Tianzhou (ruimtevaartuig)

Tianzhou
Tianzhou 2 voorafgaand aan de lancering
Algemene informatie
Organisatie	China National Space Administration
Lanceerplaats	Wenchang
Portaal    Astronomie Ruimtevaart

Tianzhou (Chinees: 天舟; pinyin: Tiān Zhōu; Nederlands: Hemels schip) is een Chinees vrachtruimtevaartuig dat is ontwikkeld voor de bevoorrading van het Tiangong ruimtestation in het kader van het Shenzhouprogramma.

Inleiding

Het Tianzhou-ruimtevaartuig is in gebruik bij de China National Space Administration en wordt gebouwd door de China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC). Het ruimtevaartuig kan zelfstandig manoeuvreren en staat onder controle van een grondstation, Het kan een ruimtestation tussen 300 en 400 kilometer boven het aardoppervlak ondersteunen. Het koppelen van het ruimtevaartuig gebeurt automatisch en het vaartuig is gecertificeerd voor een aanmeerperiode van meerdere maanden bij het ruimtestation.

Tianzhou vertoont meerdere gelijkenissen met de Tiangong-1 en 2 ruimtevaartuigen inclusief de structuur met drie secties, een servicemodule in het achterschip met de voortstuwings- en aandrijfsystemen, een tussenmodule en de onder druk staande vrachtruimte afgedekt door het voorluik van het dockingsysteem van het ruimtevaartuig. Het voertuig is ongeveer 10,6 meter lang en een diameter van 3,3 meter rond de vrachtruimte terwijl de servicemodule een kleinere diameter heeft van 2,8 meter. Het ruimtevaartuig heeft een massa van 7000 kilogram en kan een vracht van 6500 kg vervoeren, die omvang is mede afhankelijk van de lanceercapaciteit van de draagraket.[1]

Eigenschappen

Het Tianzhou-ruimtevaartuig is in staat tot het vervoeren van vracht onder druk, semi-druk en zonder druk, waardoor alle soorten ladingen naar het Chinese ruimtestation kunnen worden gebracht. Het vaartuig wordt gelanceerd vanaf lanceerbasis Wenchang op het eiland Hainan waarbij gebruik wordt gemaakt van een Lange Mars 7 draagraket.[2]

De eerste lancering vond plaats op 20 april 2017 met als bestemming Tiangong 2, een testmodule van het Tiangong ruimtestation.[3]

Tijdens de Tianzhou 4 missie werd bekend dat vanuit het Tianzhou ruimtevaartuig ook cubesats kunnen worden gelanceerd. Na vertrek vanaf het Tiangong-ruimtestation en voorafgaand aan zijn gecontroleerde afdaling richting de Aarde heeft Tianzhou-4 een kleine satelliet vrijgegeven. De lancering van de Zhixing-3A-satelliet was niet aangekondigd maar werd onthuld door de bouwers van de cubesat en zijn serviceproviders en later in een baan om de aarde gevolgd door de United States Space Force (USSF).[4]

Specificaties

Vanwege het modulaire ontwerp kan het vrachtschip worden aangepast voor verschillende missies, hierbij blijven de buitenafmetingen en het maximale laadvermogen altijd gelijk.

Beschrijving	Omvang
Totale lengte	10.6 m
Lengte servicemodule	3.3 m
Diameter servicemodule	2.8 m
Lengte vrachtmodule	6.3 m
Diameter vrachtmodule	3.35 m
Spanwijdte van de zonnepanelen	14.9 m
Eigen gewicht	7000 kg
Maximaal vrachtgewicht	6500 kg
Maximaal lanceergewicht	13500 kg
Verhouding vracht/lancering	50.4%
Capaciteit brandstof	~2000 kg

Missies

Nummer	Ruimtevaartuig	Lancering	Draagraket	Lanceerbasis	Aanmeren	Ontkoppeling	Opmerking
1	Tianzhou 1	20-04-2017	LM 7	Wenchang LC-2	21-04-2017	22-09-2017	Eerste vlucht van het Tianzhou-ruimtevaartuig. Eerste Tianzhou vlucht naar Tiangong 2.[3][5]
2	Tianzhou 2	29-05-2021	LM 7	Wenchang LC-2	29-05-2021	27-03-2022	Eerste vlucht naar het Tiangong ruimtestation.[6][7]
3	Tianzhou 3	20-09-2021	LM 7	Wenchang LC-2	20-09-2021	17-07-2022	Tweede vlucht naar het Tiangong ruimtestation.[8][9]
4	Tianzhou 4	09-05-2022	LM 7	Wenchang LC-2	10-05-2022	09-11-2022	Derde vlucht naar het Tiangong ruimtestation.[10][11]
5	Tianzhou 5	12-11-2022	LM 7	Wenchang LC-2	12-11-2022	12-09-2023	Vierde vlucht naar het Tiangong ruimtestation. [12][13]
6	Tianzhou 6	10-05-2023	LM 7	Wenchang LC-2	10-05-2023	12-01-2024	Vijfde vlucht naar het Tiangong ruimtestation.[14][15]
7	Tianzhou 7	17-01-2024	LM 7	Wenchang LC-2	17-01-2024	10-11-2024	Zesde vlucht naar het Tiangong ruimtestation.
8	Tianzhou 8	15-11-2024	LM 7	Wenchang LC-2	15-11-2024		Zevende vlucht naar het Tiangong ruimtestation.[16]

Vergelijkbare bevoorradingsruimtevaartuigen

• Progress - een vrachtvoertuig dat momenteel wordt gebruikt door de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos.
• Automated Transfer Vehicle - een vrachtvoertuig dat werd gebruikt door de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) in de periode 2008-2014.
• Cygnus - een onbemand bevoorradingsschip dat is ontwikkeld door Northrop Grumman onder het Amerikaanse Commercial Resupply Services (CRS)- programma voor de bevoorrading van het Internationaal ruimtestation (ISS).
• H-II Transfer Vehicle - Japans onbemand ruimtevaartuig dat door JAXA wordt ingezet om het ISS te bevoorraden.
• Cargo Dream Chaser- een vrachtvariant van het herbruikbare SNC- ruimtevliegtuig met Shooting Star-module.
• Dragon cargo-ruimtevaartuig - een herbruikbaar vrachtvoertuig ontwikkeld door SpaceX, onder Amerikaans Commercial Resupply Services, CRS-programma.

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties

1. (en) China’s Tianzhou-1 Cargo Vehicle Completes First In-Space Refueling Test. Spaceflight101.com (27 april 2017). Gearchiveerd op 19 november 2022. Geraadpleegd op 19 november 2022.
2. (en) Tianzhou Spacecraft Overview. Spaceflight101.com. Gearchiveerd op 26 juni 2022. Geraadpleegd op 26 juni 2022.
3. (en) David, Leonard, China Launches Its First Space Cargo Ship Into Orbit. Space.com (20-04-2017). Gearchiveerd op 12-06-2022. Geraadpleegd op 12 juni 2022.
4. (en) China’s Tianzhou-4 cargo spacecraft deployed a small satellite before deorbiting. Satellitenewsnetwork.com (30 november 2022). Gearchiveerd op 24 december 2022. Geraadpleegd op 24 december 2022.
5. (en) David, Leonard, China's Cargo Craft Docks with Space Lab. Space.com (25-04-2017). Geraadpleegd op 12 juni 2022.
6. (en) Wall, Mike, China launches new cargo ship to Tianhe space station module. Space.com (29 mei 2021). Gearchiveerd op 26 juni 2022. Geraadpleegd op 26 juni 2022.
7. (en) Tianzhou-2 undocking and departure (Video). Youtube. SciNews. Geraadpleegd op 19 november 2022.
8. (en) Jones, Andrew, Tianzhou-3 spacecraft docks with Chinese space station. SpaceNews.com (20 september 2021). Geraadpleegd op 26 juni 2022.
9. (en) Jones, Andrew, Tianzhou 3 cargo ship undocks from China's Tiangong space station. Space.com (20 juli 2022). Gearchiveerd op 19 november 2022. Geraadpleegd op 19 november 2022.
10. (en) Tianzhou 4 launched into orbit. China Daily (11 mei 2022). Gearchiveerd op 26 juni 2022. Geraadpleegd op 12 juni 2022.
11. (en) Andrew, Jones, Tianzhou 4 cargo spacecraft undocks from China's Tiangong space station. Space.com. Gearchiveerd op 19 november 2022. Geraadpleegd op 19 november 2022.
12. (en) Jones, Andrew, Chinese astronauts enter newly arrived cargo spacecraft at Tiangong space station. Space.com (15 november 2022). Geraadpleegd op 15 november 2022.
13. (en) Jones, Andrew, China sends record-setting Tianzhou 5 cargo spacecraft to fiery death. Space.com (13 september 2023). Geraadpleegd op 28 oktober 2023.
14. (en) Wall, Mike, China launches Tianzhou 6 cargo ship to Tiangong space station. Space.com (13 mei 2023). Gearchiveerd op 13 mei 2023. Geraadpleegd op 13 mei 2023.
15. (en) Jones, Andrew, Tianzhou-6 cargo spacecraft reaches China’s Tiangong space station. Spacenews.com (10 mei 2023). Geraadpleegd op 13 mei 2023.
16. Jones, Andrew, Tianzhou-8 spacecraft delivers supplies, key experiments to Tiangong space station. SpaceNews (17 november 2024). Geraadpleegd op 17 november 2024.