Lycaenops

Lycaenops Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Midden-Perm
Taxonomische indeling
Microstam: Amniota Onderklasse: Synapsida Orde: Therapsida Onderorde: Gorgonopsia Familie: Gorgonopsidae
Geslacht
Lycaenops Broom, 1925
Typesoort
Lycaenops ornatus Broom, 1925
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Lycaenops[1][2] is een geslacht van uitgestorven synapsiden (orde Therapsida) van de onderorde Gorgonopsia die gedurende het Midden- tot Laat-Perm, ongeveer 265-250 miljoen jaar geleden, in het huidige Zuid-Afrika leefde. Er is slechts één soort bekend, Lycaeonops ornatus. De arts en archeoloog Robert Broom vonden de eerste fossiele resten van dit geslacht in de Karoo-formaties (nog steeds Karru ten tijde van de ontdekking en in de Grote Atlas van de Prehistorie). Sindsdien zijn er veel meer fossiele vondsten gedaan, die zijn toegeschreven aan in totaal vier tot zes Lycaenops-soorten.

Beschrijving

Lycaenops had een skelet dat typisch was voor Gorgonopsia met een kop die vrij groot is in relatie tot het lichaam (tot dertig centimeter lang) en twee lange, sterke hoektanden die zijn uitgegroeid tot hoektanden, evenals een naar buiten gebogen snuit, beide karakteristieke kenmerken. Bovendien had Lycaenops vijf grote snijtanden, waarvan er zich vier in het maxillaire bot bevinden. De hoektanden waren gezaagd en, samen met de snijtanden, waarschijnlijk gebruikt om de prooi te grijpen en te doden. Vanwege de gezaagde scherpe tanden, wordt aangenomen dat Lycaenops grote stukken vlees uit de prooi scheurde en deze geheel doorslikte. De schedel wordt beschreven als langwerpig en dun, maar nog steeds relatief diep. Bovendien wordt de schedel enigszins krom genoemd en is de schaalpoot niet erg goed verbonden met de vierkante poot. Bekend materiaal omsluit delen van het postcranium en de schedel, die relatief goed bewaard is gebleven bij L. ornatus.

Lycaenops was een lichtgebouwd roofdier van ongeveer een meter lang. De grote hoektanden (sabeltanden), de lange renpoten en het flexibele kaakgewricht maakten Lycaenops een uitstekende jager. Dicynodonten en pareiasauriërs werden door dit reptiel bejaagd.

Classificatie

Externe classificatie

Lycaenops is een Gorgonopside die als een van de gemakkelijkste te herkennen is als zodanig. De classificatie van Lycaenops als lid van de Gorgonopsidae wordt bevestigd door Carroll (1988). Het dier heeft veel gemeen met Aelurognathus en Prorubidgea, maar is iets basaler, in het algemeen was Lycaenops een relatief basaal geslacht. Deze geslachten worden soms geclassificeerd in hun eigen subfamilie (Rubidgeinae)

Interne classificatie

De volgende Lycaenops-soorten werden beschreven:

• L. ornatus, bekend door het holotype AMNH 2240, dat werd beschreven door Broom (1925)

  Bijbehorende exemplaren: BPI 260, RC 147, RC 148 en BPI 334

• L. angusticeps, Holotype (AMNH 5537) beschreven door Broom (1913)

  Bijbehorende exemplaren: AMNH 5535

• L. quadrata, Holotype (SAM 7856) beschreven door Haughton (1927)

  Bijbehorende exemplaren: BPI 390, BPI 389, BPI (FN) 3303

• L. attenuatus, Holotype (BPI 259) beschreven door Brink, A. S. en Kitching, J. W. (1953)
• L. sollasi?, Holotype (MS 1934 VIII 29) beschreven door Broili en Schröder (1935)

  Bijbehorende exemplaren: RC 61, BPI 262, RC 119, BPI 264, BPI 281

• L. microdon?, Holotype (SAM 9344) beschreven door Boonstra (1934), als Lycaenops-soort geclassificeerd door Sigogneau (1970)

Fylogenie

Hieronder staat een cladogram uit de fylogenetische analyse van Gebauer (2007)

Gorgonopsia	Aloposaurus Cyonosaurus Aelurosaurus Gorgonopsidae Scylacognathus Eoarctops Gorgonops Njalila Lycaenops Arctognathus Inostrancevia Rubidgeinae Aelurognathus Rubidgea Sycosaurus Clelandina

• 
  Lycaenops jaagt in een groep op een Moschops.
• 
  Het scelet van Lycaenops ornatus van zij.
• 
  Het scelet van Lycaenops ornatus van boven.
• 
  Lycaenops in de schaduw.
• 
  Op dit plaatje staat Lycaenops met snorharen. Het was niet zeker of hij haren had.
• 
  Op dit plaatje zijn de enorme hoektanden goed te zien.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Lycaenops. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 10-01-2023.
2. Fossilworks: Lycaenops. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 10-01-2023.