الحسن الہاشمی دے بھائی، اپنے والد دی سند توں، اپنے دادا کيتی سند توں، علی دی سند تاں۔ نبی کریم صلی اللہ علیہ وسلم توں روایت کردے ہوئے فرمایا: ((ایداں دے لوک ہوݨ گے جنہاں دی اصل رافضی ہوئے گی تے جو دین دا انکار کرن گے))، بوہت سارے لوکاں نے انہاں توں النواۃ روایت کيتی اے۔ مینوں بن الصباح نے یحییٰ المتوکل دی سند توں بیان کيتا۔ ابن ابی حاتم نے الجرح وچ کہیا اے: ابراہیم بن حسن بن حسن نے اپنے والد توں، الفضیل بن مرزوق تے ابو عقیل یحییٰ بن المتوکل نے اپنی سند توں تے ابراہیم، عبداللہ بن المعروف دے بھائی توں روایت کردے نيں۔ حسن الہاشمی نے کہیا: ميں نے اپنے والد تے ابو زرع نوں ایہ کہندے سنیا اے۔ العراقی نے ضمیمہ وچ کہیا اے: ابراہیم بن حسن بن حسن نے اپنے والد دی سند توں روایت کيتی اے تے فاطمہ بنت الحسین، الفضیل بن مرزوق نے انہاں دی سند توں روایت کيتی اے۔ [۱][۲] جراح تے تعدیلفضل بن مرزوق) تے ابو عقیل یحییٰ بن المتوکل تے عبداللہ بن الحسن الہاشمی دے بھائی ابراہیم نے کہیا: ذہبی نے اسنوں الضعفاء وچ ذکر کيتا تے کہیا: فضیل بن مرزوق نے انہاں توں (سورج دا علی دی طرف لُٹنا) روایت کيتا اے۔ ماں (العراقی) نے کہیا: ابن حبان نے اسنوں ثقہ لوکاں وچوں ذکر کيتا اے۔ ابن حجر نے التجال وچ کہیا اے: اسنوں کثیر النوع، یحییٰ بن المتوکل تے فضیل بن مرزوق نے انہاں دی سند توں روایت کيتا اے۔ ميں نے کہیا: ابراہیم بن الحسن بن الحسن: اک ثقہ مدنی اے تے اس دے بارے وچ المشہور (995) وچ کہیا اے: اوہ اہل مدینہ تے معزز لوکاں وچوں نيں۔ گھریلو، تے الہیثمی المعجم (8/297) وچ تے انہاں نے کہیا: ابراہیم بن حسن دے علاوہ جو ثقہ نيں، تے انہاں نے مسند (808) وچ انہاں نوں عبداللہ بن احمد دا حوالہ دتا اے۔ سنن (1268) تے البخاری الکبیر وچ اے، تے اس وچ کوئی جرح دا ذکر نئيں اے، الدارقطنی نے فضائل صحابہ (36) وچ ، ابن ابی عاصم نے السنۃ (978) وچ ، تے الجزری نے المناقب (70) وچ ، تے فرمایا: ابراہیم بن الحسن اک قابل احترام استاد نيں، تے ابن ابی حاتم نے انہاں دا ذکر الجرح وچ اپنے والد تے ابو زرعہ توں کيتا اے لیکن انہاں نے اس وچ جرح دا ذکر نئيں کيتا تے ابو زرع عراقی نے ذیل الکاشف وچ کہیا اے کہ ابن حبان نے انہاں اُتے اعتماد کيتا اے۔ تے عراقی نے اس اُتے تنقید نئيں کيتی تے الذہبی نے دیوان الضعفاء وچ تے ابن حجر نے التجلیل وچ تعلیق وچ کہیا: اس نے اس دے ذکر دے لئی کوئی سند ذکر نئيں کيتی، تے ابن حجر نے حجر نے الفتح وچ انہاں دا تذکرہ انہاں لوکاں دے بارے وچ کیہ اے جو رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم توں مشابہت رکھدے سن تے بیہقی نے الدلائل ( 6 / 547 ) وچ تے ابن کثیر نے ابتدا وچ انہاں دے لئی روایت کيتی اے۔ سورج دے پرتن دی حدیث فرمایا: ابراہیم بن الحسن بن الحسن ابن علی ابن ابی طالب اپنی حالت وچ اِنّے مشہور نئيں نيں تے انہاں توں معتبر کتاباں دے مصنفاں وچوں کسی نے روایت نئيں کيتی تے انہاں توں فضیل بن مرزوق دے علاوہ کسی نے روایت نئيں کيتی۔ تے یحییٰ المتوکل ابو حاتم تے ابو زرع الرازیان نے کہیا، تے انہاں نے اس اُتے حملہ نئيں کيتا۔ ميں نے کہیا: اس دی پردہ پوشی دی وجہ توں اس دی حالت توں ناواقفیت، سوائے اس دے کہ اوہ خاندانِ نبوی دے نامور تے نامور لوکاں وچ ثقہ نيں، تے اہل حدیث دی اک جماعت نے اسنوں روایت کيتا اے تے اپنی منظور شدہ کتاباں وچ اسنوں نقل کيتا اے۔ تے اسيں اس وچ کوئی برائی نئيں جاݨدے، تے جو شخص ضعیف لوکاں وچ اس دا تذکرہ کردا اے اوہ اس توں روایت کرنے والے دی کمزوری دی وجہ توں اس دا ذکر کردا اے، نہ کہ اس دی کمزوری دی وجہ توں، تے انہاں دے درمیان اس دی حالت توں ناواقفیت دی وجہ توں، تے ایہ شیطان دی چھیندی تے جلد بازی دی وجہ توں خالق نے انہاں نوں معاف کر دتا۔ [۳][۴] آزمائشالمنصور العباسی نے اسنوں گرفتار کر کے اپنے بھائیاں: عبداللہ المحدث، الحسن المثلث تے جعفر دے نال قید کر دتا، جو شہر دے بازار وچ چھپے ہوئے سن : محمد، اسماعیل، تے اسحاق، تے انہاں دے بھائیاں دے بیٹےآں وچوں: سلیمان تے عبداللہ، داؤد بن الحسن المثناء دے بیٹے، تے العباس تے علی العابد، حسن المطلح دے بیٹے، موسیٰ الجون بن عبداللہ آل محدث تے الحسن بن جعفر بن الحسن المثنیٰ تے اوہ تیرہ آدمی سن ۔ اولادابراہیم الغمر نے پیروی کی:
وفاتوہ سب توں پہلے ہاشمی جیل وچ دم گھٹنے توں مرنے والے سن، اللہ تعالیٰ انہاں اُتے رحم فرمائے، سنہ 145 ہجری وچ 69 سال دی عمر وچ ، یا کہیا جائے کہ آپ دی عمر 67 سال سی ابن حبان نے المشہور وچ ذکر کيتا اے کہ انہاں دی وفات مدینہ وچ ہوئی، صحیح قول ایہ اے کہ انہاں دی وفات ہاشمی جیل وچ ہوئی، تے انہاں نوں کوفہ وچ دفن کيتا گیا، تے انہاں دی قبر اج وی مشہور اے۔ [۵] ذرائع
حوالے
|
||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
