Nederlandse Spitsbergenexpeditie (1968-1969)

Ligging van Edgeøya binnen de Spitsbergen-archipel

Kaart van Edgeøya

De Nederlandse Spitsbergenexpeditie was een wetenschappelijke expeditie die plaatsvond van augustus 1968 tot september 1969. Tijdens deze expeditie overwinterden vier Nederlandse studenten, ondersteund door een team, op Kapp Lee op Edgeøya, een eiland dat deel uitmaakt van de Spitsbergen-archipel.

Achtergrond

De expeditie werd uitgevoerd onder auspiciën van het toenmalige Rijksinstituut voor Veldbiologisch Onderzoek ten behoeve van het Natuurbehoud (RIVON) en heeft onder andere steun gekregen van het Wereld Natuurfonds. Ze werd georganiseerd op uitnodiging van zoöloog Thor Larsen van het Noorse wetenschappelijke Poolinstituut (Norsk Polar Institutt) in Oslo. De expeditie was primair gericht op onderzoek naar de verspreiding en ecologie van de ijsbeer, op basis van een internationale afspraak gemaakt in 1965, in Fairbanks (Alaska) tussen de Verenigde Staten, Canada, Denemarken, Noorwegen en Rusland.

Wetenschappelijke resultaten

De bevindingen van de expeditie hebben geleid tot een beter inzicht in de ecologie van de ijsbeer en de reële gevaren voor het voortbestaan van de ijsbeer als diersoort. De onderzoeksresultaten hebben uiteindelijk een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van de Internationale Conventie ter Bescherming van IJsberen in 1973.[1]

Naast ijsberenonderzoek is tijdens de expeditie ook veldonderzoek gedaan naar andere inheemse zoogdieren, zoals het rendier, de poolvos en de baardrob. De expeditie heeft vogelbroedkolonies geïnventariseerd, met name op Edgeøya (drieteenmeeuw) en Barentsøya (brandgans en zwarte zeekoet). Ook is er begonnen met bodemvegetatieonderzoek, in relatie tot het voedselpatroon van rendieren.

De vier studenten (Eric Flipse, Paul de Groot, Ko de Korte en Piet Oosterveld) kregen in 1970 de ANV-Visser Neerlandia-prijs voor persoonlijke verdiensten uitgereikt voor hun doorzettingsvermogen tijdens de expeditie.

Literatuur

IJsbeer op Spitsbergen

• Boschman, Nienke & Louwrens Hacquebord. Permanence in diversity. Netherlands Ecological Research on Edgeøya, Spitsbergen. Groningen 2004. ISBN 90-80739-073.
• Broekhuizen, S. & V. van Laar. In memoriam dr. Anne van Wijngaarden (1925-2004).
• Hovelsrud, Kjell-Reidar. Svalbard, Et eventyrlig polarliv. Uitgave Orion, Oslo 2000.
• Korte, J. de. Birds, observed and collected by 'De Nederlandse Spitsbergen Expeditie' in West and East Spitsbergen 1967 and 1968-'69. Uitgave: Beaufortia 1972.
• Oosterveld, P. IJsberen in de kou. AO - reeks boekje nummer 1297. (Stichting IVIO)
• Oosterveld, P. Nederlandse Spitsbergen Expeditie 1968-'69 Uitgave: Stichting ter ondersteuning van de Nederlandse Spitsbergen Expeditie 1968-'69. Drukwerk: Koninklijke Drukkerij G.J. Thieme-Nijmegen.
• Oosterveld, P. IJsberen. Natuur & Techniek 38e jaargang nr.2; Februari 1970.
• Oosterveld, P. Reindeer studies in Edgeøya. A preliminary report of the fieldwork on the Svalbard Reindeer (Rangifer tarandus plathyrynchus) by the Netherlands Spitsbergen Expedition 1968-'69. Report Foundation Netherlands Spitsbergen Expedition, Leersum, 1-20(1973).

Bronnen, noten en/of referenties

1. Broekhuizen & Van Laar / Lutra 2005 48 (2): 109-129, pagina 120

Wikibooks

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Nederlandse Spitsbergenexpeditie (1968-1969).