Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung

Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung
Het voormalig Rijksministerie van Wetenschap, Onderwijs en Cultuur.
Functiehouders
Minister	zie rijksministers
Staatssecretaris	zie staatssecretaris
Geschiedenis
Opgericht	1 mei 1934[1]
Opgeheven	8 mei 1945
Voorloper(s)	Rijksministerie van Binnenlandse Zaken
Algemeen
Land	nazi-Duitsland
Adres	Wilhelmstraße 60

Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung (Nederlands: Rijksministerie van Wetenschap, Onderwijs en Cultuur) (officieel ook wel „Reichswissenschaftsministerium“ en „Reichserziehungsministerium“ REM genoemd). Het bestond vanaf 1934 tot 1945 in het Duitse Rijk tijdens het nationaalsocialisme.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het ministerieelgebouw aan de Unter den Linden 4 in Berlijn verwoest. Met uitzondering van de door Paul Kieschke het in 1903 gebouwde uitbreiding op de hoek van de Wilhelmstraße en de Behrenstraße. Het Ministerium für Volksbildung (DDR-ministerie voor Nationaal Onderwijs) gebruikte het tot 1990 als kantoorgebouw, en de Duitse Bondsdag na 1994 als kantoorgebouw[2].

Geschiedenis

Het Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung (REM) was de opvolger van het Preußisches Ministerium für Wissenschaft, Kunst und Volksbildung (vrije vertaling: Pruisisch Ministerie voor Wetenschap, Kunst en Cultuur), voor het eerst in Duitsland werd een gecentraliseerd en hiërarchische instelling creërend die de onderwijssector van het Duitse Rijk onder controle hield. Op 1 mei 1934 nam het REM van het Reichsministerium des Innern (Rijksministerie van Binnenlandse Zaken) over, en kreeg toezicht op de hogescholen en universiteiten in Duitsland, evenals onderzoeksinstellingen zoals de Physikalisch-Technische Reichsanstalt (PTR) (vertaling: Natuurkundig-Technisch Rijksinstituut). Het PTR staat tegenwoordig bekend als het Physikalisch-Technische Bundesanstalt (vrije vertaling: Natuurkundig-Technisch Federaal Instituut).

Rijksministers

Nr.	Afbeelding	Minister	Aangetreden	Einde termijn	Duur termijn
1		Bernhard Rust (1883-1945)	1 mei 1934	30 april 1945	10 jaar, 333 dagen
2		Gustav Adolf Scheel (1907-1979)	30 april 1945	2 mei 1945[3]	2 dagen

Staatssecretarissen

Nr.	Staatssecretaris	Aangetreden	Einde termijn	Duur termijn	Opmerking	Referentie
1	Wilhelm Stuckart (1902-1953)	30 juni 1934	14 november 1934		7 juli 1934 benoemd tot Reichsstaatssekretär (vrije vertaling: Rijksstaatssecretaris) - vanaf september 1934 met onvrijwillig verlof[4] Op 14 november 1934 officieel afgetreden.	[5]
2	Siegmund Kunisch (1900-1978)	14 november 1934	1939			[5]
3	Werner Zschintzsch (1888-1953)	Maart 1936	Maart 1945	2 dagen		[6][5]

Organisatie[5]

• Zentralamt (Centraal kantoor) -
• Amt Wissenschaft (Wetenschap) - Theodor Vahlen (1 juni 1934 - 1 januari 1937[7]), Otto Wacker (1937 - 1939[8][9]), Rudolf Mentzel (vanaf april/mei 1939 - 1945[10])
  • Abteilung WI - Franz Bachér (1935 - 1937)
  • Abteilung WII - Rudolf Mentzel (1939)
• Amt für Erziehung (Onderwijs) - Helmut Bojunga (tot februari 1938[11]), Gebhard Ludwig Himmler (1939[12])
• Amt für Volksbildung (Cultuur) - Otto von Kursell (vanaf 1 mei 1934), Klaus von Baudissin (1937 - 21 april 1938)
• Amt für Körperliche Erziehung (Lichamelijke opvoeding) - Robert Schormann (1 november 1942[13])
  • Abteilung Leibesübungen (Lichaamsoefeningen) -
  • Abteilung Jugendpflege (Jeugdzorg) -
  • Abteilung Geistliche (Geestelijk) - werd vanaf 1935 overgeheveld naar het Reichsministerium für die Kirchlichen Angelegenheiten (vrije vertaling: Rijksministerie voor Kerkelijke Aangelegenheden)[5]
  • Abteilung Landjahr (Landjaar) - werd tegelijk met de Abteilung Geistliche overgeheveld naar het Reichsministerium für die Kirchlichen Angelegenheiten[5]
• DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst) - Wilhelm Burmeister (juli 1934 - 1943)

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Reich Ministry of Science, Education and Culture op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
• Himmler, Katrin, Michael Wildt (2014). Heinrich Himmler privé; Brieven aan zijn vrouw 1927-1945. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, pp. 389. ISBN 978-90-450-2723-4. Geraadpleegd op 2 februari 2022.

---

1. (de) Österreichische Nationalbibliothek: „Erlass über die Errichtung des Reichsministeriums für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung“. Geraadpleegd op 5 december 2021.
2. (de) Berlin: Baudenkmal Wilhelmstraße 60 Ecke Behrenstraße. Geraadpleegd op 5 december 2021.
3. (de) Bavarikon: Scheel, Gustav Adolf. Geraadpleegd op 30 december 2021.
4. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Wilhelm Stuckart. Geraadpleegd op 5 december 2021.
5. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung (REM). Geraadpleegd op 5 december 2021.
6. (de) Das Bundesarchiv: Akten der Reichskanzlei. Weimarer Republik, Zschintzsch, Werner. Geraadpleegd op 5 december 2021.
7. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Karl Theodor Vahlen. Geraadpleegd op 5 december 2021.
8. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Otto Wacker. Geraadpleegd op 5 december 2021.
9. (de) leo.bw.de: Wacker, Otto. Geraadpleegd op 5 december 2021.
10. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Rudolf Mentzel. Geraadpleegd op 5 december 2021.
11. (de) Anne Christine Nagel: Hitlers Bildungsreformer, Das Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung 1934-1945. p.5. Geraadpleegd op 16 januari 2022.
12. Himmler 2014, p.389.
13. (de) Beamte nationalsozialistischer Reichsministerien: Robert Schormann. Geraadpleegd op 16 januari 2022.