Koraalslangachtigen

Koraalslangachtigen
Fossiel voorkomen: Oligoceen[1]heden
Neelaps calonotus uit Australië.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Elapoidea
Familie
Elapidae
Boie, 1827
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Koraalslangachtigen op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Koraalslangachtigen[2] (Elapidae) zijn een familie van de slangen.[3]

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Heinrich Boie in 1827. Er zijn ongeveer 390 soorten die zonder uitzondering giftig zijn. De soorten uit deze familie worden daarom wel gifslangen genoemd, maar lang niet alle giftige slangen behoren tot de koraalslangachtigen, zoals de adders (familie Viperidae), waartoe ook de ratelslangen en groefkopadders behoren. Ook sommige toornslangachtigen (familie Colubridae) zijn giftig. Verschillende soorten koraalslangachtigen worden echter wel beschouwd als de gevaarlijkste slangen.

Tot de koraalslangachtigen behoren onder andere de volgende groepen;

De zeeslangen werden lange tijd als een aparte familie gezien (Hydrophiidae), maar tegenwoordig wordt de groep als onderfamilie van de koraalslangachtigen beschouwd. Ook is discussie over de geldigheid van verschillende geslachten.

Giftigheid

Deze familie is van andere families te onderscheiden doordat de soorten wel holle giftanden hebben, maar deze kunnen niet worden teruggeklapt zoals bij de adders (Viperidae). Hierdoor zijn de giftanden korter en wordt het slangengif niet zo makkelijk geïnjecteerd; ze moeten eerst een kauwbeweging maken. Bij deze familie is de oorspeekselklier tot gifklier omgebouwd en produceert een gif dat bestaat uit eiwitten die weefsels afbreken en al in geringe dosis een dodelijke werking kunnen hebben.

Soortenrijkdom

Deze familie is zo rijk aan allerlei specifieke aanpassingen, dat ze niet als een echte groep beschreven kan worden op de bouw van de giftanden na. De langste soort is enkele meters lang en de kleinste wordt nog geen halve meter. Ook de variatie in kleuren en patronen is groot; veel soorten hebben camouflagekleuren maar enkele zijn felgekleurd. De koraalslangen uit het geslacht Micrurus worden door velen tot de mooiste slangen gerekend vanwege de bonte en afstekende kleuren.

Onderfamilies en geslachten

Zie Lijst van koraalslangachtigen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De koraalslangachtigen worden verdeeld in 53 geslachten en twee onderfamilies. Deze zijn onderstaand weergegeven, met de auteur, het soortenaantal en het verspreidingsgebied.

Geslachten van de onderfamilie zeeslangen (Hydrophiinae)
Naam Auteur Soorten Verspreiding
Aipysurus Lacépède, 1804 9 Azië, Australië
Antaioserpens Wells & Wellington, 1985 2 Australië
Brachyurophis Günther, 1863 8 Australië
Schildpadkopzeeslangen
(Emydocephalus)
Krefft, 1869 3 Azië, Australië
Ephalophis Smith, 1931 1 Australië
Hydrelaps Boulenger, 1896 1 Nieuw-Guinea, Australië
Roerstaartzeeslangen
(Hydrophis)
Latreille, 1801 50 Grote Oceaan , Indische Oceaan, Zuid-Chinese Zee, Perzische Golf, Golf van Bengalen, Straat van Taiwan, Golf van Thailand, Japanse Zee
Parahydrophis Burger & Natsuno, 1974 1 Papoea-Nieuw-Guinea, Australië
Paroplocephalus Keogh, Scott & Scanlon, 2000 1 Australië
Geslachten van de onderfamilie Elapinae
Naam Auteur Soorten Verspreiding
Acanthophis Daudin, 1803 8 Azië; Indonesië, Papoea-Nieuw-Guinea, en Australië
Schildcobra's
(Aspidelaps)
Fitzinger, 1843 2 Afrika; Angola, Namibië, Botswana, Zimbabwe, Zuid-Afrika en Mozambique
Aspidomorphus Fitzinger, 1843 3 Azië; Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea
Austrelaps Worrel, 1963 3 Australië
Kraits
(Bungarus)
Daudin, 1803 16 Azië; Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Brunei, Cambodja, China, India, Indonesië, Iran, Laos, Macau, Maleisië, Myanmar, Nepal, Pakistan, Singapore, Sri Lanka, Thailand en Vietnam
Cacophis Günther, 1863 4 Australië
Calliophis Gray, 1835 15 Azië; Myanmar, Thailand, Maleisië, Vietnam, Cambodja, Thailand, Laos, Sri Lanka, India, Indonesië, Singapore, Filipijnen en Bangladesh
Cryptophis Worrell, 1961 5 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea en Indonesië, en Australië
Demansia Gray, 1842 14 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea, en in Australië
Mamba's
(Dendroaspis)
Schlegel, 1848 4 Grote delen van Afrika
Denisonia Krefft, 1869 2 Australië
Drysdalia Worrell, 1961 3 Australië
Echiopsis Leopold Fitzinger, 1843 1 Australië
Elapognathus Boulenger, 1896 2 Australië
Elapsoidea Bocage, 1866 10 Afrika; Congo-Kinshasa, Kenia, Soedan, Burundi, Tanzania, Rwanda, Ethiopië, Somalië, Oeganda, Tsjaad, Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Soedan, Mozambique, Zambia, Botswana, Zuid-Afrika, Namibië, Malawi, Zimbabwe, Angola, Benin, Burkina Faso, Ghana, Ivoorkust, Malawi, Mali, Mauritanië, Niger, Nigeria, Swaziland, Senegal, Gambia, Guinee, Guinee-Bissau, Togo en Congo-Brazzaville
Furina Duméril, 1853 5 Australië
Hemachatus Fleming, 1822 1 Afrika; Zuid-Afrika, Zimbabwe, Lesotho en Swaziland
Hemiaspis Fitzinger, 1861 2 Australië
Hemibungarus Peters, 1862 3 Azië; Filipijnen
Hoplocephalus Wagler, 1830 3 Australië
Platstaarten
(Laticauda)
Laurenti, 1768 8 Azië en Australië
Loveridgelaps Boulenger, 1890 1 Azië; Salomonseilanden
Micropechis Lesson, 1830 1 Azië; Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea
Micruroides Kennicott, 1860 1 Noord- en Midden-Amerika; Verenigde Staten en Mexico
Koraalslangen
(Micrurus)
Wagler, 1824 81 Noord-Amerika, Midden- en Zuid-Amerika; Frans-Guyana, Guyana, Colombia, Ecuador, Peru, Brazilië, Bolivia, Peru, Panama, Uruguay, Argentinië, Paraguay, Nicaragua, Costa Rica, Honduras, Mexico, Suriname, Venezuela, Trinidad, Verenigde Staten en El Salvador
Echte cobra's
(Naja)
Laurenti, 1768 33 Afrika, Azië en het Midden-Oosten
Neelaps A.M.C. Duméril, Bibron & A.H.A. Duméril, 1854 2 Australië
Notechis George Albert Boulenger, 1896 1 Australië
Ogmodon Peters, 1864 1 Azië; Fiji
Ophiophagus Günther, 1864 1 Azië; Bangladesh, Bhutan, Cambodja, Filipijnen, Hongkong, India, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar, Nepal, Singapore, Thailand en Vietnam, China en de Filipijnen
Oxyuranus Kinghorn, 1923 3 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea en Indonesië, en Australië
Parapistocalamus Roux, 1934 1 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea en de Salomonseilanden
Pseudechis Wagler, 1830 9 Azië; Papoea-Nieuw-Guinea, Indonesië en in Australië
Pseudohaje Günther, 1858 2 Afrika; Angola, Burundi, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Gabon, Ghana, Ivoorkust, Kenia, Nigeria, Rwanda, Oeganda, Sierra Leone, Liberia en Guinea
Pseudonaja Günther, 1858 9 Australië
Rhinoplocephalus Müller, 1885 1 Australië
Salomonelaps McDowell, 1970 1 Salomonseilanden
Simoselaps Jan, 1859 4 Australië
Sinomicrurus Slowinski, Boundy & Lawson, 2001 8 Azië; India, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Myanmar, Thailand, Vietnam, China, Japan, Taiwan en Laos
Suta Worrell, 1961 11 Australië
Toxicocalamus Boulenger, 1896 11 Azië; Indonesië
Tropidechis Albert Günther, 1863 1 Australië
Vermicella John Edward Gray in Günther, 1858 6 Australië
Walterinnesia Lataste, 1887 2 Midden-Oosten en noordoostelijk Afrika; Israël, Saoedi-Arabië, Jordanië, Egypte, Irak, Syrië, Iran, Turkije en Koeweit en mogelijk in Libanon

Bronvermelding