Mircea Eliade

Eliade als jongeman

Postzegel van Moldavië, gewijd aan Eliade

Mircea Eliade (Boekarest, 9 maart 1907 - Chicago, 22 april 1986) was een godsdiensthistoricus en schrijver van Roemeense afkomst. Naast wetenschappelijk werk publiceerde hij fantasy en een autobiografie.

Levensloop

Van 1925 tot 1928 studeerde Eliade filosofie aan de Universiteit van Boekarest. Daar ontmoette hij Emil Cioran en Eugène Ionesco: dit drietal werd vrienden voor het leven. Eliades loopbaan als godsdiensthistoricus begon met een driejarige studieperiode in India. In 1932 keerde hij terug naar Boekarest, waar hij een jaar later promoveerde op een studie over yoga, die in het Frans zou verschijnen onder de titel Yoga: Essai sur les origines de la mystique Indienne.

Eliade behoorde evenals Cioran en Ionesco tot de Generatie '27 (Generația '27). Zij waren actief in het literaire genootschap Criterion, dat onder invloed stond van Nae Ionescu, de mystiek-conservatieve logicus bij wie ook Eliade colleges had gevolgd. Eliade koesterde in zijn jonge jaren evenals andere leerlingen van Ionescu sympathie voor de extreemrechtse IJzeren Garde (Garda de Fier). Niet onomstreden is de vraag of hij daadwerkelijk lid is geweest van deze organisatie en in hoeverre deze connectie een invloed van betekenis op zijn wetenschappelijke werk zou hebben gehad. Tijdens de oorlogsjaren werkte Eliade, die vele talen beheerste, als Roemeens diplomaat in Londen en Lissabon. Na de oorlog keerde hij niet terug naar Roemenië: hij vestigde zich aanvankelijk in Frankrijk en in 1956 in de Verenigde Staten. Vanaf 1966 was hij Amerikaan.

Op het gebied van de godsdienstgeschiedenis trok zijn werk over sjamanisme, yoga en kosmologische mythen de meeste aandacht. Zijn denken is sterk beïnvloed door de traditionalistische school. Eliade heeft een bijdrage geleverd aan het populariseren van dit gedachtegoed.

De sectie godsdienstgeschiedenis van de Universiteit van Chicago draagt de naam van Mircea Eliade als erkenning voor zijn brede bijdrage tot het onderzoek naar dit onderwerp.

Tot de leerlingen van Eliade behoort onder andere Ioan Petru Culianu.

In 1975 werd hij lid van de Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique.

Bibliografie

• De magie van het alledaagse, De transcendentie van het dagelijks leven - vertaald door Hans Andreus, Katwijk aan Zee 1987
• Aan het hof van Dionis, verhalen. Samenstelling, vertaling uit het Roemeens en nawoord door Liesbeth Ziedses des Plantes, Amsterdam 1982
• Cosmos and History: The Myth of the Eternal Return (Parijs 1947), New York 1974
• Beelden en symbolen (Parijs 1952), Hilversum 1963
• Wereldreligies in kaart gebracht (Dictionnaire des religions), Utrecht 1992, samen met Ioan Petru Culianu
• De mythe van de eeuwige terugkeer, archetypen en hun herhaling, Hilversum 1964
• Het heilige en het profane, 2e druk - Amsterdam 1977
• Riten en symbolen van inwijding (1958), Katwijk aan Zee 1979
• Yoga; Scholen, technieken en verschijningsvormen in hindoeïsme, boeddhisme en tantrisme (1975), Amsterdam 1980
• Het heilige en het profane, een onderzoek naar het wezen van religie (1957), 5e Nederlandse druk - Amsterdam 2006
• Jeugd zonder jeugd (1976), Amsterdam 2009