De term "Tweede Rijk" werd vaker gebruikt in literaire of filosofische zin, maar als aanduiding van een periode in de Duitse geschiedenis danken we de term aan de conservatieve, nationalistische en anti-democratische schrijver Arthur Moeller van den Bruck. Moeller publiceerde in 1923 een boek dat "Drittes Reich" heette en een synthese van nationalisme en socialisme beschreef.
Fjodor Michailovitsj Dostojevski en Joachim van Fiore waren Moellers inspiratiebronnen.