Het Nederlands kampioenschap marathonschaatsen op natuurijs is een kampioenschap dat voor het eerst in 1979 werd verreden in Nederland. In de navolgende 34 jaar kon het kampioenschap veertien keer georganiseerd worden. De laatste editie werd in januari 2013 verreden (NK 2013) op het Veluwemeer bij Elburg. In 2010 was het voor het eerst dat het evenement twee keer in hetzelfde kalenderjaar werd gehouden. Dit is mogelijk omdat het kampioenschap niet per jaar maar per winterseizoen wordt georganiseerd. Het kampioenschap wordt georganiseerd door de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond.
In 2021 werd ondanks een vorstperiode in februari geen NK op natuurijs gehouden vanwege de coronapandemie die in 2020 uitbrak. Hierdoor waren wedstrijden op natuurijs niet mogelijk, omdat deze niet coronaproof konden worden georganiseerd.
