Stowarzyszenie Pisarzy Polskich
Stowarzyszenie Pisarzy Polskich – polskie stowarzyszenie zrzeszające pisarzy.
Nawiązuje w swojej intencji do tradycji Związku Zawodowego Literatów Polskich, powstałego w 1920 z inicjatywy Stefana Żeromskiego, a także do działań środowisk literackich w kraju i za granicą, podejmowanych w obronie godności i suwerenności literatury narodowej, praw ludzkich i swobody tworzenia.
Historia
Powstanie
Powstanie SPP w Warszawie w 1989 było możliwe dzięki przemianom historyczno-społecznym w Polsce. Do utworzonej w 1984 roku nielegalnej organizacji przystąpiła większość najwybitniejszych pisarzy, byłych członków ZLP, którzy – po rozwiązaniu przez władze w stanie wojennym w 1983 Związku Literatów Polskich – nie zdecydowali się wstąpić do reaktywowanej wkrótce potem organizacji pisarskiej pod tą samą nazwą, nie chcąc w ten sposób firmować działania władz PRL. Statut SPP głosi, że instytucję tę „tworzyli pisarze podtrzymujący niezależne życie literackie i kulturalne w stanie wojennym i po bezprawnym rozwiązaniu Związku Literatów Polskich w 1983 roku”.
Rejestracja SPP nastąpiła w 1989 roku, a oficjalny założycielski zjazd Stowarzyszenia odbył się w Warszawie 31 maja 1989. Wybrano wówczas Zarząd Główny (z Janem Józefem Szczepańskim jako prezesem), w składzie niemal identycznym jak Związku Literatów Polskich przed rozwiązaniem. Większość niezrzeszonych pisarzy z Polski i przebywających na emigracji, zgłosiła akces w szeregi Stowarzyszenia. Legitymację nr 1 otrzymał Czesław Miłosz.
Współpraca z Instytutem Literatury
W 2020 r. władze SPP podpisały porozumienie o finansowaniu serii wydawniczej SPP ze środków Instytutu Literatury, powołanym w 2019 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W proteście trzydziestu pisarzy wystąpiło ze Stowarzyszenia[1][2][3][a].
Oddziały
W styczniu 2024 stowarzyszenie posiadało jedenaście oddziałów – w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu[4].
Władze
Władzami naczelnymi Stowarzyszenia są: Zjazd Delegatów, Zarząd Główny, Główna Komisja Rewizyjna, Główny Sąd Koleżeński. Najwyższą władzą Stowarzyszenia Pisarzy Polskich jest Zjazd Delegatów. Władze Stowarzyszenia wybierane są na 3-letnią kadencję właśnie podczas zjazdów SPP (ostatni odbył się w dniach 10–11 czerwca 2017).
Do zadań i kompetencji Zarządu Głównego należy reprezentowanie Stowarzyszenia i koordynowanie jego działalności, a także w szczególności: ochrona moralnych i materialnych interesów pisarzy, wykonywanie uchwał Walnego Zjazdu Delegatów, określenie kompetencji Prezydium Zarządu Głównego oraz czuwanie nad tokiem ogólnych spraw organizacyjnych, kierowanie sprawami gospodarczymi Stowarzyszenia, wspieranie finansowe oddziałów i klubów, przyjmowanie i skreślanie członków w trybie przewidzianym statutem, zwoływanie Zjazdu Delegatów i składanie sprawozdania ze swojej działalności. Zarząd Główny jest uprawniony do dokonywania czynności prawnych w imieniu Stowarzyszenia.
Dotychczasowi prezesi Stowarzyszenia Pisarzy Polskich:
Prezesi honorowi:
Siedziba
Siedziba Stowarzyszenia mieści się w Domu Literatury, przy ul. Krakowskie Przedmieście 87/89 (I piętro), niedaleko Placu Zamkowego w Warszawie, w Kamienicy Leszczyńskich – wzniesionej ok. 1660 r. dla lekarza królewskiego Jana Pastoriusa, od 1666 r. stanowiącej własność prymasa Mikołaja Prażmowskiego, przebudowanej w XVIII wieku dla rodziny Leszczyńskich (projekt: Jakub Fontana), spalonej w 1939 r. a odbudowanej w latach 1948–1949; najbardziej ekspresyjnej fasady rokokowej w Warszawie.
-
Dom Literatury, siedziba Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Warszawa, 9 sierpnia 2006
-
Dom Literatury, ul. Krakowskie Przedmieście 87/89, Warszawa
-
Julia Hartwig, Wisława Szymborska i Anna Polony na jednym ze spotkań organizowanych przez SPP, Warszawa, 8 maja 1993
-
Odznaka Honorowa Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Lista sygnatariuszy deklaracji o wystąpieniu z SPP: Janusz Anderman, Wojciech Bonowicz, Małgorzata Dziewulska, Krystyna Dąbrowska, Aleksander Fiut, Jerzy Franczak, Inga Iwasiów, Andrzej Jagodziński, Ireneusz Kania, Marzanna Bogumiła Kielar, Jan Maria Kłoczowski, Hanna Krall, Jerzy Kronhold, Ryszard Krynicki, Ewa Lipska, Małgorzata Łukasiewicz, Leonard Neuger, Anna Piwkowska, Adam Pomorski, Krzysztof Siwczyk, Tadeusz Sławek, Piotr Sommer, Małgorzata Szpakowska, Paweł Śpiewak, Olga Tokarczuk, Barbara Toruńczyk, Anna Wasilewska i Adam Zagajewski[2][3].
Przypisy
- ↑ JustynaJ. Sobolewska JustynaJ., Fala odejść ze Stowarzyszenia Pisarzy Polskich [online], Polityka, 14 sierpnia 2020 [dostęp 2020-12-14] .
- ↑ a b Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich [online], Zeszyty Literackie, 14 sierpnia 2020 [dostęp 2020-12-14] .
- ↑ a b NataliaN. Szostak NataliaN., Tokarczuk, Krall, Zagajewski. Twórcy odchodzą ze Stowarzyszenia Pisarzy Polskich [online], Gazeta Wyborcza, 15 sierpnia 2020 [dostęp 2020-12-14] .
- ↑ Oddziały | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich ZG [online], www.zgspp.pl [dostęp 2024-01-18] .
Bibliografia
- Materiały Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w Warszawie.
Linki zewnętrzne
|
|