1972
Rządzący państwami w 1972
Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia:
- 4 stycznia – odbyła się premiera filmu Trzecia część nocy.
- 5 stycznia – władze PRL uznały państwo Bangladesz.
- 6 stycznia:
- 8 stycznia – uchwałą Rady Ministrów zamrożono ceny detaliczne na artykuły żywnościowe i część przemysłowych.
- 9 stycznia – premiera 1. odcinka serialu Podróż za jeden uśmiech.
- 22 stycznia – w Łodzi otwarto Muzeum Polskiej Wojskowej Służby Zdrowia.
- 27 stycznia – premiera filmu Kazimierza Kutza pt. Perła w koronie.
- 1 lutego – powstał Teatr Studio pod dyrekcją Józefa Szajny.
- 3 lutego – zjazd ZLP w Łodzi. W obecności ministra Stanisława Wrońskiego ponownie wybrano Jarosława Iwaszkiewicza na przewodniczącego Związku (kontrkandydat: Igor Newerly).
- 15 lutego – Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę pozbawienia wolności 9 oficerów MSW oskarżonych o udział w tzw. aferze „Zalew”.
- 17 lutego – ukazał się pierwszy numer „Literatury” pod redakcją Jerzego Putramenta.
- 20 lutego – premiera serialu Samochodzik i templariusze.
- 21 lutego – zapowiedź budowy pierwszej elektrowni atomowej, „najprawdopodobniej na północy kraju”. Planowany termin zakończenia budowy: 1980–82.
- 22 lutego – 17 osób zginęło w wyniku eksplozji w Zakładach Ziemniaczanych w Luboniu.
- 25 lutego – premiera filmu Agent nr 1.
- 6 marca – podpisano umowę między ZSRR a Polską, dotyczącą warunków budowy huty „Katowice”.
- 19 marca – wybory do Sejmu VI kadencji. Front Jedności Narodu jako jedyny zgłosił listę wyborczą i uzyskał 99,53% ważnych głosów.
- 21 marca – premiera filmu Brylanty pani Zuzy w reżyserii Pawła Komorowskiego.
- 22 marca – milicja zlikwidowała zbudowaną kaplicę w Zbroszy Dużej. Natychmiastowa reakcja kardynała Stefana Wyszyńskiego.: „Nie przestaniemy ufać, że w Ojczyźnie przyjdą dni, gdy już takich zniewag nie będzie”.
- 28–29 marca – inauguracyjna sesja Sejmu nowej kadencji.
- 29 marca – został powołany drugi rząd Piotra Jaroszewicza.
- 7 kwietnia – premiera filmu Zaraza.
- 10 kwietnia – generał Stanisław Skalski, najlepszy polski as myśliwski z okresu II wojny światowej, został na własną prośbę przeniesiony do rezerwy.
- 15 kwietnia – rozpoczęto budowę Huty Katowice.
- 1 maja – weszła w życie Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela.
- 2 maja – wizyta 33-osobowej reprezentacji twórców i działaczy kultury u Edwarda Gierka. I sekretarzowi przekazano wyrazy uznania środowiska za „niezwykle pozytywny klimat dla wszelkiego rodzaju inicjatyw i poszukiwań twórczych”.
- 5 maja – premiera osnutego na wątkach autobiograficznych filmu Tadeusza Konwickiego Jak daleko stąd, jak blisko.
- 6 maja – Mieczysław Moczar został odwołany ze stanowiska prezesa Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Nowym prezesem został Stanisław Wroński.
- 9–12 maja – rozmowy gospodarcze między przedstawicielami Polski i Wielkiej Brytanii.
- 10–11 maja – V Plenum KC PZPR. Głównym tematem była polityka mieszkaniowa. Z przemówienia Edwarda Gierka: „Idzie o wielką sprawę – o to, aby w okresie życia jednego pokolenia zbudować drugą Polskę”.
- 15 maja – obniżka cen niektórych artykułów.
- 21 maja – założono Warmińsko-Mazurskie Muzeum Pożarnictwa w Lidzbarku.
- 31 maja–1 czerwca – wizyta prezydenta USA Richarda Nixona w Warszawie.
- 3 czerwca – w katastrofie kolejowej pod Bydgoszczą zginęło 12 osób, a 26 zostało rannych.
- 6 czerwca – „Hair” Marka Piwowskiego laureatem filmów krótkometrażowych w Krakowie.
- 8 czerwca – Sejm PRL powołał gen. dyw. Mieczysława Grudnia na stanowisko ministra do spraw kombatantów.
- 15 czerwca – Edward Gierek spotkał się oficjalnie z Bolesławem Piaseckim i innymi przedstawicielami Stowarzyszenia „Pax”.
- 16 czerwca – Zygmunt Garbacki i Marian Wojtasik, zabójcy pisarza i posła na Sejm PRL Jana Gerharda, zostali skazani na karę śmierci.
- 19–23 czerwca – z oficjalną wizytą przybył do Warszawy prezydent Jugosławii Josip Broz Tito.
- 24 czerwca – na górze Czcibor koło Cedyni odsłonięto Pomnik Polskiego Zwycięstwa nad Odrą.
- 26 czerwca:
- 28 czerwca – w wyniku negocjacji pomiędzy władzami PRL i Stolicą Apostolską, papież Paweł VI wydał bullę Episcoporum Poloniae coetus, która normalizowała stosunki prawne między PRL a Watykanem oraz ustalała nowy kościelny podział administracyjny na Ziemiach Odzyskanych.
- 5-8 lipca – z oficjalną wizytą przybył do Warszawy sekretarz generalny ONZ Kurt Waldheim.
- 19 lipca:
- 20 lipca – apel intelektualistów polskich w sprawie zaprzestania wojny w Wietnamie.
- 1 sierpnia – zakup licencji francuskiego autobusu „Berliet PR100”.
- 21 sierpnia – produkcję samochodu Syrena przeniesiono z Warszawy do Fabryki Samochodów Małolitrażowych (FSM) w Bielsku-Białej.
- 29 sierpnia – premiera filmu Dziewczyny do wzięcia.
- 3 września – założono Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury w Dęblinie.
- 8 września – Sąd Wojewódzki w Opolu ogłosił wyroki w sprawie braci Kowalczyków, oskarżonych o wysadzenie auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.
- 14 września – nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a RFN. Ambasadorami zostali Wacław Piątkowski i Gerhard Ritzel.
- 15 września – premiera filmu Ocalenie.
- 16–17 września – po raz pierwszy w Warszawie zorganizowano święto „Trybuny Ludu”; wielki kiermasz przed Pałacem Kultury, festyny i okolicznościowe występy artystów scen polskich.
- 19–22 września – rozmowy gospodarcze między Polską a Francją, poprzedzające wizytę Edwarda Gierka w Paryżu.
- 25 września – pierwsza „Warszawska Jesień Poezji” z udziałem 50 amatorów.
- 27 września – tematem VI Plenum KC PZPR była reorganizacja władz terenowych.
- 6 października – premiera filmu Bolesław Śmiały.
- 8 października – wyrok skazujący w procesie braci Kowalczyków oskarżonych o to, że „w okresie od 1968 r. do 5 października 1971 r. w Opolu, działając w celu wrogim PRL, sporządzili ładunek i podłożyli go, by wysadzić w powietrze aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej”. W wyniku protestów i petycji do Sejmu, wyrok śmierci na jednego ze skazanych został zamieniony przez Radę Państwa na dożywotnie więzienie.
- 15 października – informacja o nowej strukturze organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
- 17 października – premiera filmu Poślizg.
- 19 października – Sejm przyjął uchwałę o perspektywicznym planie budownictwa mieszkaniowego.
- 22 października – w katedrze koszalińskiej odbył się ingres biskupa Ignacego Jeża.
- 25 października – przewodniczącym Komitetu ds. Radia i Telewizji został Maciej Szczepański. Jego poprzednik Włodzimierz Sokorski – minister kultury i sztuki w czasach stalinowskich – przeszedł na emeryturę.
- 31 października – decyzja polityczna w sprawie stabilizacji cen detalicznych na podstawowe artykuły żywnościowe.
- 1 listopada – w związku z planowanym podziałem kraju na 49 województw utworzono eksperymentalny, największy w Polsce (2909 km²) powiat bieszczadzki ze stolicą w Lesku.
- 16 listopada – tragiczny wypadek w kopalni „Lenin”: 7 górników zginęło.
- 17 listopada – Ministerstwo Łączności wydało rozporządzenie o wprowadzeniu od 1 stycznia 1973 roku systemu kodów pocztowych.
- 26 listopada – premiera pierwszego odcinka serialu Chłopi.
- 29 listopada – Sejm uchwalił reformę władz terenowych. Zlikwidowano 4 tys. gromad i osiedli wprowadzając na ich miejsce gminy, które istniały do 1954 r. Na czele każdej z 2 tys. gmin miał stanąć naczelnik, podlegający wyższym organom administracji państwowej.
- 2 grudnia – otwarto muzeum w dworku Wincentego Pola w Lublinie.
- 10 grudnia – premiera filmu Trzeba zabić tę miłość.
- 19 grudnia – premiera filmu Anatomia miłości.
- 16 grudnia – w Gdańsku Oliwie oddana do użytku została hala Olivia.
- W Lądku-Zdroju założone zostało arboretum.
- Zakończono budowę Jeziora Nyskiego.
Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Luksemburg objął prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 5 stycznia:
- 7 stycznia:
- 8 stycznia – Pakistan uwolnił bengalskiego przywódcę niepodległościowego Mujibura Rahmana.
- 9 stycznia – w porcie w Hongkongu spłonął brytyjski liniowiec pasażerski RMS „Queen Elizabeth”, od czasu sprzedaży w 1969 roku używany tam jako pływający uniwersytet.
- 11 stycznia – Pakistan Wschodni zmienił nazwę na Bangladesz.
- 12 stycznia – Sheikh Mujibur Rahman został premierem Bangladeszu.
- 13 stycznia:
- 14 stycznia – na duński tron wstąpiła Małgorzata II.
- 15 stycznia – we Włoszech rozwiązano rząd Emilio Colombo.
- 17 stycznia – przyjęta została flaga Bangladeszu.
- 21 stycznia – utworzono indyjskie stany Manipur i Tripura.
- 22 stycznia:
- 24 stycznia – w dżungli na Guam znaleziono japońskiego żołnierza Shoichi Yokoi, ukrywającego się od czasu zajęcia wyspy przez wojska amerykańskie w 1944 roku.
- 26 stycznia – 27 osób zginęło w wyniku dokonanego przez chorwackich nacjonalistów zamachu bombowego na jugosłowiański samolot McDonnell Douglas DC-9 nad Czechosłowacją. Katastrofę cudem przeżyła stewardesa Vesna Vulović, która spadła z wysokości ponad 10 km.
- 27 stycznia – w Paryżu ukazał się ostatni numer dziennika „Paris Jour”.
- 28 stycznia – został zaprezentowany Renault 5.
- 30 stycznia:
- 31 stycznia:
- 2 lutego – ambasada brytyjska w Dublinie została zniszczona przez rozwścieczony tłum po wydarzeniach krwawej niedzieli w Derry.
- 3 lutego – nagły atak zimy w Iranie spowodował w dniach 3-9 lutego śmierć około 4 tys. osób.
- 7 lutego – Jack Marshall został premierem Nowej Zelandii.
- 11 lutego:
- 14 lutego:
- 15 lutego – Mu’ammar al-Kaddafi zamyka cmentarz chrześcijański w Trypolisie, dwadzieścia tysięcy grobów zostaje przeniesionych do Bari we Włoszech.
- 17 lutego:
- 21 lutego:
- 22 lutego:
- 7 osób zginęło w bazie spadochroniarzy w Aldershot w zamachu bombowym dokonanym przez IRA.
- szejk Chalifa ibn Ahmad Al Sani, wiceemir i premier Kataru, odsunął swego kuzyna emira szejka Ahmada, przejmując pełnię władzy w kraju.
- 23 lutego – w Dahomeju (obecnie Benin) doszło do nieudanej próby wojskowego zamachu stanu i obalenia prezydenta Huberta Magi.
- 25 lutego – radziecka sonda Łuna 20 po pobraniu 55 gramów gruntu księżycowego powróciła na Ziemię.
- 26 lutego – w wyniku przerwania zapory na kopalnianym zbiorniku w hrabstwie Logan w amerykańskim stanie Wirginia Zachodnia zginęło 125 osób, 1121 zostało rannych, a ponad 4000 straciło dach nad głową.
- 28 lutego – zakończyła się tygodniowa wizyta Richarda Nixona w Chinach.
- 1 marca – Juan María Bordaberry został prezydentem Urugwaju.
- 2 marca:
- 3 marca – 16 osób zginęło w katastrofie samolotu Fairchild-Hiller w Albany w stanie Nowy Jork.
- 10 marca – marszałek Lon Nol rozwiązał parlament i przejął pełnię władzy w Kambodży.
- 12 marca – ostatnie wojska indyjskie opuściły Bangladesz.
- 14 marca – 112 osób zginęło w górach w okolicy miasta Kalba w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w katastrofie należącego do duńskich linii Sterling Airways samolotu Sud Aviation Caravelle.
- 15 marca:
- 19 marca:
- Indie i Bangladesz zawarły 25-letni traktat przyjaźni, współpracy i pokoju.
- samolot DC-9 linii EgyptAir rozbił się w górach podczas pochodzenia do lądowania w Adenie (Jemen); zginęło wszystkich 30 osób na pokładzie.
- 20 marca:
- 24 marca – brytyjski rząd wprowadził bezpośrednie rządy w Irlandii Północnej, zawieszając lokalny parlament.
- 25 marca – w Edynburgu odbył się 17. Konkurs Piosenki Eurowizji.
- 27 marca:
- 1 kwietnia – w Nigerii zniesiono ruch lewostronny.
- 10 kwietnia:
- 16 kwietnia – rozpoczęła się załogowa misja księżycowa Apollo 16.
- 18 kwietnia – w Japonii założono Roland Corporation.
- 21 kwietnia – lądownik statku Apollo 16 z astronautami Johnem Youngiem i Charlesem Duke’iem wylądował na Księżycu.
- 24 kwietnia – w uroczystościach z okazji 40 rocznicy powstania Koreańskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej udział wzięła polska delegacja rządowa z wiceministrem obrony narodowej gen. dyw. Tadeuszem Tuczapskim.
- 26 kwietnia – Louis Lansana Beavogui został premierem Gwinei.
- 27 kwietnia – zakończyła się załogowa misja księżycowa Apollo 16.
- 1 maja – w Liberii zniesiono południkową strefę czasową UTC-00:44.
- 2 maja – 91 górników zginęło w wyniku pożaru w kopalni węgla kamiennego położonej między miastami Kellogg i Wallace w amerykańskim stanie Idaho.
- 5 maja – 115 osób zginęło w katastrofie samolotu DC-8, lecącego z Palermo do Rzymu.
- 8 maja:
- 14 maja – przed Teatrem Miejskim w Kownie 19-letni Romas Kalanta dokonał samospalenia w proteście przeciwko radzieckiej okupacji Litwy.
- 15 maja – USA zwróciły Japonii wyspy Riukiu.
- 17 maja – trzy tygodnie po złożeniu dymisji przez kanclerza Willy’ego Brandta Bundestag ratyfikował wynegocjowany przezeń układ PRL-RFN i analogiczny traktat zawarty z ZSRR.
- 21 maja – Pietà watykańska autorstwa Michała Anioła została uszkodzona młotkiem przez szaleńca. Przy rekonstrukcji rzeźby wzorowano się na kopii z poznańskiego kościoła Matki Boskiej Bolesnej.
- 22 maja:
- 24 maja – Frakcja Czerwonej Armii dokonała w Heidelbergu zamachu na kwaterę główną armii amerykańskiej w Europie. Zginęło 3 żołnierzy, 5 zostało rannych.
- 26 maja:
- 30 maja – terroryści z Japońskiej Armii Czerwonej dokonali masakry na lotnisku pod Tel Awiwem; zginęło 26 osób, 78 zostało rannych.
- 1 czerwca:
- 3 czerwca – w Bonn dokonano wymiany dokumentów ratyfikacyjnych układu pomiędzy PRL a RFN.
- 6 czerwca – ukazał się album Davida Bowiego The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars, który uważany jest za początek epoki glam rocka.
- 8 czerwca – wojna wietnamska: fotoreporter Associated Press Nick Ut wykonał słynne zdjęcie poparzonej napalmem 9-letniej Wietnamki Phan Thị Kim Phúc.
- 9 czerwca – ponad 250 osób zginęło w wyniku powodzi w Rapid City w Dakocie Południowej.
- 14 czerwca:
- 15 czerwca – została aresztowana Ulrike Meinhof, przywódczyni niemieckiej terrorystycznej organizacji Frakcja Czerwonej Armii.
- 17 czerwca – afera Watergate: w Waszyngtonie aresztowano pięć osób podejrzanych o dokonanie włamania do siedziby Komitetu Wyborczego Partii Demokratycznej.
- 18 czerwca – katastrofy samolotów pasażerskich w Wielkiej Brytanii (118 zabitych) i w ZSRR (122 zabitych).
- 20 czerwca – założono klub piłkarski FC Amsterdam.
- 27 czerwca – zostało założone produkujące gry elektroniczne amerykańskie przedsiębiorstwo Atari.
- 28 czerwca – papież Paweł VI wydał bullę Episcoporum Poloniae coetus, która normalizowała stosunki prawne między PRL a Watykanem oraz ustalała nowy kościelny podział administracyjny na Ziemiach Odzyskanych.
- 30 czerwca – po raz pierwszy doba została przedłużona o sekundę przestępną. W wyniku dodania sekundy przestępnej doba po raz pierwszy trwała 86.401 sekund.
- 1 lipca:
- 2 lipca – Indie i Pakistan podpisały porozumienie w mieście Simla wytyczające nową linię demarkacyjną w Kaszmirze.
- 6 lipca – Pierre Messmer został premierem Francji.
- 11 lipca – w Reykjavíku rozpoczął się mecz o szachowe mistrzostwo świata między obrońcą tytułu Borisem Spasskim z ZSRR a Amerykaninem Bobbym Fischerem.
- 14 lipca:
- założono norweski koncern naftowy Statoil.
- ZSRR przeprowadził podziemną próbę atomową.
- 21 lipca – w wyniku wybuchu 22 bomb podłożonych w Belfaście przez IRA zginęło 9 osób, ponad 130 odniosło rany.
- 22 lipca – radziecka sonda Wenera 8 wylądowała na Wenus.
- 23 lipca – wystrzelono satelitę Landsat 1.
- 31 lipca – 9 osób zginęło, 30 zostało rannych w eksplozji trzech samochodów-pułapek w Claudy (Irlandia Północna).
- 12 sierpnia – ostatni amerykański oddział wojskowy opuszcza Wietnam. Skończyło się militarne zaangażowanie USA w wojnę wietnamską.
- 14 sierpnia – w katastrofie Iła-62 pod Berlinem Wschodnim zginęło 156 osób.
- 16 sierpnia:
- marokańskie myśliwce nieskutecznie usiłowały zestrzelić samolot wracającego z Francji króla Hasana II. Następnego dnia minister obrony gen. Mohammed Oufkir, stojący na czele spisku mającego wprowadzić w kraju rządy republikańskie, popełnił samobójstwo.
- została przyjęta flaga Luksemburga.
- 22 sierpnia – z powodu prowadzenia rasistowskiej polityki Rodezja (ob. Zimbabwe) została wykluczona przez MKOl z udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Monachium.
- 25 sierpnia – w Grecji wykonano ostatni wyrok śmierci za morderstwo.
- 26 sierpnia:
- 27 sierpnia – powstał HRT2 – drugi telewizyjny program w Chorwacji.
- 31 sierpnia – w katastrofie Iła-18 pod Magnitogorskiem zginęło 101 osób.
- 1 września – w Reykjavíku zakończył się szachowy „mecz stulecia” o mistrzostwo świata, w którym Amerykanin Bobby Fischer pokonał Borysa Spasskiego z ZSRR.
- 5 września – palestyńska organizacja uznawana za terrorystyczną o nazwie „Czarny Wrzesień” wzięła 11 sportowców izraelskich jako zakładników podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium – od tego właśnie wydarzenia zaobserwować można tworzenie przez takie państwa jak Izrael, Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone, specjalnych jednostek do zwalczania terroryzmu.
- 9 września:
- 10 września – reprezentacja Polski w piłce nożnej pod wodzą Kazimierza Górskiego zdobyła złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Monachium.
- 11 września – zakończyły się XX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Monachium.
- 17 września – w USA wyemitowano pierwszy odcinek serialu M*A*S*H.
- 19 września – izraelski dyplomata Ami Sachori zginął w ambasadzie w Londynie w wyniku wybuchu bomby umieszczonej w liście.
- 20 września – Bundestag został rozwiązany po porażce kanclerza Willy’ego Brandta w głosowaniu nad wotum zaufania.
- 21 września – prezydent Filipin Ferdinand Marcos wprowadził w kraju stan wojenny, który obowiązywał przez 9 lat.
- 25 września – Norwegowie w referendum wypowiedzieli się przeciwko przystąpieniu do Wspólnoty Europejskiej.
- 29 września – Japonia nawiązała stosunki dyplomatyczne z Chińską Republiką Ludową.
- 30 września – w Szwecji otwarto Most Olandzki.
- 2 października:
- 3 października – wszedł w życie amerykańsko-radziecki traktat ABM, o ograniczeniu systemów antybalistycznych.
- 5 października – Francja: Jean-Marie Le Pen założył Front Narodowy.
- 6 października – w pożarze pociągu w meksykańskim Saltillo zginęło 208 osób.
- 10 października – Papua-Nowa Gwinea została członkiem ONZ.
- 11 października:
- 13 października:
- 16 października – w Japonii utworzono Park Narodowy Ogasawara.
- 17 października – Lars Korvald został premierem Norwegii.
- 24 października – na podstawie odpowiedniej rezolucji Narodów Zjednoczonych dzień 24 października po raz pierwszy obchodzony był jako Światowy Dzień Informacji.
- 26 października – major Mathieu Kérékou przeprowadził zamach stanu w Beninie, w wyniku którego został prezydentem.
- 28 października – odbył się pierwszy lot Airbusa A300.
- 7 listopada – Richard Nixon wygrał wybory prezydenckie w USA.
- 10 listopada – w Japonii utworzono Park Narodowy Ashizuri-Uwakai.
- 14 listopada – najstarszy indeks nowojorskiej giełdy, Dow Jones Industrial Average, po raz pierwszy przekroczył poziom 1000 punktów.
- 19 listopada – w RFN koalicja SPD-FDP wygrała wybory do Bundestagu.
- 22 listopada:
- prezydent Richard Nixon ogłosił zniesienie 22-letniego zakazu podróży do Chin.
- wojna wietnamska: północnowietnamska armia zestrzeliła pierwszy amerykański bombowiec B-52.
- 23 listopada:
- 26 listopada – premiera samochodu sportowego Fiat X1/9.
- 28 listopada – w katastrofie japońskiego samolotu Douglas DC-8 pod Moskwą zginęły 62 osoby.
- 29 listopada – powstała konsola do gier elektronicznych Pong.
- 30 listopada – Paweł VI opublikował konstytucję apostolską Sacram Unctionem Infirmorum o namaszczeniu chorych.
- 1 grudnia – Australijka Belinda Green zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1972.
- 3 grudnia – 155 osób zginęło na Wyspach Kanaryjskich w katastrofie samolotu Convair hiszpańskich linii Spantax.
- 4 grudnia – w wyniku zamachu stanu władzę w Hondurasie przejął generał Oswaldo López Arellano.
- 5 grudnia – Gough Whitlam został premierem Australii.
- 7 grudnia:
- 8 grudnia – Norman Kirk został premierem Nowej Zelandii.
- 11 grudnia – NASA: misja Apollo 17 wylądowała na Księżycu.
- 13 grudnia – premiery filmów: Tragedia „Posejdona” i Ucieczka gangstera.
- 14 grudnia – w trakcie misji Apollo 17 Harrison Schmitt i Eugene Cernan jako ostatni do tej pory ludzie stąpali po powierzchni Księżyca.
- 19 grudnia – zakończyła się szósta i ostatnia załogowa misja księżycowa Apollo 17.
- 20 grudnia – polski drobnicowiec MS „Józef Conrad” został uszkodzony w czasie amerykańskiego bombardowania portu Hajfong w Wietnamie Północnym; zginęło 4 marynarzy, a 3 zostało rannych.
- 21 grudnia:
- 23 grudnia:
- 27 grudnia – weszła w życie nowa konstytucja Korei Północnej.
- 28 grudnia:
- 29 grudnia:
Wydarzenia sportowe
- 3 lutego – w japońskim Sapporo rozpoczęły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
- 11 lutego – Wojciech Fortuna zdobył pierwszy złoty medal dla Polski na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Sapporo (Japonia).
- 13 lutego – w japońskim Sapporo zakończyły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie.
- 26 marca – Szwajcar Walter Steiner został pierwszym mistrzem świata w lotach narciarskich na Velikance w Planicy (SFRJ).
- 15 czerwca – w Poczdamie, Niemka Annelie Ehrhardt ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m ppł. (12,5 s.)
- 18 czerwca – reprezentacja RFN pokonała ZSRR 3:0 w rozegranym na Stadionie Heysel w Brukseli finale IV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej.
- 28 czerwca – Tadeusz Kulczycki ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,8 s.
- 4 lipca – w Oslo, Tadeusz Kupczyk ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 1.46,3 s.
- 9–22 lipca – w mistrzostwach świata w szybownictwie w klasie standard złoty medal zdobył Jan Wróblewski.
- 9 sierpnia w Warszawie:
- 10 sierpnia – Bronisław Malinowski ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m przeszk. wynikiem 8.22,2 s.
- 17 sierpnia – Leszek Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,4 s.
- 28 sierpnia – amerykański pływak Mark Spitz wywalczył pierwszy z serii siedmiu złotych medali olimpijskich zdobytych przezeń w Monachium.
- 31 sierpnia – Zenon Nowosz ustanowił rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 10,36 s.
- 1 września – na igrzyskach w Monachium Józef Zapędzki obronił tytuł mistrza olimpijskiego w konkurencji pistoletu szybkostrzelnego.
- 2 września – John Akii-Bua ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 47,82 s.
- 7 września:
- 9 września – na igrzyskach w Monachium Władysław Komar zdobył złoty medal w pchnięciu kulą.
- 10 września – polscy piłkarze dowodzeni przez Kazimierza Górskiego zdobyli złoty medal na XX Igrzyskach Olimpijskich w Monachium.
- 14 września – Anders Gärderud ustanowił rekord świata w biegu na 3000 m przeszk. (8.20,8 s.)
- 20 września – Emiel Puttemans ustanowił rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 13.13,0 s.
- 8 października – Krystyna Hryniewicka-Kacperczyk ustanowiła rekord Polski w biegu na 400 m ppł. (1.01,3 s.)
- na Zalewie Zegrzyńskim rozegrano pierwsze w Europie Mistrzostwa Świata w klasie DN.
Urodzili się
- 1 stycznia – Özlem Özçelik, turecka siatkarka
- 2 stycznia
- 3 stycznia – Alisha Klass, amerykańska aktorka pornograficzna
- 5 stycznia:
- 6 stycznia – Andrzej Adamek, polski koszykarz, trener
- 8 stycznia:
- 9 stycznia – Grażyna Syrek, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
- 11 stycznia
- 12 stycznia – Mariola Siwczyk, polska piłkarka ręczna (zm. 2008)
- 13 stycznia – Miroslav Žamboch, czeski pisarz fantasy i science fiction
- 15 stycznia – Shelia Burrell, amerykańska lekkoatletka, wieloboistka
- 16 stycznia
- 17 stycznia:
- Vittoria Belvedere, włoska aktorka
- Benno Fürmann, niemiecki aktor
- Inessa Korkmaz, rosyjska siatkarka
- Rafał Trzaskowski, polski politolog, polityk, eurodeputowany, samorządowiec, minister administracji i cyfryzacji, poseł na Sejm RP, prezydent Warszawy
- Zamirbek Żumagułow, kirgiski piłkarz
- 18 stycznia - Alisa Gallamowa, rosyjska szachistka pochodzenia tatarskiego
- 19 stycznia:
- 20 stycznia – Ludmiła Gałkina, rosyjska lekkoatletka, skoczkini w dal
- 21 stycznia:
- 22 stycznia – Bruno Valentin, francuski duchowny katolicki, biskup pomocniczy Wersalu
- 23 stycznia - Gonzalo Capellán, hiszpański polityk, prezydent La Rioja
- 24 stycznia:
- 25 stycznia:
- 26 stycznia – Agnieszka Pasternak, polska polityk, posłanka na Sejm i do Parlamentu Europejskiego
- 27 stycznia:
- 28 stycznia
- 29 stycznia - Anna Mikołajczyk-Niewiedział, polska śpiewaczka operowa (sopran)
- 30 stycznia
- 31 stycznia – Garret Graves, amerykański polityk, kongresmen ze stanu Luizjana
- 2 lutego – Dana International, izraelska piosenkarka pop, zwyciężczyni 43. Konkursu Piosenki Eurowizji
- 5 lutego – Nicole Humbert, niemiecka lekkoatletka, tyczkarka
- 6 lutego – Shawn Respert, amerykański koszykarz, trener
- 7 lutego - Aldona Dąbrowska, polska piosenkarka, autorka tekstów, producentka muzyczna
- 8 lutego:
- 9 lutego – Piotr Łukasiewicz, polski żołnierz, politolog, dyplomata
- 11 lutego – Craig Jones, amerykański muzyk, klawiszowiec i gitarzysta zespołu Slipknot
- 12 lutego – Wojciech Modest Amaro, polski kucharz, restaurator
- 13 lutego:
- Virgilijus Alekna, litewski lekkoatleta, dyskobol
- Ewa Cięciel, polska siatkarka
- Michał Dąbrówka, polski perkusista, muzyk sesyjny, kompozytor, aranżer
- Todd Harrell, amerykański basista, kompozytor, członek zespołu 3 Doors Down
- Ana Paula Henkel, brazylijska siatkarka
- Božidar Jović, chorwacki piłkarz ręczny
- Manou Schauls, luksemburski piłkarz
- Cezary Studniak, polski aktor, wokalista, reżyser, scenarzysta
- 15 lutego – Iwa Prandżewa, bułgarska lekkoatletka, trójskoczkini
- 17 lutego:
- Billie Joe Armstrong, amerykański muzyk, wokalista i gitarzysta zespołu Green Day
- Kęstutis Kėvalas, litewski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita kowieński
- Cezary Kucharski, polski piłkarz, menedżer, polityk, poseł na Sejm RP
- Lars-Göran Petrov, szwedzki wokalista metalowy i autor tekstów pochodzenia północnomacedońskiego (zm. 2021)
- Taylor Hawkins, amerykański muzyk, perkusista zespołu Foo Fighters (zm. 2022)
- 18 lutego:
- 19 lutego – Mikołaj Klimek, polski aktor, lektor i fotograf (zm. 2020)
- 20 lutego – Magdalena Cielecka, polska aktorka
- 22 lutego – Ben Sasse, amerykański polityk, senator, ze stanu Nebraska
- 23 lutego – Jamie Watson, amerykański koszykarz
- 24 lutego – Jan Wieczorkowski, polski aktor
- 28 lutego – Ion Chicu, mołdawski ekonomista, polityk, premier Mołdawii
- 29 lutego – Pedro Sánchez, premier Hiszpanii
- 3 marca – Salvo Pogliese, włoski polityk, burmistrz Katanii
- 4 marca – Katarzyna Juszczak, polska judoczka
- 6 marca:
- 7 marca – Renata Gabryjelska, polska modelka, aktorka
- 8 marca:
- 10 marca – Paraskiewi Tsiamita, grecka lekkoatletka, trójskoczkini
- 11 marca:
- 12 marca:
- 14 marca – Iwona Błaszkowska, polska piłkarka ręczna
- 15 marca – Dilmo Franco de Campos – brazylijski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy Anápolis (zm. 2024)
- 17 marca – Andrzej Sadoś, polski dyplomata i urzędnik państwowy
- 20 marca:
- Segundo Cernadas, argentyński aktor
- Emily Giffin, amerykańska pisarka
- Chilly Gonzales, kanadyjski raper, pianista, kompozytor, producent muzyczny pochodzenia żydowskiego
- Daniela Hunger, niemiecka pływaczka
- Alex Kapranos, brytyjski gitarzysta, wokalista, lider zespołu Franz Ferdinand
- Pedro Lamy, portugalski kierowca wyścigowy
- Andrzej Lichota, polski malarz, rysownik, twórca filmów animowanych
- Greg Searle, brytyjski wioślarz
- Jarosław Stolarczyk, polski polityk, poseł na Sejm RP
- 21 marca:
- Piotr Adamczyk, polski aktor
- Cho Min-sun, południowokoreańska judoczka
- Balázs Kiss, węgierski lekkoatleta, młociarz
- Large Professor, amerykański raper, producent filmowy
- Louise Leakey, kenijska paleontolog
- Aleksandr Litwinczew, rosyjski wioślarz
- Marek Mikołajewski, polski sędzia piłkarski
- Boris Mironow, rosyjski hokeista, trener
- Derartu Tulu, etiopska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
- 22 marca:
- 23 marca:
- 25 marca:
- 26 marca:
- 27 marca:
- 28 marca:
- 31 marca:
- 1 kwietnia – Florin Cîțu, rumuński ekonomista, polityk, premier Rumunii
- 2 kwietnia
- 3 kwietnia:
- 4 kwietnia – Marta Kosmowska, polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
- 5 kwietnia:
- 6 kwietnia – Inoke Maraiwai, fidżyjski rugbysta (zm. 2011)
- 7 kwietnia – Shana Williams, amerykańska lekkoatletka, skoczkini w dal
- 8 kwietnia – Piotr Świerczewski, polski piłkarz
- 9 kwietnia:
- 11 kwietnia – Jarosław Kukowski, polski malarz
- 12 kwietnia - Agnieszka Makówka, polska śpiewaczka operowa (mezzosopran)
- 14 kwietnia:
- 15 kwietnia
- 16 kwietnia:
- 17 kwietnia:
- Dorota Brodowska, polska lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal
- Ben Dodwell, australijski wioślarz
- Jennifer Garner, amerykańska aktorka, producentka filmowa
- Dylan Mika, nowozelandzki i samoański rugbysta (zm. 2018)
- Muttiah Muralitharan, lankijski krykiecista
- Yūichi Nishimura, japoński sędzia piłkarski
- Raisa O’Farrill, kubańska siatkarka
- Jarkko Wiss, fiński piłkarz, trener
- 18 kwietnia – Edyta Korotkin-Adamowska, polska łuczniczka
- 19 kwietnia – Rivaldo, brazylijski piłkarz
- 20 kwietnia:
- 21 kwietnia – Edoardo Leo, włoski aktor i reżyser
- 22 kwietnia – Anna Falchi, włoska modelka, aktorka pochodzenia fińskiego
- 23 kwietnia – Jerzy Małecki, polski bankowiec, samorządowiec, poseł na Sejm RP
- 26 kwietnia – Wojciech Ziółkowski, polski koszykarz, trener
- 27 kwietnia:
- 28 kwietnia:
- 29 kwietnia – Fredrik Kempe, szwedzki piosenkarz, kompozytor i autor tekstów
- 30 kwietnia – Maciej Awiżeń, polski samorządowiec, starosta kłodzki
- 2 maja:
- 3 maja:
- 4 maja – Mike Dirnt, amerykański muzyk, basista zespołu Green Day
- 6 maja – Artur Rojek, piosenkarz, były wokalista i gitarzysta zespołu Myslovitz
- 8 maja – Wojciech Błoński, polski koszykarz
- 9 maja:
- 10 maja:
- 11 maja:
- 12 maja – Yadhira Carrillo, meksykańska aktorka występująca w telenowelach
- 13 maja – Konrad Głębocki, polski ekonomista, polityk, poseł na Sejm RP
- 14 maja – Olga Nikołajewa, rosyjska siatkarka
- 15 maja – Agnieszka Warchulska, polska aktorka
- 16 maja:
- 17 maja:
- 20 maja:
- 21 maja – Notorious B.I.G., amerykański raper (zm. 1997)
- 22 maja:
- 23 maja – Rubens Barrichello, brazylijski kierowca Formuły 1
- 24 maja:
- 25 maja - Anna Podczaszy, polska poetka
- 26 maja – Beata Kaszuba, polska pływaczka
- 28 maja:
- 30 maja – Marzena Okła-Drewnowicz, polska polityk
- 2 czerwca:
- Stanisław Kluza, polski ekonomista, polityk, minister finansów
- Paweł Majka, polski pisarz specjalizujący się w fantastyce naukowej
- 3 czerwca – Łukasz Szumowski, polski lekarz, profesor, polityk, minister zdrowia
- 4 czerwca:
- 5 czerwca
- 6 czerwca – Noriaki Kasai, japoński skoczek narciarski
- 7 czerwca – Ben Ray Luján, amerykański polityk, kongresmen ze stanu Nowy Meksyk
- 8 czerwca – Roosevelt Skerrit, dominicki polityk, premier Dominiki
- 9 czerwca – Wes Scantlin, amerykański muzyk, Wokalista i gitarzysta zespołu Puddle Of Mudd
- 10 czerwca – Uvis Helmanis, łotewski koszykarz, trener
- 11 czerwca:
- 13 czerwca – Marek Minakowski, polski filozof, historyk, genealog
- 14 czerwca – Moustapha Sonko, francuski koszykarz
- 16 czerwca – Simon Coveney, irlandzki polityk, premier Irlandii
- 17 czerwca – Michał Żebrowski, polski aktor
- 18 czerwca – Sylwia Pusz, polska polityk, poseł na Sejm RP, europoseł
- 19 czerwca:
- 20 czerwca – Joe Spinks, amerykański koszykarz, trener
- 21 czerwca – Jeorjia Tsilingiri, grecka lekkoatletka, tyczkarka
- 22 czerwca – Iwona Okrzesik-Kotajny, polska łuczniczka
- 23 czerwca:
- 25 czerwca – Mike Kroeger, basista grupy Nickelback
- 26 czerwca:
- 27 czerwca – Chloë des Lysses, francuska aktorka pornograficzna, pisarka, dziennikarka
- 29 czerwca
- 1 lipca - Anna Zalewska-Ciurapińska, polska piosenkarka
- 3 lipca – Dorota Gorjainow, polska aktorka
- 4 lipca – Jolanta Sip, polska wokalistka i taekwondzistka
- 6 lipca – Ryszard Petru, polski ekonomista, polityk, poseł na Sejm RP
- 7 lipca:
- 8 lipca – Paweł Pudłowski, polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
- 11 lipca – Stanisław Bułajewski, polski prawnik, samorządowiec, burmistrz Mrągowa
- 12 lipca – Tibor Benedek, węgierski piłkarz wodny (zm. 2020)
- 13 lipca – Gabriela Firea, rumuńska dziennikarka, polityk, burmistrz Bukaresztu
- 14 lipca:
- 15 lipca:
- 16 lipca:
- 17 lipca – Tomasz Budasz, polski ekonomista i samorządowiec, prezydent Gniezna
- 18 lipca – Slim Khezri, niemiecki aktor filmowy
- 20 lipca – Alvydas Pazdrazdis, litewski koszykarz
- 22 lipca:
- 24 lipca – Dariusz Wójtowicz, polski samorządowiec, prezydent Mysłowic
- 27 lipca – Dorota Świeniewicz, polska siatkarka
- 28 lipca
- 29 lipca:
- 31 lipca – Karolina Gajewska, polska polityk, posłanka na Sejm RP
- 1 sierpnia – Van Taylor, amerykański polityk, kongresmen
- 2 sierpnia:
- 3 sierpnia – Andrzej Szweda-Lewandowski, polski biolog, urzędnik państwowy, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska
- 6 sierpnia – Geri Halliwell, angielska wokalistka
- 8 sierpnia – Lüpüs Thünder, amerykański gitarzysta zespołu „Bloodhound Gang”
- 9 sierpnia – Juanes, kolumbijski piosenkarz
- 11 sierpnia - Agnes Samaria, namibijska lekkoatletka, biegaczka
- 12 sierpnia:
- 14 sierpnia:
- 15 sierpnia
- 17 sierpnia – Jacek Bogusławski, polski ekonomista, polityk, członek zarządu Województwa Wielkopolskiego
- 20 sierpnia:
- 21 sierpnia – Sonya Agbéssi, benińska lekkoatletka, skoczkini w dal
- 22 sierpnia:
- 23 sierpnia - Anna Orlova, łotewska saneczkarka
- 24 sierpnia – Todd Young, amerykański polityk, senator ze stanu Indiana
- 25 sierpnia:
- 26 sierpnia – Sherell Ford, amerykański koszykarz, trener
- 27 sierpnia:
- 29 sierpnia - Amanda Marshall, kanadyjska piosenkarka
- 30 sierpnia:
- 1 września – Kristal Summers, amerykańska aktorka pornograficzna
- 3 września – Maja Ostaszewska, polska aktorka
- 5 września – Jacek Borusiński, polski komik, członek kabaretu Mumio
- 8 września:
- 9 września:
- 10 września:
- 11 września – Dorota Kwaśny, polska biegaczka narciarska
- 13 września – Joanna Karpińska, polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
- 15 września - Kai Wegner, niemiecki polityk, burmistrz Berlina
- 16 września – Sprent Dabwido, polityk oraz były prezydent Nauru (zm. 2019)
- 18 września – Julia Cencig, austriacka aktorka
- 19 września:
- 20 września – Victor Ponta, rumuński polityk, premier Rumunii
- 21 września:
- 23 września – Umaro Sissoco Embaló, polityk z Gwinei Bissau, premier i prezydent
- 26 września:
- 27 września:
- 28 września:
- 29 września – Elżbieta Bartnicka, polska piłkarka ręczna
- 30 września – Ireneusz Raś, polski polityk
- 1 października:
- 4 października – Małgorzata Bednarska-Bzdęga, polska szachistka
- 5 października:
- 6 października
- 7 października
- 8 października – Eliza Sokołowska, polska koszykarka
- 9 października – Elżbieta Cherezińska, polska pisarka, teatrolog
- 10 października:
- 11 października – Tamara Gee, polsko-amerykańska piosenkarka pop
- 12 października – Cezary Olejniczak, polski rolnik, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- 13 października – Anna Armatys, polska wiolonczelistka
- 15 października
- 16 października – Tomasz Hajto, polski piłkarz
- 17 października – Eminem, amerykański wykonawca rapowy
- 18 października:
- Helge Braun, niemiecki lekarz, polityk
- Krzysztof Jaskułowski, polski historyk, socjolog
- Katarzyna Klata, polska łuczniczka
- Wojciech Kuczok, polski prozaik, poeta, scenarzysta i krytyk filmowy, speleolog
- Karl Nehammer, austriacki polityk
- Alex Tagliani, kanadyjski kierowca wyścigowy pochodzenia włoskiego
- Andrzej Zalewski, polski informatyk
- 19 października – Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, polska polityk, samorządowiec, posłanka na Sejm RP
- 20 października – Brian Schatz, amerykański polityk, senator z Hawajów
- 21 października – Saffron Burrows, brytyjska aktorka
- 24 października – Ruxandra Dragomir, rumuńska tenisistka
- 25 października:
- 29 października – Wojciech Kolarski, polski urzędnik państwowy i samorządowy, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP
- 31 października:
- 1 listopada:
- 2 listopada – Jan Grabiec, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- 4 listopada – Luís Figo, portugalski piłkarz
- 6 listopada:
- 7 listopada - Anna Tryc-Bromley, polska malarka i menedżerka kultury
- 8 listopada:
- Stanisław Bukowiec, polski dziennikarz, wydawca, działacz społeczny, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- Gretchen Mol, amerykańska aktorka
- Jerzy Paul, polski samorządowiec, polityk, burmistrz miasta i gminy Nowa Sarzyna, poseł na Sejm RP
- 9 listopada:
- 10 listopada:
- 11 listopada:
- 14 listopada
- 16 listopada – Melissa Mueller, amerykańska lekkoatletka, tyczkarka
- 21 listopada – Ricardo Rio, portugalski polityk i samorządowiec, burmistrz Bragi
- 22 listopada – Norbert Obrycki, polski polityk i samorządowiec, marszałek województwa zachodniopomorskiego, senator VIII kadencji, poseł na Sejm VIII kadencji
- 26 listopada – Siergiej Aksionow, rosyjski polityk, premier Krymu
- 27 listopada – Aleksandra Pawelska, polska piłkarka ręczna
- 28 listopada:
- 29 listopada – Andreas Goldberger, austriacki skoczek narciarski
- 1 grudnia – Norbert Wójtowicz, polski historyk, teolog, publicysta
- 2 grudnia – Trond Fausa Aurvåg, norweski aktor
- 4 grudnia:
- 5 grudnia – Agnieszka Greinert, polska aktorka
- 6 grudnia – Alberto Cirio, włoski polityk, prezydent Piemontu
- 7 grudnia:
- 9 grudnia – Tré Cool, amerykański muzyk, perkusista zespołu Green Day
- 10 grudnia – Brian Molko, amerykańsko-brytyjski muzyk, wokalista i gitarzysta Placebo
- 12 grudnia:
- Denise Bronzetti, sanmaryńska polityk
- Melissa Francis, amerykańska dziennikarka, była aktorka dziecięca
- Swiatłana Hałkina, białoruska siatkarka
- Wilson Kipketer, duński lekkoatleta, średniodystansowiec pochodzenia kenijskiego
- Dušan Kubica, słowacki siatkarz
- Milen Radukanow, bułgarski piłkarz, trener
- Yann Sundberg, francuski aktor, scenarzysta, wokalista, członek zespołu Decibel Circus
- Tetsu Takano, japoński wokalista, autor tekstów, członek zespołów: Malice Mizer, Zigzo i Nil
- Brandon Teena, amerykański transseksualista, ofiara morderstwa (zm. 1993)
- Hank Williams III, amerykański muzyk, wokalista, członek zespołów: Assjack, Arson Anthem i Superjoint Ritual
- Krzysztof Zaremba, polski polityk, poseł na Sejm i senator RP
- 15 grudnia – Alexandra Tydings, amerykańska modelka, reżyserka
- 16 grudnia – Maciej Ostrowski, polski polityk samorządowy
- 18 grudnia:
- 19 grudnia – Alyssa Milano, amerykańska aktorka
- 22 grudnia – Vanessa Paradis, francuska aktorka i kompozytorka
- 23 grudnia:
- 25 grudnia:
- 28 grudnia:
- 29 grudnia:
- 31 grudnia:
Zmarli
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Dane statystyczne
- źródło danych: Bank Światowy:
- Ludność świata: 3,844,812,775
- Tempo wzrostu liczby ludności: 2,02% na rok
- Długość życia: 60,8 lat
- Wskaźnik płodności: 4,68 urodzeń na kobietę
- Współczynnik umieralności poniżej 5 roku życia: 134,57
- Zużycie energii na mieszkańca: 1371,34 kg
Zobacz też
|
|