|
Henry Vahl
Henry Vahl (Stralsund, 26 oktober 1897 - Hamburg, 21 juli 1977)[1][2][3] was een Duitse acteur. Jeugd en opleidingHenry Vahl werd geboren als oudste van vier kinderen van de zeeman Franz Vahl. Zijn broer was de acteur Bruno Vahl-Berg, zijn zus Lissy was de moeder van acteur Edgar Bessen. Reeds als kind stond Vahl in zijn geboortestad in meerdere rollen op de planken. Toen de viskotter van zijn vader in 1905 werd vernield door een stormvloed, verhuisde de familie het jaar daarna naar Kiel. Na beëindiging van een drukkersopleiding werkte hij in een zuivelbedrijf en als liftboy in het Hansahotel, waar de directeur van het Kieler Stadttheater hem opmerkte en hem een contract aanbood. In 1916 speelde hij zijn eerste rol in het stuk Peterchens Mondfahrt. Sinds 1915 werkte hij ook bij de Howaldtswerf om onder de krijgsdienst uit te komen. CarrièreIn 1918 ging Vahl naar het Lübecker Hansatheater. In 1926 ging hij als acteur en regisseur naar Bernburg an der Saale, maar het theater aldaar werd reeds in 1929 gesloten, waarna hij naar Berlijn verhuisde en na enkele kleinere rollen bij Max Reinhardt en optredens als figurant bij het Duitse Theater door Heinz Hilpert[4] gecontracteerd werd. In 1950 ging het echtpaar Vahl naar Hamburg, waar Vahl optrad in het Flora-Theater en het Theater im Zimmer van Helmuth Gmelin[5], maar ook in het Jungem Theater van Friedrich Schütters (tegenwoordig het Ernst-Deutsch-Theater), waar hij de rol speelde van de oude landarbeider Candy in een toneelbewerking van de roman Von Mäusen und Menschen. In maart 1958 speelde in het Ohnsorg-Theater het stuk Meister Anecker van August Lähn, maar de acteur Otto Lüthje[6], die de rol moest spelen van de schoenmakersleerling Matten, werd kort voor de première ziek, waardoor Vahl als vervanger werd gevraagd, waarna hij een vaste kracht werd. In de daaropvolgende jaren acteerde hij in meer dan 100 rollen, vaak samen met Heidi Kabel. Zeer belangrijk waren de hoofdrollen in Schneider Nörig en Vater Phillip, als Ewald Brummer in Tratsch im Treppenhaus en als Mandus Sötje in Mien Mann, de fohrt to See. De rol van de oude, excentrieke en sterk naar alcohol neigende Matten werd met zekerheid zijn paraderol en werd dankzij de tv-uitzending in november 1965 een doorslaand succes, waardoor het Ohnsorg Theater werd overstelp met telefoontjes, gelukwenstelegrammen en bloemen. Door de tv-uitzendingen van theatervoorstellingen door de (NDR) en gastoptredens werd Henry Vahl landelijk zeer populair en een publiekslieveling. In 1967 werd hij onderscheiden met het Bronzen Beeldscherm. Van 1962 tot in de jaren 1970 trad hij regelmatig op in de populaire NDR-amusementsshow Haifischbar. Een groot tv-succes werd de tweedelige tv-krimi Die rote Geldbörse (1966), waarin Vahl een hoofdrol speelde. In 1972 verliet Henry Vahl het Ohnsorg Theater. Officieel ging hij weg wegens ouderdomsredenen, maar inofficieel zou hij een meningsverschil hebben gehad met de intendant Günther Siegmund, de opvolger van de overleden Hans Mahler. Siegmund wilde het ensemble verjongen en Henry Vahl buiten spel zetten na de periode 1969/1970. Mahler had hem beloofd nog eenmaal het stuk Meister Anecker te mogen spelen, om afscheid te nemen van het toneel, maar Siegmund voelde daarvoor geen verplichting. Alhoewel hij zijn teksten steeds slechter kon onthouden, begon hij in 1973 op te treden bij het St. Pauli Theater van Kurt Collien, waar hij nog 43 maal in Meister Anecker en vanaf 1974 nog 168 maal als Zitronenjette op het podium stond. Privéleven en overlijdenIn 1918 leerde hij Germaine Koch kennen bij het Hansatheater in Lübeck. Hij verloofde zich met haar en verhuisde in 1920 met haar naar Braunschweig, waar ze op 31 januari 1925 in het huwelijksbootje stapten. In 1940 kreeg hij samen met zijn vrouw een verbintenis in Karlsbad, waar hij in november 1941 zijn 25-jarig toneeljubileum vierde. Echter in dezelfde maand werd de werkvergunning van zijn vrouw, die half joods was, ingetrokken. Ze moest onderduiken en verstopte zich tot het einde van de oorlog in een tuinhuis in Ratzeburg. Vahl was niet op de hoogte van haar verblijfplaats, maar hield wel contact met haar via haar moeder. Tijdens een verhoor door de Gestapo gaf hij ze als vermist op. In 1943 werd hij opgeroepen voor de militaire dienstplicht bij de troepenverzorging aan het oostfront. Na de oorlog verhuisde hij samen met zijn vrouw naar Berlijn. In 1975 overleed zijn vrouw en in februari 1976 kreeg hij een infarct, waarvan hij niet meer herstelde. Hij overleed op 21 juli 1977 in de leeftijd van 79 jaar in Hamburg aan de gevolgen van een bloedsomloopstoornis. Hij werd bijgezet naast zijn broer Bruno op het kerkhof in Ohlsdorf. OnderscheidingenIn de nabijheid van zijn woning in het district Eimsbüttel werd een park naar Henry Vahl genoemd, het Henry Vahl-park. In 2014 werd in het stadsdeel Gaarden (Kiel) het plein voor het huis, waar Vahl woonde van 1912 tot 1919, als Henry-Vahl-plein gedoopt. Toneelstukken
Filmen
Hoorspelen
Bronnen, noten en/of referenties
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
