Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen

Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen is een Marialied dat in Vlaanderen wijd verspreid is. Het is ook de naam van het Mariabeeld waaraan het lied is opgedragen.

Mariadevotie

Het lied verenigt Vlaamse gevoelens en Mariadevotie. Tijdens de Meimaand wordt het op menige katholieke Vlaamse school en tijdens parochiale diensten gezongen. De tekst is van priester August Cuppens (1862-1924) en werd getoonzet door Lodewijk de Vocht (1887-1977).

Het lied werd gecomponeerd in 1910 op vraag van de paters jezuïeten van Gent, meer bepaald van pater Jozef Axters. De vraag gebeurde in het kader van de viering van de vijftigste verjaardag van de pauselijke kroning in 1860 van het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen. Dit 2,75 m grote witmarmeren beeld van de Antwerpse beeldhouwer Jan-Baptist De Cuyper (1807-1852) dateerde van 1846 en was door jonkvrouw d'Hane-Steenhuyse - de Potter geschonken en in 1860 geplaatst in de recent gebouwde jezuïetenkerk in de Posteernestraat in Gent. Het is het oudste gekroonde Mariabeeld in Vlaanderen. Ter gelegenheid van deze viering werd deze Notre Dame des Jésuites of Notre Dame de Flandre herdoopt tot Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen. Het beeld werd in 1956 overgebracht naar de kerk van het jezuïetencollege Sint-Barbara in de Savaanstraat.

Door de taal-kunstgrepen, eigen aan volkse dichtkunst, is het lied gedateerd maar daarom niet minder geliefd bij de Vlaamse katholieke gelovigen. Het is in oorsprong een staplied in c barré, of een 2 tweede maat, met een tamelijk vlotte beweging. Het is een mooi voorbeeld van de ruimverspreide Mariadevotie in het Vlaanderen van de twintigste eeuw en later.

Andere liederen voor hetzelfde Mariabeeld

Naast het lied van Cuppens en De Vocht werden voor die gelegenheid nog andere Marialiederen gecomponeerd en uitgevoerd:

• Feestgezang van Frans Uyttenhove op tekst van Caesar Gezelle,
• Lofzang aan O.L.V. van Vlaanderen van Karel Mestdagh op tekst van Jeroom Noterdaeme
• Gebed aan O.L.V. van Vlaanderen van Robert Herberigs op tekst van Emiel Fleerackers s.j. en
• Zang ter eere van Onze Lieve Vrouw van Vlaanderen. Gent 1860-1910 van Joseph Ryelandt op tekst van Aloïs Walgrave o.p.

Deze liederen kenden niet de populariteit die gedurende decennia het Liefde gaf u duizend namen te beurt viel.

De tekst

Liefde gaf U duizend namen

Groot en edel, schoon en zoet

Maar geen een die 't hart der Vlamen

Even hoog verblijden doet

Als de naam, o Moedermaagd,

Die gij in ons landje draagt.

Schoner klinkt hij dan al d'andren.

Onze Lieve Vrouw van Vlaand'ren (bis).

Waar men ga langs Vlaamse wegen

Oude hoeve, huis of tronk,

Komt men U, Maria, tegen,

Staat Uw beeltenis te pronk

Lacht ons toe uit lindegroen

Bloemenkrans of blij festoen

Moge 't nimmer hier verand'ren

O gij Lieve Vrouw van Vlaand'ren (bis)

Blijf in 't Vlaamse harte tronen

Als de hoogste koningin

Als de beste moeder wonen

In elk Vlaamse huisgezin

Sta ons bij in alle nood,

Nu en in het uur der dood

Ons, Uw kind'ren, en ook d'and'ren

Liefste Lieve Vrouw van Vlaand'ren (bis)

Externe links

• Reportage Honderd Jaar Onze Lieve Vrouw van Vlaanderen

Bronnen, noten en/of referenties

• Website van Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen
• Annelies Focquaert, “In en uit” het collectieve geheugen, Nieuwsbrief 89, Studiecentrum voor Vlaamse Muziek, mei 2010.
• Annelies Focquaert, “Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men U, Maria, tegen...”, Nieuwsbrief 90, Studiecentrum voor Vlaamse Muziek, juni 2010.