Namens de Afrikaanse bond CAF deden 51 van de 53 landen mee aan de kwalificatie om vijf beschikbare plaatsen in de eindronde van het wereldkampioenschap voetbal 2010. Sao Tomé en Principe en de Centraal-Afrikaanse Republiek trokken zich na de loting voor de eerste ronde terug. Van deze 53 landen was Zuid-Afrika, als organisator, automatisch gekwalificeerd.
Zuid-Afrika nam wel deel aan het kwalificatietoernooi, ondanks dat het was geplaatst als organisator voor de WK-eindronde, omdat het kwalificatietoernooi tegelijkertijd het kwalificatietoernooi was voor de Afrikaans kampioenschap voetbal 2010 dat in Angola wordt gehouden. Mocht Zuid-Afrika in de derde ronde groepswinnaar worden, dan zou het land dat als tweede zou eindigen in die groep, zich voor het WK plaatsen.
Opzet
De kwalificatie bestond uit meerdere delen. In oktober en november 2007 speelden de 10 zwakste landen (volgens de FIFA-wereldranglijst) onderling een beslissingswedstrijd (uit- en thuis). De vijf winnaars plaatsten zich voor de tweede ronde waarvoor de 43 sterkste landen zich direct plaatsten. Deze 48 teams werden in twaalf groepen van vier landen ingedeeld. De twaalf groepswinnaars en de acht beste nummers twee gingen door naar de derde ronde. In deze ronde werden de 20 landen verdeeld in vijf groepen van vier landen. De groepswinnaar plaatste zich voor het WK.
De loting voor de tweede ronde vond plaats op 25 november 2007 in Durban, Zuid-Afrika
Gekwalificeerde landen (WK)
Onderstaande landen kwalificeerden zich voor het wereldkampioenschap voetbal van 2010.
■Landen die zich kwalificeerden voor het WK en de Afrika cup
■Landen die zich kwalificeerden voor de Afrika Cup
■Landen die zich niet kwalificeerden voor de Afrika cup
■Landen die werden gediskwalificeerd of die zich terugtrokken
■■ Gastland WK 2010
■◆ Gastland Afrika Cup 2010
In eerste instantie zouden de 10 zwakste Afrikaanse landen, volgens de FIFA-wereldranglijst van juli 2007, deelnemen en zouden de vijf winnaars van de dubbele ontmoetingen naar de tweede ronde gaan. Na de loting trokken op 31 augustus Sao Tomé en Principe en de Centraal-Afrikaanse Republiek zich terug. Beide landen hadden eigenlijk tegen elkaar moeten spelen en dus was het nodig om de loting aan te passen omdat er anders in de tweede ronde een team te weinig zou spelen. Hierop besloot de FIFA in overleg met het CAF om de twee sterkste landen van de resterende acht, Swaziland en de Seychellen, automatisch te plaatsen in de tweede ronde. De oorspronkelijk geplande opponenten van deze twee landen spelen nu tegen elkaar in de eerste ronde.[1]
Sierra Leone won met 1–0 over twee wedstrijden en plaatst zich voor de tweede ronde.
Tweede ronde
Loting
Bij de loting op 25 november 2007 in Durban, Zuid-Afrika werden de 48 teams in 12 groepen van 4 landen geloot. Voorafgaand aan de loting zijn de landen naar sterkte ingedeeld in 4 potten van elk 12 teams. Die indeling was conform de FIFA-wereldranglijst van juli 2007. Uit elke pot werd elk land in een andere groep geloot. Landen die in dezelfde pot zijn ingedeeld konden dus niet tegen elkaar spelen.[3]
Meevoudig deelnemer aan het WK Kameroen had met nog twee wedstrijden te spelen maar één punt voorsprong op het Kaapverdisch voetbalelftal en kwam in de onderlinge wedstrijd op een 1-0 achterstand. In de tweede helft werkte Kameroen de achterstand weg, Kaap Verdië verloor ook de volgende wedstrijd en behoorde niet tot de sterkste nummer twee-landen om door te gaan naar de Play-Offs.[4]
Na vier wedstrijden stond Guinee samen met Kenia aan kop met zeven punten uit vier wedstrijden. Kenia verloor de eerste wedstrijd van het zwak geachte Namibië, maar won de volgende wedstirjd met 2-0 van Guinee. Zimbabwe was ook nog kansrijk met vijf punten, maar verspeelde zijn kansen in de vijfde speelronde door doelpuntloos gelijk te spelen tegen Guinee. Guinee won in een directe confrontatie met 3-2 van Kenia, Kenia plaatste zich ook voor de volgende ronde als één van de beste nummers twee.[5]
Angola was deelnemer aan het laatste WK en begon de cyclus met twee overwinningen, waaronder een 3-0 zege tegen de belangrijkste concurrent Benin. In de tweeluik tegen Oeganda verspeelde Angola dure punten (één punt uit twee wedstrijden), Benin won op de vijfde speeldag met 3-2 en was zeker van de eerste plaats in de groep. Angola eindigde op de tweede plaats in de groep, maar eindigde niet bij de beste nummers twee om door te gaan.[6]
Zuid-Afrika was al geplaatst voor het WK als organiserend land, maar omdat de WK-kwalificatie synchroon liep met kwalificatie voor de Afrika-Cup deed Zuid-Afrika toch mee.[8] Door recente, teleurstellende resultaten werd Zuid-Afrika niet een van de twaalf groepshoofden en speelde het tegen het sterke Nigeria, dat twee keer te sterk was.[9] Ernstiger was dat Zuid-Afrika maar één punt haalde tegen Sierra Leone.[10] De ploeg haalde nog wel de tweede plaats in de groep, maar eindigde op de laatste plaats voor het klassement om de tweede plaats. De Braziliaanse bondscoach Joel Santana werd ontslagen, zijn voorganger en landgenoot Carlos Alberto Parreira volgde hem op,[11] maar het was wel duidelijk dat de voormalige wereldkampioen een zware klus zou hebben Zuid Afrika goed te laten presenteren op het WK.
Ghana was het Afrikaanse land, dat het verst kwam op het laatste WK en in de achtste finales eervol werd uitgeschakeld door Brazilië.[12] Het begon de kwalificatie goed met een 3-0 overwinning op Libië. In de volgende rondes verloor Ghana de uitwedstrijd van Gabon en na een 1-0 nederlaag tegen Libië nam Libië (dat na de nederlaag tegen Ghana vier keer achter elkaar won) een voorsprong van drie punten op Ghana en Gabon. Een gelijkspel tegen Gabon zou genoeg zijn voor kwalificatie, maar dankzij een doelpunt van Bruno Zita Mbanangoye in de slotfase won Gabon met 1-0 en zowel Ghana (dat met 3-0 van Lesotho won) als Ghana achterhaalden het Lybische team op doelsaldo.[13]
Senegal, kwartfinalist bij het WK van 2002 en voor het WK 2006 uitgeschakeld in de kwalificatie door Togo behoorde nog steeds tot de sterkste Afrikaanse landen en was belust op revanche. Het begon de kwalificatie met een 1-0 zege op Algerije. De andere wedstrijd in deze speelronde tussen Liberia en Gambia eindigde in een gelijkspel, in de wedstrijd werden acht mensen vertrapt als gevolg van een overbevolkt stadion.[16] Senegal kon de uitwedstrijden tegen Liberia en Gambia niet winnen en na een 3-2 nederlaag tegen Algerije had Algerije voor de laatste speelronde één punt voorsprong op Gambia en Senegal.
Terwijl Algerije niet verder kwam dan een doelpuntloos gelijkspel tegen Liberia stond Senegal drie minuten voor tijd met 1-0 voor tegen kleine buur Gambia. In de 87e minuut scoorde Tijan Jaiteh de gelijkmaker, Algerije plaatste zich voor de volgende ronde, nummer drie Senegal was uitgeschakeld en Gambia eindigde op de negende plaats bij de ranglijst voor de nummers twee, de eerste acht gingen door en Gambia kwam net tekort. Na de uitschakeling van Senegal braken er rellen uit.[17] Bij Senegal nam zijn bekendste speler El Hadji Diouf afscheid van het nationale team.[18] De Gambiaanse coach Paul Put mocht blijven ondanks de uitschakeling, al was hij omstreden vanwege een gokschandaal.[19]
Ivoorkust was één van de beste Afrikaanse landen, het verspeelde alle punten in de uitwedstrijden (drie keer gelijkspel), maar won alle thuiswedstrijden. De strijd om de tweede plaats ging tussen de drie andere landen, voor de laatste speelronde had Madagaskar een voorsprong van één punt op Botswana en Mozambique, zij speelden nog tegen elkaar.
Terwijl Madagaskar kansloos verloor van Ivoorkust, won Mozambique met 0-1 van Botswana. Dat resultaat was precies genoeg om zich te plaatsen, aangezien het land als achtste in het nummer twee klassement eindigde, de beste acht landen plaatsten zich voor de tweede ronde.
In deze groep werd Ethiopië na vier speelronden gediskwalificeerd vanwege wanorde binnen de Ethiopische voetbalbond, die niet werd opgelost.[21] Het gevolg was dat Marokko en Rwanda alleen hoefden af te rekenen met het zwakke Mauritanië en zich zonder veel problemen plaatsten voor de volgende ronde.
Favoriet Tunesië had een valse start door thuis met 1-2 te verliezen van Burkina Faso, maar beide landen hadden weinig tegenstand en plaatsten zich eenvoudig.
Een groep zonder een duidelijke favoriet, alle landen hadden op de laatste speeldag nog kans op de volgende ronde. Na een 1-0 zege van Congo-Brazzaville op Mali op de voorlaatste speeldag hadden Mali en Congo-Brazzaville negen punten, drie meer dan Soedan en Tsjaad. Terwijl Mali in de laatste tien minuten afstand nam van Tsjaad moest Soedan met 2-0 winnen om Congo-Brazzaville van zich af te schudden. Die marge werd gehaald en Mali en Soedan waren zeker van de volgende ronde.
Eritrea trok zich terug, voordat er gespeeld werd, het land had al vanaf 2000 geen wedstrijd meer gespeeld en men was bang dat spelers uit het dictatoriale land zouden vluchten bij uitwedstrijden.[26] Deelnemer aan het laatste WK Togo begon het WK met een 1-0 overwinning op Zambia, naar na nederlagen tegen Zambia en Swaziland kwam kwalificatie op de tocht te staan. Zambia speelde gelijk in Swaziland en werd groepshoofd met het imposante doelsaldo van twee goals voor en één goal tegen in vier wedstrijden. Togo moest winnen van Swaziland en deed dat op een overtuigende manier met 6-0, Arsenal-speler Emmanuel Adebayor scoorde vier doelpunten.[27]
Egypte verdedigde met succes de Afrikaanse titel, in februari 2008 versloeg Egypte in Kameroen de finale met 1-0 en won voor de tweede achtereenvolgende keer de Afrikaanse titel.[31] In kwalificatie-toernooien was de ploeg minder succesvol, de afgelopen vier WK's was de ploeg absent. Kwalificatie leek weer een moeilijke zaak te worden na een 1-0 nederlaag tegen Malawi,[32] op de vierde speeldag won Egypte de thuiswedstrijd en stond de ploeg gelijk met Congo Kinshasa. Op de voorlaatste speeldag speelde de ploegen tegen elkaar in Kinshasa. Voor 80.000 toeschouwers won Egypte met 0-1 door een doelpunt van Mohamed Abo Treka en werd uiteindelijk groepswinnaar. Congo zou genoeg hebben aan een gelijkspel tegen Malawi om zich ook te plaatsen. Voor 50.000 toeschouwers viel de beslissing als vaker in deze kwalificatie-reeksen in de slotminuten: Chiukepo Msowoya scoorde in de 87e minuut en Malawi zorgde voor een verrassing door zich te plaatsen voor de volgende ronde.[33]
De acht beste nummers twee gingen ook over naar de derde ronde. Omdat niet alle groepen uit evenveel landen bestonden, werd uit de groepen met vier landen het resultaat tegen het als vierde geëindigd land niet meegenomen. Dit leidde tot de volgende ranglijst:
De 20 landen, bestaande uit de 12 groepswinnaars en de 8 beste nummers twee werden in 5 groepen van 4 geplaatst. De vijf groepswinnaars plaatsten zich voor de eindronde. De loting was op 22 oktober 2008 en werd gehouden in Zürich, Zwitserland.[34][35]
De 20 landen werden op basis van de FIFA-ranglijst in vier potten van vijf ingedeeld, met de sterkste landen in pot 1 en de zwakste in pot 4. De verdeling is gebaseerd op de FIFA-wereldranglijst van oktober 2008. Achter haakjes staat de positie van het land op die lijst. Uit elke pot werd elk land in een andere groep geloot. Landen die in dezelfde pot zijn ingedeeld konden dus niet tegen elkaar spelen.
Kameroen, afwezig op het laatste WK was de grote favoriet zich te plaatsen, maar had een valse start, in Togo verloor het met 1-0 door een doelpunt van Emmanuel Adebayor[36] en in de thuiswedstrijd tegen Marokko werd er niet gescoord. Verrassende leider werd Gabon, dat de cyclus begon met een 1-2 overwinning op Marokko mede dankzij een doelpunt van de debuterende Pierre-Emerick Aubameyang. De tweede wedstrijd tegen Togo eindigde in een 3-0 overwinning, later werd de wedstrijd omgezet in een reglementaire 3-0 zege, omdat Togo een speler opstelde die niet speelgerechtigd was.[37]
Kameroen moest het tweeluik tegen Gabon winnen om weer het initiatief in de groep te hebben. De uitwedstrijd werd met 0-2 gewonnen[38] en na een 2-1 zege in de thuiswedstrijd had Kameroen één punt voorsprong op Gabon.[39] De volgende wedstrijden tegen Togo en Marokko werden gewonnen en sinds 1982 plaatste Kameroen zich voor de zesde keer in acht pogingen. Belangrijkste speler was nog steeds Samuel Eto'o, de aanvaller die moest vertrekken bij FC Barcelona, maar wraak nam door met zijn nieuwe club Inter Milan FC Barcelona in de halve finale van de Champions League te verslaan en de Champions League te winnen.[40] Marokko was ook een vooraanstaand Afrikaans topland, was echter ver terug gevallen, haalde slechts drie punten en eindigde onderaan.
De strijd ging tussen twee traditionele toplanden in Afrika: Tunesië en Nigeria. Na vier speeldagen had Tunesië een voorsprong van twee punten, de twee onderlinge wedstrijden eindigden beiden in een gelijkspel, Nigeria begon de cyclus met een doelpuntloos gelijkspel tegen Mozambique, terwijl Tunesiě de overige wedstrijden won. Op de voorlaatste speeldag had Tunesië zich al bijna geplaatst, terwijl Tunesië met 1-0 won van Kenia, won Nigeria pas in blessure-tijd van Mozambique door een doelpunt van Victor Obinna, het verschil bleef twee punten.[42] Op de laatste speeldag bleef het lang spannend, Nigeria won met 2-3 van Kenia, terwijl Tunesië in de slotminuten verloor van Mozambique.[43] Nigeria plaatste zich alsnog voor het WK, Tunesië plaatste zich voor de eerste keer sinds 1994 niet voor een WK.
De winnaar van de laatste twee Afrika Cups Egypte had zich al niet meer gekwalificeerd voor het WK sinds het WK in 1990 en begon de kwalificatie beroerd met een gelijkspel thuis tegen Zambia en een 3-1 nederlaag tegen Algerije. Ondanks het feit dat Egypte en Algerije geen buurlanden zijn is er grote rivaliteit tussen beide landen, de kwalificatie-wedstrijden tussen beide landen in 1990 liepen uit de hand, waarbij de Algerijnse sterspeler Lakhdar Belloumi een Algerijnse arts verwondde, waardoor de arts aan één oog verblind was.[44] Bij de wedstrijd in Algiers leek de spanning afgenomen, na diplomatie van de Algerijnse president werd de Egyptische arts gecompenseerd[45] en werden de spelers van Egypte bij aankomst onthaald met bloemen.
Na deze wedstrijd wonnen beide landen alle wedstrijden en de rivaliteit tussen beide landen begon weer toe te nemen. De laatste wedstrijd van beide landen in Caïro werd cruciaal, Algerije zou genoeg hebben aan een 1-0 nederlaag, bij een 2-0 nederlaag zou een beslissingswedstrijd nodig zijn, men riep op kalm te blijven.[46] Wanneer het Algerijnse team arriveerde in Egypte werd de spelersbus bekogeld met stenen,[47], de Egyptische media verklaarden dat de Algerijen zelf de spelersbus bekogeld hadden om ervoor te zorgen dat de wedstrijd zou worden afgelast. De wedstrijd werd gespeeld in een intimiderende atmosfeer, in de slotfase kwam Egypte op een 2-0 voorsprong, het doelpunt van Emad Meteb neigde naar buitenspel.[48] In Frankrijk braken rellen uit,[49] zes Algerijnse supporters verloren in Caïro het leven[50] en de FIFA besloot dat de eerstvolgende wedstrijden van het Egyptische team niet in Caïro zouden worden gespeeld.[51]
Beide landen hadden evenveel punten, een gelijk aantal doelsaldo, evenveel doelpunten gemaakt en de onderlinge wedstrijden eindigde beiden in een overwinning met twee doelpunten verschil (de regel van het uit gescoorde doelpunt telde nog niet). Er moest een beslissingswedstrijd komen, de landen konden het niet eens worden waar gespeeld moest worden en na loting werd er gespeeld in Soedan.[52] Ondanks de zware beveiliging (14.000 agenten voor 18.000 toeschouwers) verliep de wedstrijd onrustig, de Egyptische bus werd op weg naar een training bekogeld door Algerijnse supporters.[53] De wedstrijd werd gewonnen door Algerije door een doelpunt van Anthar Yahia[54] en Algerije plaatste zich voor de eerste keer sinds 1986 voor het WK.[55] In de feestvreugde na de definitieve overwinning op de aartsrivaal vielen er doden in Algerije.[56] De diplomatieke betrekking tussen beide landen waren ernstig bekoeld, de ambassadeurs van beide landen werden op het matje gestuurd, de politiek bemoeide zich er ook mee, mede omdat beide landen er economisch slecht voor stonden en daardoor de aandacht naar voetbal kon verplaatsen.[57] Dictator Khadaffi van gezamenlijk buurland Libië bemiddelde in de rel tussen beide landen[58] en een voetbaloorlog zoals tussen El Salvador en Honduras in 1969 bleef uit. Egypte nam revanche door voor de derde achtereenvolgende keer Afrikaans kampioen te worden onder andere door een 4-0 overwinning op Algerije in de halve finale, incidenten bleven uit.[59]
Ghana plaatste zich vrij makkelijk voor het WK, het won de eerste vier van de zes wedstrijden en aangezien mogelijke concurrenten Mali en Benin onderling veel punten verspeelde, was de voorsprong in een vroege fase aanzienlijk.[61] Voor Ghana werd het het tweede WK, vier jaar daarvoor strandde de ploeg in de achtste finales.
De kwalificatie-reeks begon met een tragedie. Voor de wedstrijd tussen Ivoorkust en Malawi stortte een muur in, in de paniek werden 22 mensen vertrapt, oorzaak was dat er te veel kaartjes waren verkocht.[62] De wedstrijd ging gewoon door en Ivoorkust won met 5-0. Concurrent Burkina Faso won net als Ivoorkust de eerst twee wedstrijden en speelden nu twee keer achter elkaar in de cyclus. Na een 2-3 zege in Burkina Faso veegde Ivoorkust de vloer aan met hun enige concurrent: 5-0 met twee doelpunten van steraanvaller Didier Drogba.[63] Een gelijkspel tegen Malawi zorgde voor het definitieve puntje,[64] tekenend voor de overmacht van Ivoorkust dat alle drie concurrenten een negatief doelsaldo hadden
↑Om veiligheidsreden mocht er in Somalië niet worden gespeeld. Daarop besloot de FIFA dat van deze ontmoeting alleen de return in Djibouti werd gespeeld.[1]
↑Angola tegen Oeganda stond oorspronkelijk gepland voor 22 juni 2008, omdat de scheidsrechter niet op tijd kon zijn werd de wedstrijd uitgesteld.[7]
↑Lesotho speelt al zijn thuiswedstrijden in Zuid-Afrika.[14]
↑Gabon tegen Lesotho stond oorspronkelijk voor 31 mei gepland maar verkeersleider staakten in Gabon waardoor Lesotho niet op tijd aanwezig kon zijn.[15]
↑8 mensen werden voor de wedstrijd begon doodgedrukt buiten het stadion.[20]
↑Ethiopië werd in september 2008 uitgesloten na een conflict met de FIFA. De resultaten van de eerder gespeelde wedstrijden zijn komen te vervallen.[22]
↑De wedstrijd van Soedan tegen Tsjaad wat oorspronkelijk gepland voor 31 mei 2008. Deze werd verzet door een conflict tussen de beide landen.[24]
↑De wedstrijden tussen Soedan en Tsjaad werden vanwege een conflict tussen beide landen gespeeld op neutraal terrein.[25]
↑Trok zich in maart 2008 terug, nog voordat de eerste wedstrijd werd gespeeld. De FIFA besloot geen vervanger aan te wijzen.[28]
↑Deze wedstrijd stond oorspronkelijk voor 9 juni 2008 gepland. Op verzoek van Zambia werd deze wedstrijd uitgesteld. Dat was vanwege de rouw om het overlijden van de president Levy Mwanawasa.[30]
↑Togo mocht zijn thuiswedstrijden niet in eigen land afwerken vanwege het geweld rondom de kwalificatie voor het toernooi van 2008. De wedstrijden werden daarom in Ghana gespeeld.
↑Reglementaire uitslag: Gabon kreeg een 3–0 overwinning toegekend omdat Togo een niet-speelgerechtigde speler (Abdul Mamah) had opgesteld. De wedstrijd eindigde oorspronkelijk ook in een 3–0 overwinning voor Gabon.
↑De wedstrijd tussen Gabon en Kameroen stond oorspronkelijk gepland voor 20 juni 2009. De wedstrijd echter uitgesteld op verzoek van Gabon vanwege het overlijden van President Omar Bongo en de aansluitende rouwperiode.[41]
↑Algerije en Egypte eindigden in de poule precies gelijk, daarom was een play-off nodig om te bepalen wie eerste eindigt in de poule en zich daarmee plaatst voor het wereldkampioenschap.
↑De wedstrijd tussen Egypte en Rwanda zou eerst worden gespeeld op 20 juni 2009. Omdat Egypte mee deed aan FIFA Confederations Cup van 2009 werd de wedstrijd verplaatst naar een latere datum.[60]
↑De wedstrijd werd verplaatst naar Ghana uit veiligheidsoverweging door de protesten in Ghana[65]
· 
· 
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
