Schele waterslangen

Schele waterslangen
Helicops leopardinus, exemplaar uit Mato Grosso, Brazilië.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Colubroidea
Familie:Colubridae (Toornslangachtigen)
Onderfamilie:Dipsadinae
Geslacht
Helicops
Wagler, 1828
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Schele waterslangen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Schele waterslangen[1] (Helicops) zijn een geslacht van slangen uit de familie toornslangachtigen (Colubridae) en de onderfamilie Dipsadinae.[2]

Naam en indeling

Er zijn 18 soorten, de wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Johann Georg Wagler. De slangen werden eerder aan andere geslachten toegekend, zoals Coluber en Natrix.

Uiterlijke kenmerken

De ogen zijn relatief klein, de neusgaten zijn aan de bovenzijde van de kop gelegen in vergelijking met andere slangen. De dieren hebben vaak afstekende patronen van donkere banden of vlekken aan de bovenzijde van het lichaam.[3]

Levenswijze

De slangen zijn waterminnend en brengen een groot deel van hun tijd in het water door. Op het menu staan waterdieren zoals vissen en kikkers. Als de slangen worden benaderd worden felle aanvallen uitgevoerd, het lichaam wordt hierbij afgeplat om het groter te doen lijken. In het speeksel zijn irriterende verbindingen zoals peptiden en als een mens wordt gebeten kan dit een jeukende zwelling veroorzaken.

De vrouwtjes kunnen zowel eieren afzetten als levende jongen produceren en er zijn zelfs soorten bekend waarbij beide vormen kunnen voorkomen wat erg ongebruikelijk is bij reptielen.[3]

Verspreiding en habitat

Vertegenwoordigers van dit geslacht komen voor in delen van Zuid-Amerika en leven in de landen Venezuela, Colombia, Brazilië, Bolivia, Peru, Trinidad, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Uruguay, Argentinië, Paraguay en Suriname.[2] Veel soorten komen endemisch voor in Brazilië. De habitat bestaat onder andere uit vochtige tropische en subtropische laaglandbossen, verschillende typen draslanden, vochtige savannen en droge tropische en subtropische bossen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan vijftien soorten een beschermingsstatus toegewezen. Veertien soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC) en de soort Helicops petersi wordt gezien als 'gevoelig' (Near Threatened of NT).[4]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Helicops angulatus Linnaeus, 1758 Venezuela, Colombia, Brazilië, Bolivia, Peru, Trinidad, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana
Helicops apiaka Kawashita-Ribeiro, Ávila & Morais, 2013 Brazilië
Helicops boitata Moraes-da-silva, Amaro, Nunes, Strüssmann, Teixeira, Andrade, Sudré, Recoder, Rodrigues, Curcio, 2019 Brazilië
Helicops carinicaudus Wied-Neuwied, 1825 Brazilië
Helicops danieli Amaral, 1938 Colombia
Helicops gomesi Amaral, 1921 Brazilië
Helicops hagmanni Roux, 1910 Brazilië, Venezuela, Peru, mogelijk in Colombia
Helicops infrataeniatus Jan, 1865 Brazilië, Uruguay, Argentinië, Paraguay
Helicops leopardinus Schlegel, 1837 Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Colombia, Ecuador, Peru
Helicops modestus Günther, 1861 Brazilië
Helicops nentur Costa, Santana, Leal, Koroiva & Garcia, 2016 Brazilië
Helicops pastazae Shreve, 1934 Ecuador, Colombia, Venezuela, Peru
Helicops petersi Rossman, 1976 Ecuador
Helicops polylepis Günther, 1861 Brazilië, Colombia, Peru, Bolivia
Helicops scalaris Jan, 1865 Colombia, Venezuela
Helicops tapajonicus Da Frota, 2005 Brazilië
Helicops trivittatus Gray, 1849 Brazilië
Helicops yacu Rossman & Dixon, 1975 Peru

Bronvermelding