TallietIn het jodendom is een talliet (Hebreeuws: טלית, Sefardische uitspr.) of talles (Nederlands-Jiddisch/Asjkenazische uitspr.) een rechthoekig omzoomd gebedskleed met aan de vier hoeken draadjes, tsietsiet geheten, dat door mannen gedragen wordt tijdens het ochtendgebed. Bij sommige liberaal-joodse gemeenten dragen ook vrouwen een talliet. De Nederlandse term voor tsietsiet is "gedenkkwasten". De alternatieve benaming "schouwdraden" is daarnaast geopperd, aangezien ze zijn bedoeld om ernaar te kijken[1] UitvoeringenEr bestaan twee versies van de talliet:
SymboliekDe symboliek van de tailliet is vooral gericht op de tsietsiet. In het Bijbelboek Numeri 15:37-41 staat de opdracht om franjedraden te bevestigen aan kleding. Er bestaat een numerieke symboliek voor de tsietsiet: De letters van het woord tsietsiet geven de getalswaarde 600 aan. De franjekwasten bestaan uit 8 draden waarin 5 knopen zijn gemaakt. Samen maakt dit 613, het totaal aantal ge- en verboden (mitswot) uit de Tora. Tussen de vijf knopen zijn met een van de acht draden, die langer is dan de andere, 39 windingen aangebracht, die herinneren aan de 39 soorten werkzaamheden die tijdens de sjabbat niet mogen worden uitgevoerd. Deze windingen zijn als volgt tussen de 5 knopen verdeeld: 7, 8, 11 en 13. Deze cijfers maken samen het woord "Hasjeem Echad", hetgeen "God is één" betekent. Doordat de tsietsiet zichtbaar blijven worden orthodoxe joden continu herinnerd aan deze geboden. Hoewel in Numeri 15:37 is voorgeschreven dat er ook een draad van blauwe of purperen wol moest zijn, wordt deze kleur niet aangebracht, omdat het procedé hoe deze kleur te maken verloren is gegaan.[1] De kleur zou afkomstig zijn van het bloed van een zeedier met de naam chilazon of hillazon. Rond het jaar 1000 zou dit dier zo zeldzaam geworden zijn dat het slechts eens in de 70 jaar boven water kwam, waarna de kleurstof helemaal niet beschikbaar meer was. Mogelijk was het dier ook niet meer beschikbaar voor joden in de diaspora.[2] Rabbi Gershon Henoch Leiner (1839–1891) was van mening dat de zeekat bedoeld zou zijn, waarna hij verf begon te produceren uit dit zeedier. Tegenwoordig denkt men dat de zeeslak Murex trunculus mogelijk de geheimzinnige chilazon is geweest, en wordt uit het slijm daarvan een op indigo lijkende verf gemaakt.[3] Zie de categorie Tallit van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
|