Wirdum (Friesland)
Wirdum (Fries: Wurdum) is een dorp in de gemeente Leeuwarden, in de Nederlandse provincie Friesland. Wirdum ligt even ten zuiden van de stad Leeuwarden, tussen de dorpen Wytgaard en Warga aan de Wirdumervaart. Het dorp vormt samen met Swichum een tweelingdorp met een gezamenlijke dorpsbelangenvereniging. In 2023 telde het dorp 1.165 inwoners. De buurtschap Tjaard ligt in het postcodegebied van Wirdum. Het van oorsprong rooms-katholieke Wijtgaard behoorde tot 1957 tot het dorpsgebied van Wirdum. Aan de andere kant van de N31 lag tot het einde van 2014 de buurtschap Kip- en Kinderbuurt; de huizen ervan werden gesloopt voor de Haak om Leeuwarden. GeschiedenisWirdum is in de vroege Middeleeuwen ontstaan op een terp. Deze terp is in de 19e eeuw voor een deel afgegraven maar in vergelijking met andere terpdorpen is de terp minder afgegraven en nog steeds zichtbaar. Pas in de 19e eeuw groeide het dorp door verbeterde landverbindingen. De oudst bekende vermelding van het dorp is in 1335 als Weerdum. In 1399 komt de naam Wirdum voor en in 1412 Wirdoem. De plaatsnaam betekent meer dan waarschijnlijk 'op de wierde', waarmee de terp wordt bedoeld. Tot 1944 was Wirdum onderdeel van het zuidelijke trimdeel van de gemeente Leeuwarderadeel. Sint-MartinuskerkIn het dorp staat de monumentale protestantse Sint-Martinuskerk. Deze kerk is vermoedelijk rond 1200 gebouwd. Zij is gewijd aan de heilige Martinus van Tours. Vroeger bezat de kerk aan de westzijde nog een tweede toren. Deze toren is in 1688 afgebroken en verkocht aan de cementindustrie in Makkum. Sindsdien dragen de Wirdumers de bijnaam "Tuorkefretters" (Torentjevreters). MolenAan de noordoostkant van het dorp staat de Windmotor Wirdum, deze poldermolen stamt uit 1939. SportIn 1913 werd de multisportvereniging KDO opgericht, met onder andere gymnastiek en volleybal. In 1965 werd de voetbalvereniging WWS opgericht. Deze vereniging is gevestigd in Wirdum en bedient de dorpen Wijtgaard, Wirdum en Swichum. CultuurIn 1927 is de Brassband Wirdum opgericht. VoorzieningOndanks de nabijheid van de stad Leeuwarden is er in Wirdum een kleine middenstand met onder meer een supermarkt, een kapsalon, een kledingwinkel, twee autogarages en een hotel-restaurant. OnderwijsHet dorp heeft twee bij elkaar gelegen basisscholen, de openbare De Uniasskoalle en de christelijke De Arke. JabikspaadDe oostelijke route van het Jabikspaad, de Friese Camino de Santiago, gaat door Wirdum. Het Jabikspaad is 130 kilometer lang en loopt van Sint Jacobiparochie naar Hasselt. BevolkingsontwikkelingBekende (ex-)inwonersWigle van Aytta van Zwichem, uit het Fries gelatiniseerd tot Viglius ab Aytta Zuichemus (1507-1577), werd geboren in het Barrahuis, ten noordwesten van Wirdum. Het Barrahuis was een uithof van het klooster Barraconvent uit Bergum. Viglius was staatsman en onder andere andere lid van de Raad van State onder Karel V en Filips II. Geboren in Wirdum
Overleden in Wirdum
Zie ook
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
Zie de categorie Wirdum, Friesland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
|
Portal di Ensiklopedia Dunia