Telluur-109

Telluur-109
Algemeen
Element	telluur (Te)
Nuclide	^109Te
Aantal protonen	52
Aantal neutronen	57
Nuclidische gegevens
Nuclidenmassa	108,927415515 u
Spin	5/2^+
Bindingsenergie	8,318381 MeV
Massaoverschot	−67,612012 MeV
Vervalgegevens
Halveringstijd	4,6 seconden
Isotopen van telluur
Portaal    Scheikunde Natuurkunde

Telluur-109 of ^109Te is een onstabiele radioactieve isotoop van telluur, een metalloïde. De isotoop komt van nature niet op Aarde voor.

Telluur-109 ontstaat onder meer bij het radioactief verval van xenon-113.

Radioactief verval

Telluur-109 bezit een korte halveringstijd: 4,6 seconden. Het grootste gedeelte (86,99%) vervalt door β^+-verval naar de radio-isotoop antimoon-109:

${\displaystyle {\ce {{^{109}_{52}Te}->{^{109}_{51}Sb}+{e^{+}}+{\nu }_{e}}}}$

Voor 9,4% treedt verval op tot de radio-isotoop tin-108:

${\displaystyle {\ce {{^{109}_{52}Te}->{^{108}_{50}Sn}+{p^{+}}+{e^{+}}+{\nu }_{e}}}}$

Telluur-109 vervalt voor 3,9% onder uitzending van alfastraling, waarbij de radio-isotoop tin-105 gevormd wordt:

${\displaystyle {\ce {{^{109}_{52}Te}->{^{105}_{50}Sn}+\,_{2}^{4}\alpha }}}$

De vervalenergie hiervan bedraagt 3,2256 MeV. Telluur is daarmee het lichtste element waarbij alfaverval wordt vastgesteld. Lichtere element kunnen ook dit type radioactief verval ondergaan, maar dit is eerder uitzonderlijk.

Een zeer klein gedeelte (0,005%) vervalt tot de radio-isotoop indium-105:

${\displaystyle {\ce {{^{109}_{52}Te}->{^{105}_{49}In}+\alpha +{e^{+}}+{\nu }_{e}}}}$

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Wolfram Alpha
• (en) Periodic table