Wagenweg (Haarlem)

Wagenweg
De Wagenweg in 1980
De Wagenweg in 1980
Geografische informatie
Locatie Haarlem
Stadsdeel Haarlem Zuid-West
Begin Herenweg
Eind Houtplein
Algemene informatie
Openbaar vervoer Buslijn 50
Portaal  Portaalicoon   Steden

Wagenweg, vroeger ook de Heerenweg genoemd, is een straat in de Nederlandse stad Haarlem. De Wagenweg ligt in het stadsdeel Haarlem Zuid-West. De weg komt uit op het Houtplein. Hier stond de middeleeuwse stadspoort de Grote Houtpoort. De weg komt bij het Houtplein samen met de Dreef, Baan en het Frederikspark. De weg voert na deze kruising in zuidelijke richting naar Heemstede en passeert hier de Olieslagerslaan, Florapark, Lorentzplein, Hazepaterslaan en de Schouwtjeslaan. Na het passeren van de Spanjaardslaan maakt de Wagenweg, tot aan de gemeentegrens met Heemstede kort deel uit van de N208. In Heemstede gaat de weg verder als de Herenweg richting Bennebroek. Na Bennebroek loopt de weg door over gedeelten van de N208 om uit te komen in Leiden.

Geschiedenis

De Heeren- of Wagenweg ligt op deze kaart uit 1905 in de zuidwesthoek

De Wagenweg maakte deel uit van een duinweg die over de zandplaat van de Oude duinen voerde waarop Haarlem is gebouwd. Het landschap rond deze zandplaat bestond uit moerasgebieden en veel water. De Wagenweg was hierdoor lange tijd de enige hoge en veilige doorgangsroute en verbindingsweg tussen het noorden en het zuiden van Holland. In de Romeinse tijd liep er waarschijnlijk een oude heirweg. Deze heirweg voerde vermoedelijk naar Velsen, waar het Romeinse fort Castellum Flevum gelegen zou hebben, en verder naar Castricum. Haarlem was een van de nederzettingen aan deze weg.[1][2]

Deze oude duinweg loopt als de Herenweg vanuit Zuid-Holland naar Haarlem, wordt daar achtereenvolgens Wagenweg, Houtplein, Grote Houtstraat, Gierstraat, Koningstraat, kruist de Grote Markt, gaat verder als Barteljorisstraat en Kruisstraat, en vervolgt als Hereweg zijn loop tot aan Egmond.[1]

Monumenten

Rijksmonumenten

Zie Lijst van rijksmonumenten aan de Wagenweg (Haarlem) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Landhuis Eindenhout aan Wagenweg 242

Aan de Wagenweg bevinden zich tien rijksmonumenten, waaronder Nieuw Stadwijk een woonhuis daterend uit 1894. Op de kruising met de Spanjaardslaan ligt in het verlengde van deze laan het landhuis Eindenhout in 1795 gebouwd door Duyvene voor Henricus Jacobus de Wijkerslooth uit het geslacht De Wijkerslooth.[3]

Gemeentelijke monumenten

Aan de Wagenweg staan anno 2021 twaalf gemeentelijke monumenten.[4]

Gemeentelijk monument Wagenweg 208