nl Heiden (Duitsland)

**Heiden**
Gemeente in Duitsland
	;
Situering
Deelstaat	Noordrijn-Westfalen
Kreis	Borken
Regierungsbezirk	Münster
Coördinaten	51° 50′ NB, 06° 56′ OL
Algemeen
Oppervlakte	53,39 km²
Inwoners ; (31-12-2020)	8.204 ; (154 inw./km²)
Hoogte	79 m
Burgemeester	Patrick Voßkamp (CDU)
Overig
Postcode	46359
Netnummer	02867
Kenteken	BOR, AH, BOH
Gemeentekernen	3 Ortsteile
Gemeentenr.	05 5 54 028
Website	Officiële website
Locatie van Heiden in Borken
Portaal	Duitsland

Heiden is een plaats en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Borken. De gemeente telt 8.204 inwoners (31 december 2020)^[1] op een oppervlakte van 53,39 km².

Delen van de gemeente

Heiden bestaat uit het gelijknamige, grote dorp en verder uit enige gehuchten (Bauerschaften) daaromheen, zie het plattegrondje.

Heiden en de omliggende gehuchten

Ligging, infrastructuur

Heiden ligt aan de zuidrand van een van west naar oost lopende heuvelrug, die bijna 5 km lang en gemiddeld 2 km breed is, en Die Berge genoemd wordt. Het hoogste punt hiervan, de Tannenbültenberg, is 107 meter boven zeeniveau. De heuvelrug is tot 2006 ten dele militair oefenterrein geweest, maar is daarna grotendeels tot natuurreservaat uitgeroepen.

Buurdorpen en -steden

In het zuiden: Rhade, gemeente Dorsten
In het zuidwesten: Erle, gemeente Raesfeld
In het westen: Marbeck, gemeente Borken
In het noordwesten: Borken
In het noorden: Ramsdorf, gemeente Velen
In het noordoosten: Velen
In het oosten: Reken
In het zuidoosten: Lembeck, gemeente Dorsten.

Infrastructuur

Spoorweghalte Marbeck-Heiden^[2]

De Autobahn A 31 loopt van noord naar zuid tussen Heiden en Reken. Van afrit 35 Reken van deze Autobahn loopt een bijna 4 km lange weg in west-noordwestelijke richting naar het dorp Heiden toe. De Bundesstraße 67 loopt van Borken westelijk en noordwestelijk om Heiden heen naar afrit 34 van de A 31 en oostwaarts naar Maria Veen bij Reken.

Op de grens van Marbeck, gemeente Borken, en Heiden ligt, 2½ km ten westen van het dorp Heiden, de spoorweghalte Marbeck-Heiden. Hier stoppen 1 x per uur, soms 1 x per twee uur, stoptreinen van de spoorlijn Borken- Dorsten- Gelsenkirchen. Een aansluitende buurtbus verzorgt eens per twee uur een aansluiting met het centrum van Heiden. Verder rijden streekbussen min of meer frequent naar Borken en Reken v.v..

Door de gemeente stromen talrijke onbevaarbare beken, waarvan de meeste via de Aa-strang uiteindelijk in de Oude IJssel uitmonden. Deze waterlopen zijn alleen van belang voor de waterhuishouding en vanwege de natuurwaarde van de beekdalen en -oevers.

Economie

Aan de weg, die van de oostkant van het dorp naar de A 31 leidt, ligt het plaatselijke industrieterrein. Afgezien van een tamelijk groot, in geheel Noord-Duitsland actief aannemersbedrijf en een kleine, maar in geheel Duitsland opererende groothandel in schaakstukken en -borden, is hier alleen midden- en kleinbedrijf van lokaal of hoogstens regionaal belang gevestigd.

Heiden bestaat verder vooral van het toerisme; in en om het dorp staan naar verhouding veel op (fiets-)toeristen gerichte horecagelegenheden.

Geschiedenis

De oudste sporen van menselijke bewoning van de streek zijn de hunebedden, waarvan het exemplaar Düwelsteene, ondanks een "wetenschappelijk onderzoek" uit de 18e eeuw en het wegbreken van enkele stenen, na restauraties in 1932 en 2006 redelijk goed bewaard is gebleven. Het stamt van mensen van de Trechterbekercultuur (ca. 3200-2500 jaar vóór de jaartelling), dus uit de Jonge Steentijd.

Heiden deelde van de middeleeuwen tot de Napoleontische tijd doorgaans de politieke lotgevallen van het Prinsbisdom Münster, en in de 19e eeuw het Koninkrijk Pruisen en daarna het Duitse Keizerrijk. Belangrijke historische feiten zijn niet overgeleverd.

Bezienswaardigheden

In de gemeente Heiden zijn diverse restanten van hunebedden, waarvan de Düwelsteene (Sprockhoff-Nr. 985) de bekendste zijn. Dit hunebed ligt enkele kilometers ten oostnoordoosten van het dorp.
De gemeente ligt in het Münsterland, dat bekend is om zijn mogelijkheden voor fietstoerisme. De bosrijke omgeving van Heiden (vooral ten noorden en oosten van het dorp) leent zich ook goed voor wandeltochten. De gemeente telt enkele campings.

Foto's

Heiden, gemeentehuis, kerk en bank
Heiden, Gasthof in straatzicht
Heiden, Düwelsteene
De Römersee, een recreatieplas op één van de campings van Heiden
Het 748 m² grote ven Kranenmeer, een klein natuurreservaat in het zuiden van de gemeente Heiden

Partnergemeentes

Heilbad Heiligenstadt, Duitsland (geen jumelage, maar slechts een minder intensieve Städtefreundschaft)
Lancaster (Wisconsin), USA
Rybno, Polen.

Trivia

Over het hunebed Düwelsteene worden vele sagen en legenden verteld, waaronder:

Eens, lang geleden, zou de duivel, op weg naar Aken om de Dom van Aken te vernielen, een schoenmakersknechtje uit Heiden hebben ontmoet. De duivel droeg op zijn rug een enorme zak, waarin vele grote keien zaten. De schoenmakersjongen had 12 paar versleten schoenen bij zich. De duivel vroeg hem, hoe ver het nog was naar Aken. De jongen herkende de duivel aan zijn paardenvoet, en kreeg een kwaad voorgevoel. Hij antwoordde daarop dat hij zelf juist van Aken hierheen was komen lopen, en al de paren schoenen, die hij bij zich had, onderweg had versleten. Het was dus enorm ver weg. Daarop raakte de duivel ontmoedigd. In zijn teleurstelling smeet hij de stenen van zich af, en zo bleven de duivelsstenen hier liggen.
Men vraagt vaak, o.a. aan kinderen, om de Düwelsteene te tellen. En daarna nog eens. Omdat de duivel dan stiekem een steen erbij legt, of weghaalt, komt er na iedere keer tellen een ander resultaat uit.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (de) Bevölkerung der Gemeinden Nordrhein-Westfalens am 31. Dezember 2020 – Fortschreibung des Bevölkerungsstandes auf Basis des Zensus vom 9. Mai 2011. Landesbetrieb Information und Technik Nordrhein-Westfalen (IT.NRW). Geraadpleegd op 21 juni 2021.
↑ Het stationsgebouw op de foto is niet meer als zodanig in gebruik. Particulieren hebben het van de Spoorwegen gekocht en in 2006 tot privé-vakantiehuis verbouwd.