Geleenbreuk

De Geleenbreuk is een breuk in Nederlands Zuid-Limburg en aangrenzend Belgisch Limburg.

De breuk is vernoemd naar het dorp Geleen.

Op ongeveer anderhalve kilometer naar het zuidwesten ligt de Heerlerheidebreuk en op anderhalve kilometer naar het noordoosten de Feldbissbreuk.[1][2]

Ligging

De breuk loopt noordwest-zuidoost en kruist daarbij het Maasdal, het Plateau van Graetheide, het Geleenbeekdal en de westrand van het Plateau van Doenrade. Plaatsen waarlangs de breuk loopt zijn Bree,[3] Rotem,[4] Grevenbicht, Obbicht, Graetheide, Guttecoven, Einighausen, tussen Sittard en Geleen door, Munstergeleen en eindigend bij Puth.[1][2]

Ten zuiden van de Belgische stad Bree bij Opitter ligt een tien kilometer lange breuktrede van het Kempens Plateau met ter plaatse een hoogteverschil van 15 tot 25 meter.[3]

Geologie

De breuken in Noordoost Zuid-Limburg zijn onderdeel van de Roerdalslenk. De Roerdalslenk vormde zich op oudere extensionele structuren uit het Trias en Jura. In het Krijt raakten deze structuren inactief en trad zelfs tektonische inversie op.[5]

De Roerdalslenk zelf is actief sinds het late Oligoceen (rond 25 miljoen jaar geleden). De Geleenbreuk is, samen met de Feldbissbreuk en Heerlerheidebreuk onderdeel van de Feldbiss-breukzone die een (noord-zuid) doorsnede heeft van ongeveer vijf kilometer. Ten noordoosten van het gebied bevindt zich een gebied dat daalt (de eigenlijke Roerdalslenk), terwijl ten zuidwesten het gebied van plateaus en dalen juist wordt opgeheven.[6]

Externe link

• Onderzoeksleuf van de Geleenbreuk

Bronnen, noten en/of referenties

1. Atlas Limburg, provincie Limburg. Gearchiveerd op 22 maart 2023.
2. Geologische kaart van Zuid-Limburg en omgeving 1:50.000. Afzettingen van de Maas, 1989, Rijks Geologische Dienst, Haarlem
3. Paleoseismologie
4. Sleuf van vijftig meter legt breuklijn bloot, Het Nieuwsblad, 2 augustus 2005. Gearchiveerd op 17 juli 2022.
5. (en) Geluk, M.C.; Duin, E.J.Th.; Dusar, M.; Rijkers, R.H.B.; Berg, M.W. van den; & Rooijen, P. van; 1994: Stratigraphy and tectonics of the Roer Valley Graben, Geologie & Mijnbouw 73, pp. 129-141.
6. Het Maasdal tussen Eijsden en Mook; De bewonings- en gebruiksgeschiedenis van het Maasdal op basis van archeologisch onderzoek in het Malta-tijdperk, ISBN 9789057992919. Gearchiveerd op 14 juli 2023.