Jan van Essen (kunstschilder)

Jan van Essen
Gezicht op de haven van Napels met schouwing van de vloot van Michiel de Ruyter
Persoonsgegevens
Bijnaam	Santruyter
Geboren	Antwerpen, circa 1640-1645
Overleden	Napels, 1684
Beroep(en)	kunstschilder
Oriënterende gegevens
Jaren actief	1659-1684
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Jan van Essen (bentnaam Santruyter) (Antwerpen, ca. 1640-1645 - Napels, 1684) was een Vlaamse barokschilder bekend om zijn zeegezichten. Na zijn opleiding in Antwerpen werkte hij in Italië, vooral in Rome en Napels.[1]

Leven

Van Essen werd opgeleid door de Antwerpse kunstschilder Sebastiaen de Bruyn.[2] Hij verbleef tussen 1665 en 1669 enige tijd in Turkije in het gezelschap van de Vlaamse schilder Pieter Hofman. Hij zou identiek kunnen zijn met Giovanni Vanes, een Vlaamse schilder die in september 1669 in Rome werd genoemd.[1]

In Rome sloot hij zich aan bij de vereniging van voornamelijk Vlaamse en Nederlandse schilders die de 'Bentvueghels' (afgekort de 'bent') werd genoemd. De Bentvueghels lieten nieuwe leden toe in een ceremonie waarbij ze een bijnaam kregen, de zogenaamde 'bentnaam'. Zijn bentnaam was 'Santruyter' of 'Zandruiter'.[1]

Hij overleed in Napels in 1684.[1]

Werk

Vlootparade in de baai van Napels

Jan van Essen staat bekend om zijn topografische overzichten en landschapsschilderijen.[1] Drie van zijn bekende werken beelden vedute (gezichten) van de haven van Napels af. Twee van deze werken zijn in de collecties van het Museo Nazionale di San Martino in Napels en het Brukenthal National Museum in Sibiu (Roemenië).[1] Het derde is in een privécollectie in Spanje en toont de haven van Napels met de schouwing van de vloot onder leiding van de Nederlandse admiraal Michiel de Ruyter.[3] Het werk in de collectie van het Museo Nazionale di San Martino in Napels is getekend "Gio. van Essen fe." en draagt de titel Vlootparade in de baai van Napels. Het is geschilderd rond 1650 en was het eerste schilderij dat de haven van Napels weergeeft vanaf de zee. Het gezichtspunt is verhoogd en gericht op de San Vincenzo-pier. Van Essen heeft de Vesuvius foutief aan de westkant geplaatst. Het schilderij in het Brukenthal National Museum is meer rudimentair uitgevoerd met een gezichtspunt pal tegenover de San Vincenzo-pier. Het beeldt de Vesuvius in de juiste positie af.[4]

Hij schilderde ook vedute van Messina en Rome.[5][6]

Noten en referenties

1. Jan van Essen op de site van het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis. Gearchiveerd op 26 september 2022.
2. Sebastiaen de Bruyn op de site van het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
3. Herontdekt schilderij van laatste succesvolle missie Michiel de Ruyter komt naar Middelburg op de website van PZC. Gearchiveerd op 22 september 2022.
4. De Seta, Cesare. “Topografia Urbana e Vedutismo Nel Seicento: A Proposito Di Alcuni Disegni Di Alessandro Baratta.” Prospettiva, no. 22, 1980, pp. 46–60. JSTOR, Accessed 23 Sep. 2022.
5. Henry A. Millon, I trionfi del barocco: architettura in Europa 1600-1750, Bompiani, 1999, p. 534
6. Jan van Essen, Vedute del Campidoglio a Roma at Artnet. Gearchiveerd op 27 september 2022.

Externe links

Mediabestanden

Zie de categorie Jan van Essen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.