Echte zwemslangen

Echte zwemslangen
Echte zwemslangen zijn waterminnend, afgebeeld is een ringslang (Natrix natrix) uit Oostenrijk.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Serpentes (Slangen) Superfamilie: Colubroidea Familie: Colubridae (Toornslangachtigen) Onderfamilie: Natricinae (Waterslangen)
Geslacht
Natrix Laurenti, 1768
Typesoort
Natrix vulgaris Laurenti, 1768
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Echte zwemslangen op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Echte zwemslangen[1] (Natrix) vormen een geslacht uit de familie toornslangachtigen en de onderfamilie waterslangen (Natricinae). De groep werd in het verleden ook als een aparte familie gezien maar dit wordt beschouwd als verouderd.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de echte zwemslangen werd voor het eerst voorgesteld door Josephus Nicolaus Laurenti in 1758. De slangen werden eerder aan andere geslachten toegekend, zoals Coluber en het niet langer erkende Tropidonotus.[2] De geslachtsnaam Natrix komt uit het Latijn en betekent vrij vertaald 'waterslang'.

Er worden in het geslacht vijf soorten geplaatst, waarvan zowel de uiterlijke kenmerken als het verspreidingsgebied verschillen. In 1987 werd de naam Natrix megalocephala, uit de Kaukasus, gepubliceerd. De status van dit taxon is omstreden, en diverse auteurs beschouwen de naam als een synoniem van de ringslang.[2] In 2017 werd de voorheen als ondersoort helvetica van de ringslang beschouwde gevlekte ringslang opgewaardeerd tot soort.[3] Hetzelfde gebeurde met de ondersoort Natrix natrix astreptophora die in 2016 door Pokrant, Kindler, Ivanov, Cheylan, Geniez, Böhme en Fritz als een aparte soort werd afgesplitst (Natrix astreptophora).

Naast de moderne soorten zijn er ook vier uitgestorven soorten bekend; Natrix longivertebrata, Natrix merkurensis en Natrix sansaniensis uit het Mioceen en de soort Natrix mlynarskii uit het Oligoceen.

Verspreiding en habitat

Echte zwemslangen komen voor in delen van Europa, westelijk Azië en het Midden-Oosten en leven in de landen Noorwegen, Zweden, Finland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Polen, Tsjechië, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Hongarije, Roemenië, Kroatië, Slovenië, Slowakije, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Macedonië, Servië, Albanië, Bulgarije, Griekenland, Cyprus, Spanje, Portugal, Gibraltar, Iran, Irak, Syrië, Rusland, China, Turkije, Afghanistan, Oekraïne, Armenië, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië, Pakistan, Jordanië, Libanon, Egypte, Israël, het Verenigd Koninkrijk en Liechtenstein[2]

De habitat bestaat voornamelijk uit vele verschillende typen draslanden, gematigde bossen en estuaria. Ook in door de mens aangepaste streken zoals weilanden en plantages kunnen de dieren worden aangetroffen. Soorten in dit geslacht zijn waterminnend en jagen op vis of op prooien zoals kikkers, langs de oever.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan drie soorten een beschermingsstatus toegewezen. De slangen worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).[4]

Moderne soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Afbeelding	Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
	Natrix astreptophora	Seoane, 1885	Portugal, Spanje, Frankrijk, Marokko, Libië, Tunesië
	Gevlekte ringslang (Natrix helvetica)	Lacépède, 1789	Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Liechtenstein, België, Kroatië, Slovenië, Italië
	Adderringslang (Natrix maura)	Linnaeus, 1758	Spanje, Portugal, Gibraltar, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Sardinië, Marokko, Algerije, Tunesië, Libië
	Oostelijke ringslang (Natrix natrix)	Linnaeus, 1758	Noorwegen, Zweden, Finland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Polen, Tsjechië, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Hongarije, Roemenië, Kroatië, Slovenië, Slowakije, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Macedonië, Servië, Albanië, Bulgarije, Griekenland, Cyprus, Spanje, Portugal, Gibraltar, Iran, Irak, Syrië, Rusland, China
	Dobbelsteenslang (Natrix tessellata)	Laurenti, 1768	Noorwegen, Zweden, Finland, Frankrijk, België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Polen, Tsjechië, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Hongarije, Roemenië, Kroatië, Slovenië, Slowakije, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Macedonië, Servië, Albanië, Bulgarije, Griekenland, Cyprus, Spanje, Portugal, Gibraltar, Iran, Irak, Syrië, Rusland, China, Turkije, Afghanistan, Oekraïne, Armenië, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië, Pakistan, Jordanië, Libanon, Egypte, Israël

Bronvermelding

Referenties

1. Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 457. ISBN 90 274 8626 3.
2. The Reptile Database - Peter Uetz & Jakob Hallermann, Natrix. Gearchiveerd op 26 juni 2023.
3. Kindler, C., Chèvre, M., Ursenbacher, S., Böhme, W., Hille, A., Jablonski, D., Vamberger, M. & Fritz, U. (2017). Hybridization patterns in two contact zones of grass snakes reveal a new Central European snake species. Scientific Reports 7 (7378). DOI: 10.1038/s41598-017-07847-9. Geraadpleegd op 11 oktober 2017.
4. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Natrix - IUCN Red List.

Bronnen

• (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Natrix - Website Geconsulteerd 9 april 2021