Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Schiedam (1888-1918)

Kiesdistrict Schiedam (1888)

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Schiedam (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Schiedam in de periode 1888-1918.[1]

Het kiesdistrict Schiedam was eerder ingesteld geweest in de periode 1848-1850. Het kiesdistrict werd opnieuw ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Kethel en Spaland, Overschie, Schiebroek, Schiedam, Vlaardingen en Vlaardinger-Ambacht.

Het kiesdistrict Schiedam vaardigde in deze periode per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

---

Legenda

• cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
• vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[2]

	6 maart	20 maart[3]
Kiesgerechtigden	2.671	2.671
Opkomst	2.446	2.474
Geldige stemmen	2.432	2.431
Blanco stemmen	11	39
Kandidaten
J.G. Patijn	1.099	1.328
L.W. Jansen	699	1.103
J.C. Fabius	625

20 november 1888

Jacob Patijn, gekozen bij de verkiezingen van 20 maart 1888, trad op 21 oktober 1888 af vanwege zijn benoeming als advocaat-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	20 november
Kiesgerechtigden	2.671
Opkomst	2.413
Geldige stemmen	2.398
Blanco stemmen	14
Kandidaten
A.P.R.C. van Borch van Verwolde	1.265
W. Six	1.129

9 juni 1891

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni	23 juni[3]
Kiesgerechtigden	2.783	2.783
Opkomst	2.320	2.499
Geldige stemmen	2.282	2.460
Blanco stemmen	33	33
Kandidaten
A.P.R.C. van Borch van Verwolde[4]	775	1.314
J.G. Gleichman	1.003	1.146
P.N. Engelberts	475

10 april 1894

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.

	10 april	24 april[3]
Kiesgerechtigden	2.608	2.608
Opkomst	2.085	2.250
Geldige stemmen	2.047	2.217
Blanco stemmen	31	29
Kandidaten
O.J.H. van Limburg Stirum	919	1.175
S.A. Maas	781	1.042
A.P.R.C. van Borch van Verwolde[4]	322

15 juni 1897

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	6.224
Opkomst	5.313
Geldige stemmen	5.247
Blanco stemmen	66
Kandidaten
O.J.H. van Limburg Stirum[4]	3.050
J.P.R. Tak van Poortvliet	1.395
A.W.F. Idenburg	802

14 juni 1901

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	14 juni	27 juni[3]
Kiesgerechtigden	5.775	5.775
Opkomst	4.545	4.396
Geldige stemmen	4.432	4.358
Blanco stemmen	113	38
Kandidaten
O.J.H. van Limburg Stirum[4]	1.290	2.215
A.W.F. Idenburg	2.088	2.142
W.P.G. Helsdingen	518
C.T. van Deventer	417
S. van Houten	119

16 juni 1905

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	16 juni
Kiesgerechtigden	7.696
Opkomst	6.585
Geldige stemmen	6.512
Blanco stemmen	73
Kandidaten
O.J.H. van Limburg Stirum[4]	3.953
M.C.M. de Groot	1.642
J. van Leeuwen	917

9 oktober 1907

Otto van Limburg Stirum, gekozen bij de verkiezingen van 16 juni 1905, trad op 27 augustus 1907 af. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	9 oktober	22 oktober[3]
Kiesgerechtigden	8.083	8.083
Opkomst	6.216	6.916
Geldige stemmen	6.142	6.875
Blanco stemmen	74	38
Kandidaten
D.J. de Geer	2.914	3.667
H.J. Versteeg	1.820	3.211
J. van Leeuwen	844
A.W.F. Idenburg	421
A.P. Staalman	143

11 juni 1909

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	11 juni
Kiesgerechtigden	8.439
Opkomst	6.532
Geldige stemmen	6.421
Blanco stemmen	111
Kandidaten
D.J. de Geer[4]	4.134
G. Nijpels	1.149
J. van Leeuwen	1.138

17 juni 1913

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	17 juni
Kiesgerechtigden	9.215
Opkomst	7.917
Geldige stemmen	7.831
Blanco stemmen	86
Kandidaten
D.J. de Geer[4]	4.017
J.H. Gunning	2.678
P. de Bruin	1.136

15 juni 1917

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	10.922
Opkomst	5.583
Geldige stemmen	5.491
Blanco stemmen	92
Kandidaten
D.J. de Geer[4]	4.798
L.L.H. de Visser	693

Opheffing

De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Schiedam. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.

Bronnen

• Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Schiedam op www.verkiezingsuitslagen.nl
• Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

1. De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
2. Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
3. Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
4. Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Schiedam.