Gevangen eenhoorn (Vlaams, 15e eeuw), The Cloisters, New York
Een verdure is een wandtapijt waarvan de achtergrond en eventueel de decoratieve boord volledig gevuld is met decoratief loofwerk.
Het woord verdure is afgeleid van 'vert' wat het Franse woord is voor groen. Het waren voornamelijk wandtapijten waarbij het groen de hoofdkleur was. Een klassieke verdure met of zonder boord bevat fijn groenwerk, “bosschage”, een spel van zon en schaduw in het gebladerte. In de achtergrond met de typische “diepte” werden nog allerhande kleine details en figuren uitgewerkt zoals een heuvellandschap met gebouwen en dergelijke.
Productie en herkomst
Verdure met wilde dieren (Vlaams, ca. 1570-1600), Packwood House, Warwickshire, Engeland
De tapijtweefkunst was een bij uitstek Vlaamse kunst en is ook ontstaan in Vlaanderen. Verdures werden voornamelijk in grote aantallen in Oudenaarde, Geraardsbergen en Edingen geproduceerd. Een ander belangrijk productiecentrum was Aubusson (Creuse) in midden-Frankrijk.
Voor de productie van verduretapijten werden twee soorten getouwen gebruikt:
staand getouw of hautte-lisse
plat getouw of basse-lisse
Oudenaardse wandtapijten
De Oudenaardse brilTwee fazanten, Oudenaarde, 17e eeuwDetail van een verdure met zwanen (Vlaams, 17e eeuw), Stadhuis van NijmegenBoerendans (toegeschreven aan Pieter Van Verren, Oudenaarde, ca. 1740), Hôtel d'Ansembourg, LuikLandschap met vogels en dieren (François Guillaume Van Verren. Oudenaarde, 1736), Stadhuis van Maastricht
Wandtapijten waren gedurende ruim vier eeuwen het voornaamste exportproduct van Oudenaarde, met een wereldwijde afzetmarkt. Van de vijftiende tot de achttiende eeuw nam de stad een belangrijk aandeel van de wereldproductie van verdures voor zijn rekening. De stad dankt er zijn bekendheid grotendeels aan. Oudenaardse wandtapijten zijn meestal gemerkt met een brilletje. Het is gedurende de vijftiende eeuw dat Oudenaarde een belangrijk wandtapijtcentrum werd. De grootste bloei was er in de zestiende eeuw. Er werkten in Oudenaarde meer dan 12.000 personen in deze industrietak. Een bekende wandtapijtenserie is De werken van Hercules.[bron?]
De wevers van Oudenaarde waren in twee gilden verdeeld:
het Sint-Barbaragilde gesticht in 1441
het Sint-Genovagilde gesticht in 1546
Genres
Een genre van verduretapijten is de tenière (of, zoals de wevers het zelf noemden, de "boerckens"), met kartons van, of naar voorbeeld van schilderijen van David Teniers.
Een ander genre waren bloemstukken ("blompotten")
Een speciaal type van verdure zijn de millefleurs-tapijten. Zoals de naam doet vermoeden, bestaat het loofwerk hier uit bloemen.
.jpg)
