|
Lishulong Lishulong is een geslacht van plantenetende dinosauriërs, behorende tot de Sauropodomorpha, dat tijdens de vroege Jura leefde in het gebied van het huidige China. De enige benoemde soort is Lishulong wangi. Vondst en naamgevingDoor het Bureau of Natural Resources of Lufeng County werd in 2007 bij het dorp Jiudu in het stadsdistrict Konglongshan in de provincie Yunnan het skelet opgegraven van een basale sauropodomorf. De vindplaats ligt in het Lufeng Dinosaur National Geopark, dat al veel zulke vondsten heeft voortgebracht. Het skelet werd meegenomen in een omvattende studie naar de basale sauropodomorfen van Yunnan uitgevoerd door You Hailu.  In 2024 werd de typesoort Lishulong wangi benoemd en beschreven door Zhang Qiannan, Jia Lei, Wang Tao, Zhang Yuguang en You Hailu. De geslachtsnaam is een combinatie van 栗樹, lishu, "kastanjeboom", een verwijzing naar de vindplaats van Da Lishu, en 龍, long, "draak". De soortaanduiding eert de paleontoloog Wang Zhengju die in november 1976 de zogenaamde "Lufeng Australopithecus" ontdekte, het geslacht Lufengpithecus, dat door de Chinezen gezien wordt als een mogelijke voorouder van de mens. De Life Science Identifiers, nodig voor de geldigheid van een naam gepubliceerd in een elektronisch tijdschrift, zijn EE7FDF02-D7E8-422C-9853-62D7AD5271B2 voor het geslacht en A1B589CE-0836-4048-B68E-3608F59FE574 voor de soort. Het holotype, LFGT-ZLJ0011, is gevonden in de Shawanafzetting van de Lufengformatie die dateert uit het Sinemurien-Toarcien. De precieze datering is omstreden, maar You denkt aan het middelste Sinemurien, ongeveer 195 miljoen jaar oud. Het bestaat uit de schedel, de onderkaken, het linkerceratobranchiale van het tongbeen en negen halswervels, de tweede tot en met tiende. De wandbeenderen en de bovenste hersenpan ontbreken, alsmede de atlas. Het betreft vermoedelijk een volwassen exemplaar. BeschrijvingGrootte en onderscheidende kenmerkenDe schedel heeft een lengte van veertig centimeter. Dat maakt het tot de grootste schedel die van een Chinese basale sauropodomorf bekend is. De schedel is een zevende langer dan die van Jingshanosaurus, vijfendertig centimeter, een soort waarvan de totale lengte geschat is op negen meter. Dat zou wijzen op een lengte voor Lishulong van zo'n twaalf meter. De beschrijvers stelden enkele onderscheidende kenmerken vast. Drie daarvan zijn autapomorfieën, unieke afgeleide eigenschappen. Bij het neusbeen is de breedte van de basis van de voorste onderste tak minder dan de breedte van de basis van de voorste bovenste tak. De aderopening aan het buitenste achterste uiteinde van de rij van de tanden van het bovenkaaksbeen is niet groter dan de overige aderopeningen. De doornuitsteeksels van de halswervels zijn aan de voorkant van hun bovenste uiteinde verbreed. Verder is er een unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. Het supraoccipitale is halvemaanvormig en breder dan hoog in achteraanzicht. Het dentarium heeft een hoogte die groter is dan een vijfde van de lengte. Skelet.png) De schedel is lang en laag. Het neusgat is groot met 22% van de schedellengte. Het neusgat ligt voor de achterrand van de fenestra antorbitalis. De tak van de praemaxilla richting het neusbeen is niet gebogen aan de basis. Het bovenkaaksbeen heft geen richel op de buitenzijde. De voorste tak van het bovenkaaksbeen is langer dan hoog. De opgaande tak van het bovenkaaksbeen is smal in zijaanzicht. Deze tak heeft een smalle voorste binnenrand. Het traanbeen is dun en langwerpig met een kleine opgaande tak. Het voorhoofdsbeen is langer dan breed. De opgaande tak van het jukbeen maakt een hoek van 60° met de achterste tak. .png) In de onderkaak is het zijvenster klein, slechts 11% van de lengte uitmakend net als bij Jingshanosaurus. Het coronoïde is hoog. Het kaakgewricht ligt op dezelfde hoogte als de tandenrij, net als bij Yunnanosaurus. Het dentarium maakt 23% van de hoogte van de onderkaak uit. Er lijkt een klein intercoronoïde aanwezig te zijn op de binnenzijde van de kaak. Het articulare heeft een kleine rechthoekige uitstulping aan de binnenzijde achter het kaakgewricht net als bij Jingshanosaurus. .png) Er staan vier tanden in de praemaxilla. Het bovenkaaksbeen draagt minstens twaalf tanden, het dentarium minstens twintig. De tanden overlappen elkaar niet, maar staan op zekere afstand van elkaar. Anders dan bij Jingshanosaurus zijn de tanden vrij recht in plaats van naar achteren gebogen. Nabij het spits zijn er kartelingen aan beide snijranden. De buitenzijde van de tand is licht bol en de binnenzijde licht is licht hol. Bij andere basale sauropodomorfen is de binnenzijde vlak; bij de Sauropoda sterk hol. Het tandglazuur is glad op lichte lengtegroeven na, net als bij Jingshanosaurus. .png) De nek is relatief langwerpig, in alle wervels. De amficoele halswervels zijn niet gepneumatiseerd; luchtkamers ontbreken dus. Ook de draaier, ofwel axis, is langwerpig en vooraan sterk gekield. Aan het axiale centrum is een intercentrum verbonden dat echter niet breder is in vooraanzicht. De derde halswervel is 40% langer dan de draaier, een ongewoon hoge verhouding voor basale sauropodomorfen. De zevende halswervel is het langst. Dat de doornuitsteeksels aan de voorkant van hun top verbreed zijn, een ruitvorm scheppend, is uniek: bij verwanten is het midden verbreed. De verbreding is in de vorm van twee staafvormige uitstulpingen. De zijuitsteeksels van de voorst een middelste halswervels zijn zwak ontwikkeld. Bij de achterste halswervels ontwikkelen ze zich tot vleugels. FylogenieLishulong is basaal in de Sauropodiformes geplaatst, als zustersoort van Yunnanosaurus. Volgens You bereikte die groep vrij laat Azië, vrijwel tegelijkertijd in verschillende niet nauw verwante takken. Het volgende cladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom.
Literatuur
|