RhB Xrot d (9213-9214)

RhB Xrot d
locomotief Gem 802 en sneeuwfrees Xrotd 9213 op 27 februari 2010 bij Lago Bianco
Aantal	2
Nummering	BB R 1051 en R 1052 vernummerd: RhB Xrot d 9213 en 9214
Fabrikant	Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik (SLM)
Bouwjaar	1910, 1912
Uit dienst	1052/9214: 1967
Asindeling	C’ C’ + 2’
Spoorwijdte	(meterspoor) 1000 mm
Massa	63.5 ton
Lengte over buffers	13,865 m
Breedte	2,80 m werkbreedte frees: 3.60 m
Hoogte	3,80 m
Dienstsnelheid	35 km/h
Aandrijving	sneeuwfrees: stoom hulp aandrijving: stoom
Vermogen	aandrijving: 221 kW frees: 358 kW
Koppeling	Schroefkoppeling
Portaal    Verkeer & Vervoer

De Xrot d is een stoomsneeuwfrees van de Bernina Bahn (BB), sinds 1943 onderdeel van de Rhätische Bahn (RhB).

Geschiedenis

Om een winterdienst op de Berninabahn mogelijk te maken werden twee sneeuwfrezen bij de Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik (SLM) besteld. In 1910 werd de eerste sneeuwfrees als R 1051 en in 1912 werd de tweede sneeuwfrees als R 1052 afgeleverd. In die tijd werden eveneens twee sneeuwfrezen aan de Rhätische Bahn (RhB) als Xrot d afgeleverd.

Vanaf de winter 1910/1911 werd de sneeuwfrees tussen Pontresina en Alp Grüm ingezet. Vanaf de winter 1914/1915 werd het traject tussen Pontresina en Cavaglia ingezet. Omdat de sneeuwfrees slechts in een richting kan werken werden er drie draaischijven aangelegd waaronder een bij het station Ospizio Bernina.

• De Xrot d 9213 is gestationeerd in depot Pontresina.
• De Xrot d 9214 is gestationeerd in het museum Museumsbahn Blonay-Chamby te Chamby.

Constructie en techniek

De sneeuwfrees werd op twee drie-assige draaistellen volgens het ontwerp Mayer geplaatst. De frees met een diameter van 2,5 meter wordt aangedreven door twee cilinders en een max. toerental van 170 omwentelingen per minuut. Deze sneeuwfrees kan zelfstandig rijden maar wordt in de praktijk altijd geduwd door een motorrijtuig of een locomotief.

Treindiensten

• In het winterseizoen voor een kleine toeristische groep wordt op een deel van het traject waar voldoende sneeuw aanwezig is een demonstratie uitgevoerd. Met een speciale schraper in een trein voor de deelnemens wordt er sneeuw op de spoorlijn getrokken. Hierna wordt deze sneeuw met de stoomsneeuwfrees verwijderd.[1]

Literatuur

• Alfred Leuenberger: Rauch, Dampf und Pulverschnee. Die Dampfschneeschleudern der Schweizer Bahnen. Orell Füssli Verlag, Zürich 1967, ohne ISBN
• Claude Jeanmaire: Die Gleichstromlinien der Rhätischen Bahn, Archiv Nr. 20. Verlag Eisenbahn, Villigen, 1975, ISBN 3-85649-020-5
• Gerhard Siem: Chronik der Eisenbahn. HEEL, Augsburg 2005. ISBN 3-89880-413-5

Zie ook

• Lijst van Zwitserse spoorwegmaatschappijen

Externe links

• (en) (fr) (de) RhB - Officiële site

Foto's

• 
  Stoomsneeuwfrees R 1051 (Xrot d 9213) in actie
• 
• 
• 
  Stoomsneeuwfrees R 1052 (Xrot d 9214) van de Bernina Bahn bij Museumsbahn Blonay-Chamby

Bronnen, noten en/of referenties

1. (de) Dampfschneeschleuder-Fahrten - Das Bernina-Ungeheuer

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel BB R 1051+1052 op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Mediabestanden

Zie de categorie RhB SLM steam rotary snowploughs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.