Kaaszwam

De kaaszwammen zijn een groep paddenstoelen die onder de hoed een poriënlaag hebben, waarin zich sporenvormende organen bevinden. In Nederland komen 25 verschillende soorten voor die alle tot de orde Polyporales, maar tot verschillende geslachten en families, behoren. De soorten kunnen op loofhout, maar ook op naaldhout voorkomen. De meeste kaaszwammen kunnen alleen met hulp van een microscoop met zekerheid gedetermineerd worden.

Foto's

• 
  Appelboom­kaaszwam
• 
  Asgrauwe kaaszwam
• 
  Bittere kaaszwam
• 
  Blauwe kaaszwam
• 
  Dunne vaalblauwe kaaszwam
• 
  Getande kaaszwam
• 
  Kleine kaaszwam
• 
  Kruipende kaaszwam
• 
  Roze kaaszwam
• 
  Rozetkaaszwam
• 
  Sneeuwwitte kaaszwam
• 
  Sponzige kaaszwam
• 
  Vlekkende kaaszwam
• 
  Zachte kaaszwam
• 
  Zwetende kaaszwam

Naam	Wetenschappelijke naam	Houtsoort	Sporen
Appelboomkaaszwam	Pappia fissilis	loofhout (appelboom, beuk, berk, populier, kers, kastanje)	breed ellipsoïde tot bijna rond (4-5 x 3-4 µm)
Asgrauwe kaaszwam	Postia tephroleuca	loofhout (eik, berk, es) en naaldhout	cilindrisch, suballantoïde, glad, guttvormig, hyaliene, inamyloïde (4,3–5,5 x (1,1) 1,5–2,2 μm; Q=2,2-3)
Bestoven kaaszwam	Oligoporus rennyi	naaldhout (spar, den)	4-5,5 x 2-2,8 μm
Blauwe kaaszwam	Cyanosporus caesius	naaldhout (spar, den, lariks, Douglasspar, taxus)	cilindrisch, licht gebogen (4-5 x 1,3-2 µm)
Bittere kaaszwam	Amaropostia stiptica	naaldhout (spar, den) en zelden loofhout	glad, dunwandig, ellipsoïde, puntig, licht gebogen (3,5-5,5 × 1-1,5 μm)
Dunne vaalblauwe kaaszwam	Cyanosporus alni	loofhout (beuk, eik, haagbeuk, els)	zeer nauw cilindrisch tot allantoïsch (worstvormig), glad, dunwandig, licht amyloïde? (4,1)4,3-6(7) x 1-1,3(1,5) µm; Q=3,79-4,45)
Dunne kaaszwam	Postia lowei	naaldhout (den)	cilindrisch, schuin verzwakt aan de basis, glad, hyaliene, inamyloïde (4,3–5,5 x (1,1) 1,5–2,2 μm, Q=2,2–3)
Dikke vaalblauwe kaaszwam	Cyanosporus subcaesius	loofhout (diversen)	allantoïde, blauw in bulk, zwak amyloide (4-5 x 1-1,3 µm; Q=ca. 4)
Holleboomkaaszwam	Postia ceriflua	naaldhout	(3,7–4,8 × 2,0–2,3 μm) [1]
Jeneverbeskaaszwam	Postia balsamea	naaldhout (jeneverbes, spar, lariks)	cilindrische tot oblong ellipsoïde (3,5–5,3 × 2,0–2,9 μm) [1]
Getande kaaszwam	Irpiciporus pachyodon	loofhout (beuk en eik)	bijna rond, dikwandig, glad, inamyloïde (6-7 x 5-5,5 µm)
Gezoneerde kaaszwam	Oligoporus wakefieldiae	loofhout en naaldhout (o.a. lork)	cillindrisch-elliptisch, hyaliene, glad, inamyloïde (3,5-4,5 x 2-2,5 µm)
Kleine kaaszwam	Skeletocutis nivea	loofhout (beuk, eik, els, populier, esdoorn)	cilindrisch, glad, licht allantoïsch (worstvormig), inamyloïde (4-5 x 0,5-1 µm)
Kristalkaaszwam	Oligoporus romellii	naaldhout	3,87-4,49 x 2,05-2,46 μm [2]
Krijtachtige kaaszwam	Fuscopostia leucomallella	naaldhout (grove den, zwarte den, etc)	4-6 x 1,2-1,7 µm [3]
Kruipende kaaszwam	Postia sericeomollis	naadlhout (jeneverbes, spar)	cyanofiel, inamyloïde, (3,75-4,98 x 1,73-2,75; Q=2,1)
Roze kaaszwam	Rhodonia placenta	naaldhout (spar, lariks, grove den)[4]	cilindrisch tot (sub)allantoïde, glad, met hilarisch aanhangsel, hyaliene, inamyloïde, cyaanfiel (5,5-7 x 2-2,5 µm)
Rozetkaaszwam	Spongiporus floriformis	naaldhout (Larix, Abies, Abies, Cupressus, Pinus, Picea)	langwerpig tot kortcilindrisch, vaak licht gebogen, glad, hyaliene, inamyloïde (3,5-4,5 x 2-2,5 µm)
Sneeuwwitte kaaszwam	Tyromyces chioneus	loofhout (o.a. berk, eik, beuk, populier)	lad, cilindrisch, hyaliene, glazig met KOH, 4-5 x 1,5-2 μm
Sponzige kaaszwam	Spongipellis spumeus	loofhout (paardekastanje, populier, iep en mogelijk esdoorn)	bijna rond tot rond (5,5-7,5 x 4,5-6 µm)
Stinkende kaaszwam	Loweomyces wynneae	loofhout (o.a. beuk)	eivormige tot subglobose (3–3,5 x 2,5–3 µm) [5]
Vlekkende kaaszwam	Fuscopostia fragilis	naaldhout (den, spar)	Allantoïde tot cilindrisch; zacht; hyaliene in KOH; inamyloïde (4–5 x 2–2,5 µm, soms wel 7 x 3 µm)
Wijdporiekaaszwam	Postia undosa	naaldhout (spar)
Zachte kaaszwam	Leptoporus molli	naaldhout (divers)	Worstvormig, hyaliene, glad, niet-amyloïde en meten 5-6 × 1,5-2 μm.
Zwetende kaaszwam	Calcipostia guttulata	naaldhout, soms loofhout	Langwerpig, ellipsvormig, kleurloos, glad, niet-amyloïde (4–5 x 2–2,5 μm)

Bronnen, noten en/of referenties

1. The identity of Postia lowei (Basidiomycota, Polyporales) and notes on related or similar species
2. Bulletin mensuel dela DE LYON (2006)
3. Postia leucomallela op www.mycocharentes.fr
4. Roze kaaszwam opnieuw in Nederland gevonden (Nature Today, 2 november 2011) door NMV
5. Sistemática e Biologia de Políporos do Sul do Brasil: gêneros Antrodiella, Junghuhnia Flaviporus e Tyromyces