Peperstraat is een vaak voorkomende straatnaam in België en Nederland. In totaal zijn er 108 huidige straten bekend. Deze straten zijn ongelijk verdeeld over de verschillende provincies. Ook in Wormhout, Frans-Vlaanderen is er een “Pepersstraete” bekend.
Geschiedenis
In het verleden waren er nog meer Peperstraten in Nederland en Vlaanderen. De naamsveranderingen waren een gevolg van gemeentefusies, vestingwerken (o.a. Oudenaarde), stadskernvernieuwingen (o.a. Rotterdam), eenvormige benaming (o.a. Megen), eenvormige benaming of herbenoeming naar een belangrijke inwoner (o.a. Mechelen[1]).
Het vermoeden dat de straat ooit naar een verder afgelegen Peperleen zou geleid hebben (Heule)
Het vermoeden dat de wat rijkere burgers er gewoond zouden hebben (Oosterend)
Het vermoeden dat een oorspronkelijk arme en slecht behuisde straat zo genoemd werd als ironie op rijke Peperstraat in de buurgemeente ‘s Hertogenbosch (Uden)
Een vaak aangehaalde verklaring werd voorgesteld door J.I. de Groot. De volksnaam voor Schoenoplectus lacustris (Mattenbies) is 'peper'; deze plant groeit langs de oevers van meren en rivieren. De mattenbies werd in de middeleeuwen veel gebruikt voor allerlei soorten vlechtwerk, zoals biezen manden, zitten van stoelen en krukjes, en matten.[3][4][5] Ook René Dings noemt deze verklaring, gelet op het veelvuldig voorkomen en de ouderdom van deze straatnaam (lang voor de peperhandel) als zeer waarschijnlijk. Enkele oude vermeldingen : Enkhuizen (1533), Amersfoort (1469), Groningen (1386), Delft (1374), 's Hertogenbosch (1303), Geel (1430), Oisterwijk (1525), Gent (1291) en hun ligging in historische kernen bevestigen dit. En ook Van Dyck stelde dat een Peperstraat zou verwijzen naar een drassige bodem.
Van de Peperstraat in Amsterdam staat wel vast dat die is genoemd naar de peperwerf, die op die plaats van de straat lag.
De huidige Peperstraat in Haarlem is genoemd naar Levi Peper, een gemeenteraadslid, verzetsstrijder die in een concentratiekamp overleed.
In haar boek brengt schrijfster Marja Van Trier de verklaring naar voor dat in Nederland de naam verband houdt met het vervoer van tufstenen (“Pfefferstein”) van het water naar de plaatselijke markt.
.jpg)