Per (organische chemie)

Het voorvoegsel per wordt in de organische chemie gebruikt in twee, verschillende situaties:

• alle waterstofatomen zijn vervangen
• een onverzadigde verbinding heeft zoveel waterstof opgenomen dat alle dubbele bindingen gehydrogeneerd zijn.

Vervangen waterstof

Per wordt gebruikt in de namen van verbindingen indien alle waterstofatomen in een stamverbinding vervangen zijn door één andere soort substituent. De aanduiding wordt vooral gebruikt bij substitutie door halogenen.

In de voorbeelden in de tabel blijkt duidelijk het voordeel van deze manier van benoemen. Systematische benoeming leidt tot erg complex samengestelde substituenten of tot Griekse telwoorden waar niet iedereen zomaar van weet wat ze precies betekenen. Ook de lijst met plaatsaanduidingen wordt erg lang.

Brutoformule	Systematische naam	Per-Naam
C6F6	1,2,3,4,5,6-hexafluorbenzeen	perfluorbenzeen
C6Cl5(C2Cl5)	1,2,3,4,5-pentachloor(1,1,2,2,2-pentachloorethyl)benzeen	perchloorethylbenzeen
C17F35COOH	2,2,3 ..... 17,17,17-pentatriaconfluorstearinezuur	perfluorstearinezuur
C12F27N	tris(1,1,2,2,3,3,4,4,4-nonafluorbutyl)amine	perfluortributylamine

Volledige hydrogenering

Wordt per gevolgd door hydro dan heeft het niet de betekenis van substitueren maar van adderen. Perhydronaftaleen is een synoniem voor decaline.

naftaleen	perhydronaftaleen = decaline